ส ภ า ว ะ แ ว ด ล้ อ ม ท า ง ธ ร ร ม ช า ติ โลกประกอบด้วยสภาวะแวดล้อมทางธรรมชาติ 4 ภาค 01 ธรณีภาค 02 อทุ กภาค 01 ธรณีภาค (lithosphere) ส่วนของโลกทเ่ี ป็นของแขง็ วัฒนธรรม และสิ่งแวดลอ้ ม 01 ธรณีภาค 1.1 โครงสร้างโลก 1.1.1 เปลือกโลก
(crust) 1.3 การเปลี่ยนแปลงของธรณีภาค ทฤษฎีการเลือ่ นทวปี 1.1 โลกมลี
ักษณะเกือบกลมหรือกลมรีเล็กน้อย 12,755 km. เส้นผ่านศนู ย์กลางตามแนวขว้ั โลก 12,711 km. 12,711 km. 1.1 โลกแบ่งเป็น 3 ชั้นหลัก crust เปลือกโลก (crust) เป็ นส่วนช้นั บนสุด เปลือกโลกภาคพ้นื ทวีป ความหนา ~ 35-60 km. เปลือกโลกภาคพ้นื มหาสมุทร (continental crust) ความหนา ~ 5-10 km. mantle เน้ือโลก (mantle) ส่วนที่อยถู่ ดั ลงไปจากช้นั เปลือกโลก ส่วนมากเป็นของแขง็ มีความหนา 1. เน้ือโลกส่วนบนสุด (uppermost mantle) มีสถานะเป็ นของแขง็ หนา 2. เน้ือโลกส่วนบน (upper mantle) หรือฐานธรณีภาค ลึก ~ 400 km. ประกอบดว้ ยหินใน core แก่นโลก (core) ส่วนที่อยชู่ ้นั ในสุดของโลก มีความหนาประมาณ 3,500 กิโลเมตร แก่นโลกช้นั นอก (oulter core) 1. แก่นโลกช้นั นอก (oulter core) ช้นั น้ี และนิเกิล ลกึ ~ 2,900-5,100 km. แก่นโลกช้นั ใน (inner core) แก่นโลกช้นั ใน (inner core) ช้นั น้ีมีความกดดนั และมีอณุ หภมู ิสูงทาใหอ้ นุภาค 1.2 การเลื่อนของทวปี ธรณีภาค ประกอบดว้ ย แผน่ ภาคพ้ืนทวีปกบั แผน่ ภาคพ้ืนสมุทรและถูกรองรับ ทฤษฎที วปี เลื่อน (Cotinental Drift) อลั เฟรด นกั ฟิ สิกส์ผเู้ สนอแนวคิดวา่ ในอดีตทวปี ต่าง ๆ เคยเชื่อมต่อกนั เป็นแผน่ ดินเดียว เรียกวา่ อลั เฟรด เวเกเนอร์ (Alfred Wegener) ทฤษฎสี นับสนนุ การเล่อื นของทวีป การเล่อื นของทวปี 1 2 3 แผน่ ธรณเี คล่อื นที่ แผ่นธรณีเคลื่อนที่ แผ่นธรณเี คล่อื นที่ แผ่นเปลือกโลก แผ่นเปลอื กโลกทวีป และแผ่นเปลอื กโลกมหาสมทุ ร ทาความรจู้ ักกับแผ่นเปลอื กโลก แผน่ เปลอื กโลก จากการจาแนกและกาหนดขอบเขตพบว่าโลกประกอบด้วยแผน่ เปลอื กโลก 1) แผน่ เปลอื กโลกทวีป (continental
plate) 7 แผ่น 2) แผ่นเปลอื กโลกมหาสมุทร (oceanic plate) 7 แผน่ 1 แผน่ ธรณีเคลอื่ นท่ีเขา้ หากนั 1.1 การเคลอ่ื นหากนั ของแผ่นธรณีมหาสมทุ รชนกบั แผน่ ธรณีทวปี (มหาสมทุ ร+ทวปี ) แผ่นธรณีเคลอื่ นที่เข้าหากัน เทือกเขาแอนดีส ทวีปอเมรกิ าใต้ รอ่ งลกึ กน้ สมทุ รเปรู-ชลิ ี 1.2 การเคล่อื นหากนั ระหวา่ งแผน่ ธรณีมหาสมุทร (มหาสมทุ ร+มหาสมุทร) แผ่นธรณีมหาสมุทรที่มีความหนาแน่นมากกว่า จะมุด สว่ นบรเิ วณทแ่ี ผน่ ธรณมี ุดตวั ลงใตแ้ ผน่ ธรณอี กี แผน่ หนง่ึ หมเู่ กาะญปี่ นุ่ ( Japanese Archipelago) เกิดจากการชน 1.3 การเคลือ่ นหากันระหว่างแผ่นธรณที วปี (ทวีป+ทวปี ) แผนธรณที วีปทมี่ คี วามหนาแนนมากกวาบางสวนจะมุดลงส่วนท่ีเหลือจะ 2 แผน่ ธรณีเคลือ่ นที่แยกจากกัน เป็นการเปดิ แนวรอยตอ่ ให้แมกมาไหลหรอื เกิดภูเขาไฟปะทขุ น้ึ มา เกดิ ข้ึนได้ 2 กรณี คอื 2.1 การเคลอื่ นทแ่ี ยกจากกนั ระหว่างแผ่นธรณี 2.2 การเคลื่อนท่ีแยกจากกนั ระหว่างแผน่ ธรณที วปี เกดิ จากการแทรกดันตัวของแมกมาบริเวณแนว ที่เกิดข้ึนบริเวณแนวรอยต่อระหว่างแผ่นธรณีที่เคล่ือนที่ เกรตริฟต์แวลเลย์ (The Great Rift Valley) 3 แผน่ ธรณีเคลอื่ นทต่ี ามระดบั (ผา่ นกัน) เปน็ การเคลือ่ นที่ของแผน่ ธรณี 2 แผ่นสวนทางกัน รอยเลือ่ นซานแอนเดรีย ในรัฐแคลฟิ อร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา จบั สลากลนุ้ ใครได้ตอบ คาช้ีแจง : ครมู ีกลอ่ งสลาก ซงึ่ ในกลอ่ งจะมสี ลากคาถามทเ่ี กย่ี วขอ้ งกับบทเรยี น ป ร า ก ฏ ก าร ณ์ ทา ง ธ ร ร ม ชาติ ท่ี เ กิ ด จ าก การ เ ค ล่ื อน ตั ว ขอ ง เ ป ลื อก โล ก แผ่นดนิ ไหว (earthquake) เปน็ ธรณีพบิ ตั ิภัยชนดิ หน่ึง ส่วนมากเปน็
ปรากฏการณ์ทางธรรมชาตทิ ี่เกดิ จาก บรเิ วณที่เกิดแผ่นดินไหวข้ึนบ่อยครั้ง คอื ประมาณร้อยละ 70 ป ร า ก ฏ ก าร ณ์ ทา ง ธ ร ร ม ชาติ ท่ี เ กิ ด จ าก การ เ ค ล่ื อน ตั ว ขอ ง เ ป ลื อก โล ก ภูเขาไฟ ภูเขาไฟประมาณ 95 เปอรเ์ ซ็นต์ เกิดจากการเคลอื่ นที่ของแผ่นเปลือกโลกมาเกยกนั เมอ่ื แผ่นเปลอื กโลก |