ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 พฒั นาการของ 1. การสถาปนาอาณาจกั รธนบุรี เหตุผลที่ยา้ ยราชธานี 1 กรุงศรีอยธุ ยาเสียหายมาก 2 กรงุ ศรอี ยธุ ยาเปน็ เมอื งใหญเ่ กินกวา่ 3 ขา้ ศึกรู้จักภูมปิ ระเทศของกรุงศรีอยธุ ยาดีแล้ว 4 กรงุ ศรีอยธุ ยาตั้งอยู่ไกลจากปากแมน่ า้ มากเกนิ ไป เหตผุ ลท่สี ถาปนากรงุ ธนบุรีเปน็ ราชธานี 1. กรุงธนบุรเี ปน็ เมอื งเล็กพอแกกาลังคนทจี่ ะรกั ษาไว้ การสถาปนาอาณาจกั รธนบุรี แผนทแ่ี สดงอาณาเขตของกรงุ ธนบรุ ใี นสมยั สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช วัดสลัก การสถาปนาอาณาจักรธนบุรี ปัจจยั ทีม่ ผี ลตอ่ ความเจรญิ รงุ่ เรอื งของอาณาจกั รธนบุรี หลังสถาปนากรงุ ธนบรุ ีเปน็ ราชธานีในพ.ศ. 2511 อาณาจักรธนบุรเี ร่มิ มคี วามเปน็ ปจั จยั ท่ีมผี ลตอ่ ความเจริญรงุ่ เรืองของอาณาจกั รธนบรุ ี ความเข้มแข็งทางการทหาร หลงั เสยี กรุงพ.ศ. 2310 + มีแม่ทพั ท่มี คี วามสามารถ ทาให้รบชนะรัฐต่างๆ อานาจทางการทหารมากขึ้น สามารถแผข่ ยายอาณาจกั ร ปจั จยั ทมี่ ีผลตอ่ ความเจรญิ รงุ่ เรอื งของอาณาจักรธนบรุ ี นโยบายฟ้นื ฟูเศรษฐกิจ 1. ในระยะแรกขาดแคลนข้าวสารข้าวเปลอื ก ปจั จยั ที่มผี ลต่อความเจรญิ ร่งุ เรอื งของอาณาจกั รธนบรุ ี นโยบายฟื้นฟพู ระพทุ ธศาสนา การจดั ระเบยี บสงั ฆมณฑล ปจั จยั ท่มี ผี ลตอ่ ความเจริญร่งุ เรืองของอาณาจักรธนบรุ ี พระแกว้ มรกต และ พระบางหรือพระพทุ ธลาวณั ปจั จัยท่มี ีผลตอ่ ความเจริญร่งุ เรืองของอาณาจกั รธนบรุ ี 2. พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ อาณาจักรธนบุรีเป็นราชธานีของไทยอยู่ 15 ปี (พ.ศ. พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตร์ของอาณาจกั รธนบุรี 1) ดา้ นการเมืองการปกครอง (1) การสรา้ งความเปน็ ปกึ แผน่ 3 ต่างๆทัง้ 6 ชมุ นุม 4 5 พัฒนาการทางประวตั ิศาสตร์ของอาณาจกั รธนบุรี การปกครอง 1) ดา้ นการเมืองการปกครอง ปราบพระเจา้ ฝาง พ.ศ. 2310 พ.ศ. 2311 พ.ศ. 2312 พ.ศ. 2313 ตไี ดค้ า่ ยโพธสิ์ ามต้น ตไี ด้เมอื ง พฒั นาการทางประวัตศิ าสตร์ของอาณาจกั รธนบุรี การปกครอง (2) ลกั ษณะการปกครองของอาณาจกั ร 2.1 การบรหิ ารราชการแผ่นดนิ สว่ นกลาง 2.2 การบรหิ ารราชการแผน่ ดินสว่ นหัวเมอื ง - กษตั รยิ ์มพี ระราชอานาจสูงสุด - หัวเมอื งชั้นใน พฒั นาการทางประวตั ิศาสตรข์ องอาณาจกั รธนบรุ ี การปกครอง (2) ลักษณะการปกครองของอาณาจกั ร สมหุ พระกลาโหม สมุหนายก มหี น้าที่ดแู ลรบั ผิดชอบดแู ลหวั เมอื ง มีหน้าทีด่ ูแลรับผิดชอบดแู ลหวั เมอื ง รวมทั้งกากับดูแลจตสุ ดมภ์ พฒั นาการทางประวัตศิ าสตร์ของอาณาจักรธนบรุ ี การปกครอง (2) ลกั ษณะการปกครองของอาณาจกั ร กรมนครบาล พระยายมราช กรมวงั พระยาธรรมาธบิ ดี ปกครองท้องที่ บงั คบั บัญชาบ้านเมอื ง รบั เก่ียวกับราชสานกั และพิจารณา จตสุ ดมภ์ กรมคลัง พระยาศรธี รรมราช กรมนา พระยาพลเทพ (2) ลกั ษณะการปกครองของอาณาจกั