 1. จงใส่เครื่องหมายถูก (√) หน้าข้อความที่ถูกต้อง ใส่เครื่องหมายผิด (×) หน้าข้อความที่ไม่ ถูกต้อง และขีดเส้นใต้เฉพาะคำ�หรือส่วนของข้อความที่ไม่ถูกต้อง และแก้ไขโดยตัดออกหรือ เติมคำ�หรือข้อความที่ถูกต้องลงในช่องว่าง ........ 1.1 เมื่อนำ�สารที่สกัดจากแบคทีเรีย Streptococcus pneumoniae สายพันธุ์ก่อโรคที่ ทำ�ให้ตายด้วยความร้อนมาเติมเอนไซม์ DNase และ RNase นำ�สารที่ได้ไปใส่ใน อาหารที่เลี้ยงแบคทีเรียสายพันธุ์ไม่ก่อโรค แบคทีเรียจะไม่สามารถก่อโรคได้ ........ 1.2 โปรตีนฮิสโทนในโครโมโซมประกอบด้วยกรดแอมิโนซึ่งส่วนใหญ่เป็นประจุลบทำ�ให้ สามารถเกาะจับกับสาย DNA ได้ดี แก้ไขเป็น บวก ........ 1.3 จำ�นวนยีน ขนาดเซลล์ และขนาดของสิ่งมีชีวิตไม่จำ�เป็นต้องสัมพันธ์กับขนาดของ จีโนมของสิ่งมีชีวิตนั้น ........ 1.4 DNA เป็นสายพอลินิวคลีโอไทด์ที่มีปลาย 2 ด้าน ด้านหนึ่งเรียกว่าปลาย 5′ และ อีกด้านหนึ่งเรียกว่าปลาย 3′ โดยที่ปลายด้าน 3′ นี้จะมีหมู่ฟอสเฟตเชื่อมอยู่กับ น้ำ�ตาลดีออกซีไรโบสที่คาร์บอนตำ�แหน่งที่ 3 แก้ไขเป็น หมู่ไฮดรอกซิล ........ 1.5 ปริมาณเบสในโมเลกุล DNA สายคู่สายหนึ่ง จะมีอัตราส่วนของ A + G ต่อ T + C มีค่าเท่ากับ 1 เสมอ ........ 1.6 สิ่งมีชีวิตแต่ละสปีชีส์จะมีจำ�นวนนิวคลีโอไทด์และการจัดเรียงลำ�ดับของ นิวคลีโอไทด์ในโมเลกุล DNA แตกต่างกัน ........ 1.7 สิ่งมีชีวิตสามารถถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมจากรุ่นพ่อแม่ไปยังรุ่นลูกได้สาเหตุ หนึ่งมาจากการที่สารพันธุกรรมมีสมบัติในการเพิ่มจำ�นวนตัวเองได้โดยมีลักษณะ เหมือนเดิม ........ 1.8 ในการจำ�ลองดีเอ็นเอ โดยเริ่มต้นจาก DNA 1 โมเลกุล เมื่อผ่านการจำ�ลองไป 3 รอบ จะได้ DNA ใหม่ 7 โมเลกุล และเป็น DNA ตั้งต้น 1 โมเลกุล แก้ไขเป็น DNA ใหม่ 8 โมเลกุล เฉลยแบบฝึกหัดท้ายบทที่ 4 √ √ √ √ √ × × × สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 4 | โครโมโซมและสารพันธุกรรม ชีววิทยา เล่ม 2 38 สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอดภายในเซลล์ของปลายรากหอมจะมีโครงสร้างที่มีลักษณะเป็นท่อน ๆ คือ โครโมโซม ซึ่งจะเห็นชัดเจนอยู่ในเซลล์บางเซลล์เท่านั้น แต่บางเซลล์เห็นเฉพาะนิวเคลียสที่ติดสี ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ด้านความรู้ - บรรยายลักษณะของโครโมโซมภายในเซลล์ของปลายรากหอม ด้านทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ - การสังเกต โดยสังเกตลักษณะของโครโมโซมผ่านกล้องจุลทรรศน์ การวัดผลและประเมินผลวิธีการ 1. การบันทึกผลการทำกิจกรรม การตอบคำถามท้ายกิจกรรมเกี่ยวกับลักษณะของโครโมโซมในใบงานที่ 1 2. การสังเกต จากภาพวาดหรือภาพถ่ายที่สังเกตจริงภายใต้กล้องจุลทรรศน์ และบรรยายรายละเอียดลักษณะโครโมโซมที่เห็นตามความเป็นจริงโดยไม่เพิ่มความคิดเห็นส่วนตัว 3. ความมุ่งมั่นอดทน จากการสังเกตพฤติกรรมระหว่างการทำกิจกรรม โดยมุ่งมั่นและไม่ย่อท้อในการตรวจหาและระบุตำแหน่งของโครโมโซมโดยใช้กล้องจุลทรรศน์ เครื่องมือ 1. ใบกิจกรรมที่ 1 โครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมคืออะไร ใบงานกิจกรรมที่ 