สารเคมีที่ใช้ในชีวิตประจำวันหมายถึงอะไร

อย่างที่เคยกล่าวเอาไว้ว่า วิถีชีวิตของมนุษย์ในยุคปัจจุบันนั้น เต็มไปด้วยการเกี่ยวข้องกับการใช้สารเคมี ยกตัวอย่างง่ายๆ เช่นการผลิตทางการเกษตร ก็ต้องใช้สารเคมีจำพวกปุ๋ย หรือน้ำยาฆ่าแมลงศัตรูพืช และเมื่อเปลี่ยนผ่านจากยุคเกษตรกรรมมาเป็นยุคอุตสาหกรรมแล้วก็ตาม มนุษย์ก็ยังเกี่ยวข้องกับสารเคมีพวกนี้เอยู่เสมอ เป็นต้นว่า สารเคมีที่ใช้ในระหว่างการผลิตสินค้า นอกจากนั้นแล้ว ภายในครัวเรือนก็ยังมีการใช้สารเคมีต่างๆ อีกมากมาย สำหรับประเภทสารเคมีที่พบเห็นได้บ่อยในชีวิตประจำวันนั้น แบ่งได้ดังต่อไปนี้

1.    สารเคมีประเภทที่ใช้ในการเกษตร แน่นอนว่าเป็นอย่างแรกที่ต้องพูดถึง เพราะตั้งแต่มนุษย์เรารู้จักการทำการเกษตรเมื่อหลายหมื่นปีก่อนเป็นต้นมา ก็ต้องต่อสู้กับปัญหาผลผลิตถูกทำลายโดยศัตรูพืชไม่ว่าจะเป็น แมลง สัตว์ หรือว่าวัชพืช ดังนั้นเมื่อวิทยาการทางวิทยาศาสตร์เจริญขึ้นและได้มีการคิดค้นน้ำยาสำหรับฆ่าแมลง หรือศัตรูพืชต่างๆ ขึ้นมา มนุษย์ก็มีการใช้งานมันอย่างแพร่หลาย ที่พบเห็นได้บ่อยๆ ก็เช่น น้ำยาฆ่าแมลง น้ำยาฆ่าหอย น้ำยาทำลายวัชพืช เป็นต้น นอกจากนั้นยังมีสารเคมีประเภทที่เร่งการเจริญเติบโตของผลผลิต จำพวกปุ๋ยเคมีสูตรต่างๆ นั่นเอง

2.    สารเคมีที่ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม หลังจากปฏิวัติอุตสาหกรรมเป็นต้นมา การผลิตสินค้านั้นก็เป็นไปได้อย่างรวดเร็วและง่ายดายมากยิ่งขึ้น ดังนั้นสารเคมีจึงมักถูกนำมาใช้มากขึ้นด้วยเช่นกัน ทั้งนี้เพราะการผลิตสินค้าส่วนใหญ่นั้น หลีกเลี่ยงไม่ได้ในการใช้สารเคมี เป็นต้นว่า โรงงานผลิตสินค้าพลาสติก ก็ต้องใช้พลาสติกในการผลิต ซึ่งเจ้าพลาสติกนี้ก็เป็นวัตถุดิบที่เกิดขึ้นจากกระบวนการทางเคมีนั่นเอง หรือ โรงงานผลิตกระเป๋าหนัง ก็ใช้สารฟอกหนังในกระบวนการผลิต เป็นต้น