ร 2.2 การบรหิ ารราชการแผ่นดนิ ส่วนหัวเมอื ง หวั เมอื งชน้ั นอก ราชธานี หัวเมอื งชนั้ ใน หัวเมอื งประเทศราช หัวเมอื งช้นั ใน หัวเมอื งชัน้ นอก หัวเมอื งประเทศราช - อยใู่ กล้ราชธานี หรอื เมอื งพระยามหานคร - อยู่หา่ งไกลออกไปถึงชายแดน ตรี พฒั นาการทางประวตั ศิ าสตรข์ องอาณาจกั รธนบุรี การปกครอง 2) ดา้ นเศรษฐกจิ สาเหตทุ ที่ าใหเ้ กิดปญั หาเศรษฐกิจ พมา่ กวาดตอ้ นผู้คน เสบยี งอาหารไปใช้ในการทาสงคราม ธนบุรอี ยูใ่ นภาวะสงครามแทบตลอด การสร้างราชธานีใหม่ การปูนบาเหน็จแกแ่ มท่ ัพและการ พฒั นาการทางประวัติศาสตร์ของอาณาจกั รธนบุรี ด้านเศรษฐกจิ การแกไ้ ขปัญหาเศรษฐกิจ 1 ซอ้ื ข้าวสารจากพอ่ ค้าจีนและแจกใหก้ บั ราษฎร 2 ให้ชาวบ้านจับหนมู าสง่ ทาให้หนูทีร่ บกวนนาข้าวน้อยลง 3 เร่งรดั การทานา สนับสนุนการทานาปลี ะ 2 ครัง้ 4 เปดิ ใหม้ กี ารประมลู ผูกขาดเกบ็ ค่าภาคหลวง 5 สง่ เสริมการค้ากับตา่ งประเทศ มกี ารส่งเรือไป สงิ่ ของที่บรรทกุ ไปขาย เชน่ ดบี กุ พริกไทย ครั่ง ขผ้ี ึ้ง ไม้ หอมฯลฯ พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ของอาณาจกั รธนบุรี ด้านเศรษฐกิจ 3) ด้านสังคม เป็นลกั ษณะของความสัมพันธท์ คี่ นในสงั คมจะมีหนา้ ที่และความรับผิดชอบทีต่ า่ งกนั มพี ระภิกษุที่จะได้รบั ความนบั ถอื จากคนทุกกล่มุ ทุกชนช้ันสามารถบวชเปน็ พระได้ มีการเตรยี มพร้อมอยู่เสมอสาหรบั การทาศกึ โดยสกั เลขบอกช่ือสงั กัดมลู นายและเมืองไว้ทขี่ ้อมือไพร่ หากินของตนอีก 1 เดือนสลับกันไป เรยี กวา่ “การเข้าเดอื นออกเดือน” พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ของอาณาจักรธนบุรี ดา้ นสงั คม พระมหา เปน็ ประมุข มพี ระราชอานาจสงู สุด เป็นสมมติเทพและธรรมราชา พระบรม ขุนนาง ผู้มหี นา้ ท่ีบรหิ ารราชการแผ่นดนิ มศี ักดินา ยศ ตาแหนง่ ไพร่ ราษฎรทตี่ ้องถูกเกณฑ์แรงงาน แบง่ ออกเป็นไพรห่ ลวงและไพร่สม ทาส บุคคลทม่ี ิได้มกี รรมสทิ ธ์ิในแรงงานและชีวิตของตนเอง ชนช้ันต่าสุดในสังคม พัฒนาการทางประวตั ศิ าสตรข์ องอาณาจกั รธนบุรี ดา้ นสังคม 4) ด้านความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ กับล้านนา ลักษณะความสมั พนั ธ์เปน็ การเผชญิ หน้าทางทหาร พ.ศ. 2313-2314 ทรงสง่ กองทพั ไปตเี มือง พ.ศ. 2317 ทรงสง่ กองทัพไปตเี ชียงใหม่คร้ังที่ 2 ได้สาเรจ็ พ.ศ. 2319 พมา่ ยกทัพมาตีเชยี งใหม่ เจ้าพระยาสรุ พฒั นาการทางประวัติศาสตร์ของอาณาจักรธนบรุ ี ด้านความสมั พนั ธ์ระหวา่ งประเทศ 4) ดา้ นความสมั พันธร์ ะหว่างประเทศ กบั พมา่ ลกั ษณะความสมั พนั ธ์เปน็ การเผชญิ หน้าทางทหาร ไทยทาสงครามกับพมา่ ถงึ 10 ครงั้ ครัง้ สาคัญ เช่น -ศึกค่ายโพธสิ์ ามตน้ (พ.ศ. 2310) พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของอาณาจกั รธนบรุ ี ดา้ นความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ 4) ด้านความสัมพันธร์ ะหวา่ งประเทศ กับล้านชา้ ง ลกั ษณะความสมั พนั ธ์แบบการชว่ ยเหลอื เกอ้ื กลู พ.