1 เรื่อง ลักษณะของโครโมโซมที่มีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนในนิวเคลียส ใช้ประกอบแผนการสอนที่ 1 รายวิชาวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ------------------------------------------------- ตัวชี้วัด อธิบายลักษณะโครโมโซมที่มีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนในนิวเคลียส คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 6 คน 2. โดยให้ตัวแทนของแต่ละกลุ่มรับคุณใบงานพนักงาน เรื่องลักษณะของโครโมโซมที่มีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนในห้างหุ้นส่วนจำกัดนิวเคลียส 3. ให้นักเรียนเป็นจับฉลากเลือกคุณหัวห้อที่ต้องการศึกษาเป็น จากเนชั่นั้นสืบค้นประเทศไทยข้อมูลเกี่ยวกับองค์ความสามารถรู้เรื่องและออกมาอภิปรายหน้า: ภาพประกอบชั้นเรียน พร้อมกับตั้งคำถาม เรื่องคุณละ 3 ข้อ q หัวข้อที่ 1 ศึกษาเรื่อง โครโมโซม ( Chromosome )และลักษณะของโครโมโซม q หัวข้อที่ 2 ศึกษาเรื่อง จำนวนโครโมโซมของสิ่งมีชีวิต q หัวข้อที่ 3 ศึกษาเรื่อง การกำหนดเพศในมนุษย์ q หัวข้อที่ 4 ศึกษาเรื่อง การกำหนดเพศหญิงเพศชาย q หัวข้อที่ 5 ศึกษาเรื่อง ยีน q หัวข้อที่ 6 ศึกษาเรื่อง คู่ของยีน กลุ่มที่…………ชั้น ม. 3/………กลุ่มที่…………. ผู้ร่วมงาน 1)………...................................................2)…………................................…………..3)………….................................................………4)……….......................................……………. 5)……………......................................…….6)……………................................………..7)………………...........................................………8)……….......................................……………. · หัวข้อที่ศึกษา……………………………………………………………………………………….....................................................................................................………………………………………… ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ…………………………….ตัวแทนกลุ่มที่……. เฉลยใบงานกิจกรรมที่ 1 เรื่อง ลักษณะของโครโมโซมที่มีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนในนิวเคลียส ใช้ประกอบแผนการสอนที่ 1 รายวิชาวิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ------------------------------------------------- ตัวชี้วัด สังเกตและอธิบายลักษณะของโครโมโซมที่มีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนในนิวเคลียส Q หัวข้อที่ 1 ศึกษาเป็นเรื่องโครโมโซม(โครโมโซม) และลักษณะของโครโมโซม โครโมโซม ( Chromosome ) คือ เป็นที่อยู่ของหน่วยทางพันธุกรรมซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการถ่ายทอดข้อมูลที่เกี่ยวกับลักษณะทางพันธุกรรมต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิต เช่น ลักษณะของเส้นผม ลักษณะของดวงตา เพศ สีผิว การศึกษาโครโมโซมจะต้องอาศัยการดูจากกล้องจุลทรรศน์ ที่มีกำลังขยายสูง จึงจะสามารถมองเห็นรายละเอียดของโครโมโซมได้ ลักษณะของโครโมโซมในภาวะปกติเมื่อมองผ่านกล้องจุลทรรศน์จะเห็นโครโมโซมมีลักษณะเป็นเส้นใยเล็ก