3.    สารเคมีที่ใช้ในครัวเรือน ประเภทนี้เป็นประเภทที่พบเห็นได้บ่อยที่สุด เนื่องจากว่าครัวเรือนของคนเรานั้นมีอยู่มากมายแทบจะทุกที่ และข้าวของเครื่องใช้ที่ถูกนำมาอำนวยความสะดวก ก็มักจะมีสารเคมีปะปนอยู่ด้วยเสียส่วนใหญ่ ยกตัวอย่างที่เห็นภาพได้ง่ายๆ เลยก็คือ สารเคมีประเภททำความสะอาด ผลซักฟอก น้ำยาล้างจาน น้ำยาล้างห้องน้ำ หรือแม้กระทั่งในส่วนของอาหาร ก็มีเครื่องปรุง หรือส่วนผสมของเคมี/ผ่านกระบวนการทางเคมีมากมาย เช่น น้ำส้มสายชู ผงชูรส ผลิตภัณฑ์ถนอมอาหาร สารกันบูด สารเพิ่มรสชาติของอาหาร เป็นต้น อีกอย่างหนึ่งที่พบเห็นได้ง่ายมากเลยก็คือ เสื้อผ้าของคนเราที่ส่วนใหญ่ผลิตโดยการผ่านสารเคมีในโรงงานมานั่นเอง

จะเห็นได้ว่า วิถีชีวิตของมนุษย์ทุกวันนี้นั้น ค่อนข้างที่จะผูกพันกับสารเคมีกันจนชนิดที่เรียกได้ว่า แยกจากกันไม่ออกกันเลยทีเดียว แต่ก็อย่าลืมว่าสารพวกนี้มีคุณอนันต์ แต่ก็มีโทษมหันต์เช่นกัน ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ วิธีใช้งานอย่างถูกต้อง รวมไปถึงโทษต่างๆ ของมันด้วย ซึ่งความรู้เหล่านี้จะทำให้เราใช้งานสารเคมีต่างๆ ได้อย่างปลอดภัยนั่นเอง

ในชีวิตประจำวัน เราจะต้องเกี่ยวข้องกับสารหลายชนิด ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกัน สารที่ใช้ในชีวิตประจำวันจะมีสารเคมีเป็นองค์ประกอบ ซึ่งสามารถจำแนกเป็นสารสังเคราะห์และสารธรรมชาติ

สารเคมีเป็นส่วนประกอบที่อยู่ในทุกสิ่งรอบตัวมนุษย์ อาจมาในรูปแบบของควัน ก๊าซ ของเหลว หรือผสมอยู่ในข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ต่อไปนี้คือสารเคมีในชีวิตประจำวันและผลต่อสุขภาพ

1. คาร์บอนมอนอกไซด์

คาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbon Monoxide: CO) เป็นก๊าซไม่มีสีและไม่มีกลิ่น คนมักได้รับก๊าซชนิดนี้จากการเผาไหม้ของน้ำมันหรือเชื้อเพลิงที่ไม่สมบูรณ์ เช่น ไอเสียรถยนต์ เครื่องยนต์ และเครื่องจักรอุตสาหกรรมต่าง ๆ 

คาร์บอนมอนอกไซด์มักเข้าสู่ร่างกายผ่านการสูดดมเนื่องจากมีสถานะเป็นก๊าซ ระบบทางเดินหายใจจึงเป็นส่วนแรกที่ได้รับผลกระทบจากสารเคมีชนิดนี้ การสูดดมคาร์บอนมอนอกไซด์จะส่งผลต่อการหายใจโดยเข้าไปขัดขวางการลำเลียงออกซิเจนที่ไปเลี้ยงร่างกายจนอาจทำให้เกิดภาวะเป็นพิษ

2. แอมโมเนีย

หลายคนอาจคุ้นชื่อของแอมโมเนีย (Ammonia) เพราะสารเคมีในชีวิตประจำวันชนิดนี้เป็นส่วนผสมในของใช้หรือผลิตภัณฑ์หลายชนิด เช่น น้ำยาล้างห้องน้ำ น้ำยาทำความสะอาด ยาฆ่าแมลง ปุ๋ยสำหรับปลูกต้นไม้ แอมโมเนียเป็นสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อนและมีกลิ่นฉุน