ศ. 2319 เจ้าเมืองนางรองเปน็ กบฏหนั ไปเป็นพวก พ.ศ. 2321 เจา้ นครเวยี งจันทน์ส่งกองทพั มาจับพระวอ เสนาบดเี วียงจันทน์ทม่ี าเขา้ กับฝงั่ ไทย ฝ่งั ไทย พฒั นาการทางประวัติศาสตรข์ องอาณาจกั รธนบุรี ดา้ นความสมั พนั ธ์ระหวา่ งประเทศ 4) ดา้ นความสมั พนั ธร์ ะหว่างประเทศ กับเขมร ลักษณะความสัมพนั ธก์ ารให้ความช่วยเหลอื พ.ศ. 2312 เขมรไม่ยอมสวามภิ กั ดิ์ต่อไทย ไทยจึง พ.ศ. 2313 เขมรโจมตเี มืองตราด จันทบุรี แตถ่ ูก พัฒนาการทางประวัตศิ าสตร์ของอาณาจักรธนบรุ ี พ.ศ. 2323 เกดิ กบฏในเขมร จึงใหเ้ จ้าพระยามหา ด้านความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ 4) ด้านความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ กบั จนี ลักษณะความสมั พนั ธ์ระบบการค้าบรรณาการ หลังข้ึนครองราชย์ส่งทตู ไปจนี หลายครงั้ แตจ่ ีนยังไม่รบั รองฐานะของพระองคเ์ พราะเห็นวา่ เป็นการ แต่ก็ยอมขายกามะถันและกระทะเหลก็ ให้ไทยนามาทา พัฒนาการทางประวัตศิ าสตร์ของอาณาจกั รธนบรุ ี ด้านความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งประเทศ 4) ด้านความสัมพนั ธร์ ะหว่างประเทศ กับองั กฤษ ไทยสมัยธนบุรีมีความสัมพันธ์ กับ พฒั นาการทางประวัตศิ าสตร์ของอาณาจกั รธนบรุ ี ด้านความสมั พนั ธ์ระหวา่ งประเทศ 3. ความเสอ่ื มของอาณาจักรธนบุรี เกดิ กบฏพระยาสรรค์ พระยาสรรค์กับพวก พระเจา้ ตากสนิ ยอมแพแ้ ละ ธนบุรี สมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช สมเดจ็ เจา้ พระยามหากษัตรยิ ์ศึกกับเหล่า ความเส่อื มของอาณาจักรธนบรุ ี 4. ภูมิปญั ญาและวัฒนธรรมไทยสมยั ธนบุรี ภูมิปัญญา หมายถึง ความคิด ความเช่ือ ความสามารถ ความชัดเจน จาก วฒั นธรรม มคี วามหมายรวมถึง ระบบความเชื่อ ระบบคุณคา่ และวถิ ชี วี ิตท้ังหมด ภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมัยธนบรุ ี 1) การพิจารณาเลอื กทาเลทีต่ ั้งทเี่ หมาะสม การท่ีเมืองธนบุรีต้ังอยู่ริม มีอิทธิพลต่อปัจจุบันใน ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยสมยั ธนบรุ ี 2) การปรับตวั เพอ่ื แกป้ ัญหาการดารงชวี ติ เชน่ ปัญหาการขาดแคลนข้าว ภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมไทยสมยั ธนบุรี 3) การปลกู ฝงั ศลี ธรรมใหก้ ับสังคม มีการวาดภาพเก่ียวกับไตร อิทธิพลต่อปัจจุบันมี ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยสมัยธนบรุ ี 4) การปรับตัวประสานสมั พันธก์ บั ชาวตา่ งชาติ สังคมไทยในสมัยธนบุรี มี มีอิทธิพลต่อปัจจุบันคือ ภมู ปิ ญั ญาและวัฒนธรรมไทยสมัยธนบุรี 5) ด้านศลิ ปกรรม สมัยธนบุรีบ้านเมืองตกอยู่ใน เช่น การสร้างพระราชวังกรงุ ธนบุรี วังเจา้ นาย ภมู ิปัญญาและวฒั นธรรมไทยสมัยธนบุรี ตลอดระยะเวลา 15 ปีของอาณาจักรธนบุรีมีสมเด็จพระเจ้าตากสิน แม้ในปลายรัชสมัยเกิดกบฏพระยาสรรค์ ทาให้พระเจ้าตากสินมหาราช |