ๆ ประกอบด้วยโปรตีน คล้ายเส้นด้ายบาง ๆ ยาว ๆ เรียกว่า โครมาทิน ( Chromatin) ขดอยู่ในนิวเคลียส เมื่อเซลล์เริ่มแบ่งตัว เส้นโครมาทินจะหดสั้นเข้ามีลักษณะเป็นแท่ง จึงเรียกว่าโครโมโซม แต่ละโครโมโซมประกอบด้วยแขน 2 ข้าง เรียกว่า โครมาทิด (Chromatid) จะสังเกตพบว่า 1 โครโมโซม ประกอบด้วยโครมาทิน 1 คู่ ซึ่งตรงกลางติดกันเรียกว่า เซนโตรเมียร์ (Centromere) ซึ่งมีลักษณะดังรูป **************************** q หัวข้อที่ 2 ศึกษาเรื่อง จำนวนโครโมโซมของสิ่งมีชีวิต จำนวนโครโมโซมของสิ่งมีชีวิต จำนวนโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดจะมีจำนวนคงที่และเท่ากันเสมอ แต่สิ่งมีชีวิตต่างชนิดก็จะมีจำนวนโครโมโซมต่าง ๆ กัน ด้วยเหตุนี้ นักวิทยาศาสตร์จึงใช้จำนวนโครโมโซมของสิ่งมีชีวิต มาจำแนกความแตกต่างระหว่างสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด ดังตาราง
Q หัวข้อที่ 3 ศึกษาเป็นเรื่องหัวเรื่อง: การกำหนดเพศในห้างหุ้นส่วนจำกัดมนุษย์ การกำหนดเพศในมนุษย์ การกำหนดเพศของสิ่งมีชีวิตโดยทั่วไปจะพิจารณาลักษณะของโครโมโซม สำหรับมนุษย์โครโมโซมของมนุษย์ มี 46 แท่ง หรือ 23 คู่ แบ่งเป็น 1. โครโมโซมร่างกายเนื้อกล้าม เซลล์ผิวหนัง มี 44 แท่ง หรือ 22 คู่ 2. โครโมโซมเพศ (Sex chromotosome) โดยโครโมโซมเพศจะเป็นการจับคู่กันของโครโมโซม 2 ตัว มีลักษณะต่างกันคือ โครโมโซม X ในเพศหญิงมีโครโมโซม XX ที่มีค่ากำหนดเพศหญิง และโครโมโซม Y เป็นตัวกำหนดเพศชาย เรียกว่า XY โครโมโซมที่จัดเรียงตามแบบแผนที่กำหนด เรียกว่า คาริโอไทน์ เป็นเซลล์ที่พบในอวัยวะสืบพันธุ์ มีโครโมโซมเป็นครึ่งหนึ่งของเซลล์ร่างกาย (n) เช่นเซลล์ไข่ และเซลล์อสุจิ ส่งมีชีวิตหลายเซลล์เริ่มต้นจากเซลล์เดียว คือไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิ และมีการแบ่งตัวเพื่อเพิ่มจำนวนให้ได้มาก ************************ Q หัวข้อที่ 4 ศึกษาเป็นเรื่องหัวเรื่อง: การกำหนดเพศหญิงเพศคุณชาย การกำหนดเพศหญิงเพศชาย เซลล์เพศที่ถูกสร้างขึ้นมาแต่ละเซลล์จะมีโครโมโซมเพียงชุดเดียว โดยเซลล์ที่สืบพันธุ์เพศชาย ( สเปิร์ม ) จะมีเซลล์สืบพันธุ์ซึ่งมีโครโมโซม 2 ชนิดคือ 22 + X และ 22 + Y เซลล์สืบพันธุ์เพศหญิงจะมีโครโมโซมชนิด เดียวคือ 22 + X ดังนั้นในโอกาสในการเกิดทารกเพศ หญิงหรือทารกเพศชายจึง กันเท่าขึ้นขณะนี้กับสเปิร์มที่เข้าผสมกับไข่จะเป็นสเปิร์มชนิดใด วิธีการศึกษาโครโมโซม คือ การนำเอาเซลล์ร่างกาย เช่น เม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งมาเพาะในน้ำเลี้ยงแล้วกระตุ้นให้เซลล์แบ่งตัว แล้วนำมาส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์ แล้วถ่ายภาพผ่านกล้องจุลทรรศน์นำมาขยายใหญ่ หลังจากนั้นจึงตัดภาพโครโมโซมแต่ละอันออก นำมาเรียงคู่โดยอาศัยความยาวและลักษณะรูปร่างของโครโมโซมดังนี้ความสามารถยาวลำดับของโครโมโซม โครโมโซมดูลักษณะความสามารถยาวของขา โดยพิจารณาตำแหน่งสมัครของเซนโตรเมียร์ *************************** q หัวข้อที่ 5 ศึกษาเรื่อง ยีน ยีน (gene) ยีน(gene) คือ ภายในนิวเคลียสของเซลล์ จากเนชั่พ่อคุณแม่ทางทหารผ่านทางเซลล์สืบพันธุ์ไปยังที่คุณลูกหลาน มีลักษณะเรียงกันเหมือนสร้อยลูกปัด ทำหน้าที่ควบคุมลักษณะต่าง ๆ ทางพันธุกรรมจากพ่อแม่โดยทางผ่านเซลล์สืบพันธุ์ไปยังที่คุณลูกหลาน ในคนมียีนประมาณ 50,000 ยีนซึ่งยีนแต่ละ จะควบคุมคุณตัวลักษณะต่างๆทางพันธุกรรมเพียงลักษณะเดียวยีนมี องค์ประกอบที่สำคัญเป็นกรดนิวคลีอิก ชนิดที่เรียกว่า ดีเอ็นเอ (Deoxyribonucleic acid : DNA ) อันเกิดจากการต่อกันเป็นเส้นของโมเลกุลย่อยที่เรียกว่า นิวคลีโอไทด์ (Nucleotide) ส่วนเส้นโมเลกุลจะสั้นหรือยาวเท่าใด ขึ้นอยู่กับปริมาณของโมเลกุลย่อยดีเอ็นเอในเซลล์จะประกอบด้วยสายนิวคลีโอไทน์สองสายที่บิดตัวร่วมกันเป็นเกลียวคู่(Double helix) โดยมีสารเคมีที่เรียกว่า เบส เป็นตัวยึดสายทั้งสองไว้ เบสที่ทำหน้าที่ยึดสายนิวคลีโอไทน์นี้เปรียบเสมือนตัวอักษรที่เรียงต่อกันเป็นข้อมูลทางพันธุกรรม และจะแปรผันไปตามชนิดของสิ่งมีชีวิต เบสในสาย ดีเอ็นเอจะมีทั้งหมด 4 ชนิด ซึ่งจะมีการจับคู่กันอย่างจำเพาะเจาะจง ดังนั้นถ้าเราทราบถึงการเรียงลำดับเบสบนดีเอ็นเอเส้นหนึ่ง ก็จะสามารถบอกการลำเรียงลำดับของเบสบนดีเอ็นเออีกเส้นหนึ่งได้ ในปัจจุบันเราสามารถใช้หลักการนี้ในการพิสูจน์สายสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่ลูกได้ ************************** q หัวข้อที่ 6 ศึกษาเรื่อง คู่ของยีน คู่ของยีน เซลล์ร่างกายของสิ่งมีชีวิตจะมีโครโมโซมที่ทำหน้าที่ถ่ายทอดข้อมูลทางพันธุกรรมอยู่สองชุดเข้าคู่กัน เรียกว่า โครโมโซมคู่เหมือน และจากที่กล่าวมาแล้ว ยีนซึ่งเป็นตัวควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมที่อยู่บนโครโมโซม ถ้าพิจารณาลักษณะทางพันธุกรรมลักษณะใดลักษณะหนึ่ง เช่นลักษณะสีตา จะพบว่าถ้ามียีนควบคุมลักษณะสีตาอยู่บนโครโมโซมแท่งหนึ่ง โครโมโซมที่อยู่บนโครโมโซมแท่งหนึ่ง โครโมโซมที่อยู่เป็นคู่เหมือนก็จะมียีนที่ควบคุมลักษณะสีตาอยู่ด้วยเช่นกัน 1) แอลลีล (Allete) คือยีนที่ควบคุมลักษณะเดียวกันแต่รูปร่างต่างรูปแบบกัน ถึงแม้จะอยู่บนโครโมโซมคู่เหมือนตรงตำแหน่งเดียวกันก็ตาม เช่น ลักษณะของติ่งหู จะมียีนที่ควบคุมอยู่ 2 แอลลีลหรือ 2 แบบ คือ แอลลีลที่ควบคุมการมีติ่งหู (ใช้สัญลักษณ์ เป็น B ) และ แอลลีลที่ไม่ควบคุมการมีติ่งหู (ใช้สัญลักษณ์ เป็น b ) 2) จีโนไทน์ (Genotype) คือลักษณะการจับคู่ของยีนที่ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม ซึ่งจะมี 2 ลักษณะ - ลักษะณะพันธุ์แท้ (Homozygous) เป็นการจับคู่กันของยีนที่มีแอลลีลเหมือนกัน เช่น แอลลีลที่ควบคุมการมีติ่งหู 2 แอลลีลจับคู่กัน (BB) แอลลีลควบคุมการไม่มีติ่งหู (bb) - ลักษณะพันธุ์ทาง (Heterozygous) เป็นการจับคู่กันของยีนที่มีแอลลีลต่างกัน เช่น แอลลีลควบคุมการไม่มีติ่งหู (Bb) 3) ฟีโนไทน์ (Phenotype) หมายถึง ลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตที่อยู่ภายใต้การควบคุมของจีโนไทน์ ซึ่งแสดงออกมาให้เห็นหรือปรากฏแก่ภายนอก เช่น จำนวนชั้นของหนังตา ลักษณะสีตา สีผิว ความสูง เป็นต้น |
เฉลยใบงานที่ 1 ยีนและโครโมโซม
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 moicapnhap Inc.