3. คลอรีน

หลายคนอาจนึกถึงสารคลอรีน (Chlorine) เมื่อเห็นสระว่ายน้ำสีฟ้าสดใส จริง ๆ แล้วคลอรีนเป็นสารทำความสะอาดประเภทหนึ่ง เดิมทีอยู่ในรูปของก๊าซที่มีความเป็นพิษสูง แต่ก็พบในรูปของเหลวได้เช่นกัน ผลิตภัณฑ์ที่มีคลอรีนเป็นส่วนประกอบที่พบได้ในชีวิตประจำวัน ได้แก่ น้ำยาฆ่าเชื้อในสระว่ายน้ำ น้ำยาทำความสะอาด สารฟอกขาว และน้ำยาทำละลาย การผลิตน้ำดื่มก็มีการใช้คลอรีนในการฆ่าเชื้อเช่นเดียวกัน แต่อยู่ในปริมาณที่ต่ำและไม่ส่งผลต่อร่างกาย

4. กรดไฮโดรคลอริก

กรดไฮโดรคลอริก (Hydrochloric Acid) เป็นอีกหนึ่งสารเคมีในชีวิตประจำวันที่พบได้บ่อย มีลักษณะเป็นของเหลวที่ข้นหนืด อาจมีสีใสหรือสีเหลือง และพบได้ในรูปแบบก๊าซเช่นกัน มักเป็นส่วนประกอบในผงซักฟอก น้ำยาซักผ้า ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเครื่องเคลือบ น้ำยาสำหรับสระว่ายน้ำ และปุ๋ย 

5. กรดกำมะถัน

กรดกำมะถันหรือกรดซัลฟูริก (Sulfuric Acid) มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่ากรดแบตเตอรี่ (Battery Acid) เพราะกรดชนิดนี้สามารถทำปฏิกิริยากับน้ำทำให้เกิดความร้อนและใช้ร่วมกับแบตเตอรี่รถยนต์บางชนิด

กรดกำมะถันพบได้ทั้งรูปของเหลวที่ข้นหนืดคล้ายน้ำมัน ก๊าซ และของแข็ง สารเคมีในชีวิตประจำวันชนิดนี้มีปฏิกิริยาทางเคมีที่รุนแรงเมื่อสัมผัสกับน้ำและมีฤทธิ์กัดกร่อนที่เป็นอันตราย กรดกำมะถันพบได้ในแบตเตอรี่รถยนต์ ผงซักฟอก น้ำยาซักผ้า น้ำยาล้างห้องน้ำ และปุ๋ยบางชนิด

เรื่องควรระวังจากการใช้สารเคมีในชีวิตประจำวัน

จากรายงานอุบัติเหตุที่เกิดจากการใช้สารเคมี พบว่าสาเหตุหลักมาจากอุปกรณ์ทำงานขัดข้องทำให้สารเคมีรั่วไหลจนทำให้เกิดอันตราย รองลงมาเกิดจากความไม่พร้อมของผู้ใช้ (Human Error) โดยทั้งสองสาเหตุอาจเกิดร่วมกันได้ ดังนั้นการใช้สารเคมีในการทำงานหรือชีวิตประจำวันต่างต้องใช้ความระมัดระวังทั้งสิ้น

อาจลดความเสี่ยงไม่ให้อุปกรณ์ทำงานขัดข้องด้วยการหมั่นตรวจสอบอุปกรณ์ที่ใช้ตามระยะเวลาที่กำหนดหรือทุกครั้งก่อนเริ่มใช้งาน และเพิ่มความพร้อมของผู้ใช้ด้วยการศึกษาวิธีการใช้งานที่ถูกต้อง และใช้งานอย่างระมัดระวังรอบคอบ

สารเคมีในธรรมชาติ มีอะไรบ้าง

สารเคมีที่ใช้ในบ้าน มีอะไรบ้าง

สารเคมีที่ใช้ในชีวิตประจำวันมีอะไรบ้าง

สารทำความสะอาดในชีวิตประจำวันมีอะไรบ้าง