วงแชมเบอร์มิวสิคเป็นวงดนตรีที่มีความเป็นมานับแต่ต้นศตวรรษที่ 14 หรือยุคกลาง เป็นการผสมวงซึ่งพบในบทเพลงโมเท็ต (Motet) และแมดริกัล (Madrigal) ซึ่งเป็นบทเพลงขับร้อง โดยนับแต่กลางศตวรรษที่ 14 จนถึงต้นศตวรรษที่ 16 เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายและเครื่องลมได้เข้ามาบรรเลงร่วมกับการขับร้อง Show
Webster"s Dictionary ให้คำจำกัดความแชมเบอร์มิวสิคว่า "Instrumental music suitable for performance in a chamber or a small audience hall" ศ.ไขแส ศุขะวัฒนะ แปลว่า "ดนตรีประเภทบรรเลงด้วยเครื่องดนตรีที่เหมาะสำหรับแสดงภายในห้องโถงหรือสถานที่ที่จุผู้ฟังได้เพียงจำนวนน้อย" หรือจะเรียกดนตรีประเภทนี้ว่า แชมเบอร์มิวสิคเป็นดนตรีของนักดนตรี (musicians" music), ดนตรีของมิตรสหาย (music of friends) และดนตรีในหมู่เพื่อนฝูง (music among friends) ในสมัยแรกวงดนตรีประเภทนี้บรรเลงในคฤหาสน์ขุนนาง หรือห้องที่จุผู้ฟังได้น้อย เพราะใช้ผู้เล่นเพียงไม่กี่คน ไม่มีการใช้เครื่องขยายเสียง เสียงที่ออกมาไม่ยิ่งใหญ่มโหฬารหรือมีพลังอย่างวงออร์เคสตรา แต่ต่อมาขยับไปเล่นในห้องโถงที่มีขนาดใหญ่ และในที่สุดมีการเล่นในคอนเสิร์ตฮอลล์ หรือสังคีตสถาน เช่น ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย เป็นต้น การฟังต้องมีความรู้ความเข้าใจเช่นเดียวกับการฟังดนตรีคลาสสิคอื่นๆ คุณภาพการเล่น อยู่ที่ความสามารถของผู้เล่น ลักษณะเด่นอยู่ที่เสียงดนตรีที่แท้จริง ใครเล่นผิดพลาดจะได้ยินชัดเจน ความถูกต้องความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันถือว่าเป็นหัวใจสำคัญ วงแชมเบอร์มิวสิคมีชื่อเรียกต่างกันตามจำนวนผู้บรรเลง มีนักดนตรีตั้งแต่ 2-9 คน ดังนี้ - ผู้บรรเลง 2 คน เรียก ดูโอ (Duo) - ผู้บรรเลง 3 คน เรียก ทริโอ (Trio) - ผู้บรรเลง 4 คน เรียก ควอเต็ต (Quartet) - ผู้บรรเลง 5 คน เรียก ควินเต็ต (Quintet) - ผู้บรรเลง 6 คน เรียก เซกซ์เต็ต (Sextet) - ผู้บรรเลง 7 คน เรียก เซพเต็ต (Septet) - ผู้บรรเลง 8 คน เรียก ออคเต็ต (Octet) - ผู้บรรเลง 9 คน เรียก โนเน็ต (Nonet) ในการเรียกชื่อวงแชมเบอร์มิวสิคยังมีประเพณีในการเรียกอีกอย่าง คือเรียกชื่อประเภทของเครื่องดนตรีก่อนแล้วตามด้วยจำนวนเครื่องดนตรี เช่น สตริงควอเต็ต หมายถึง วงแชมเบอร์มิวสิคที่ประกอบด้วย ไวโอลิน 2 คัน, วิโอลาและเชลโล เป็นต้น เครื่องดนตรีที่นำรวมกันเป็นวงแชมเบอร์มิวสิคนั้นที่นิยมแพร่หลาย ได้แก่ กลุ่มเครื่องสายตระกูลไวโอลิน เพราะเสียงของเครื่องตระกูลนี้ไม่ว่าจะเป็นไวโอลิน, วิโอลา, และเชลโล สามารถกลมกลืนเข้ากันได้เป็นอย่างดี เช่น วงสตริงควอเต็ต (ไวโอลิน 2 คัน, วิโอลาและเชลโล) ซึ่งถือว่าเป็นวงดนตรีที่ได้รับความนิยมมากที่สุด หรืออาจกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือการผสมวงดนตรีประเภทนี้ควรเป็นเครื่องดนตรีที่อยู่ในตระกูลเดียวกันเพราะสุ้มเสียงที่มีสีสัน (Tone color) เดียวกัน อีกทั้งยังไม่มีการแสดงความเด่นข่มสุ้มเสียงอื่นๆ ในยุคบาโรค มีการปรับปรุงการจัดวงแชมเบอร์มิวสิคอีกในชื่อว่า ทริโอโซนาตา (Trio sonata) มีผู้บรรเลง 4 คน คือ ผู้บรรเลงเดี่ยว 2 คน และผู้บรรเลงแนวล่างสุดหรือ คอนตินูโอ (Continuo) อีก 2 คน ถึงแม้ว่าจะมีจำนวนผู้บรรเลง 4 คนก็ตาม แต่ให้ถือว่ามี 3 แนวคือ สองแนวแรกเป็นแนวของเครื่องดนตรีบรรเลงเดี่ยว และแนวที่สามนั้นเป็นของเครื่องดนตรีคอนตินูโอ เช่น บาโรคทริโอโซนาตา ประกอบด้วย ขลุ่ยรีคอร์เดอร์ 2, ฮาร์พซิคอร์ดและเชลโล นอกจากนี้ ยังมีการผสมวงแบบต่างๆ ด้วยเครื่องสายและเปียโน เช่น เปียโนทริโอ (เปียโน, ไวโอลินและเชลโล) ไทยมีวงดนตรีประเภทแชมเบอร์มิวสิคเช่นกัน โดยนำเอาเครื่องดนตรีตระกูลแซกโซโฟน (โซปราโน, อัลโต, เทเนอร์และบาริโทนแซกโซโฟน) ชื่อ "วงบางกอกแซ็กโซโฟนควอเต็ต" โดยรศ.ดร.สุกรี เจริญสุข และสมาชิก ตั้งแต่ปี 2532 การผสมวงที่ใช้เครื่องลมบางชนิดรวมกัน เช่น โอโบ 2, คลาริเนต 2, บาสซูน 2 และแตรเฟรนช์ฮอร์น 2 รวมเรียกว่า วินด์ออคเต็ต (Wind Octet) นอกจากนี้ ถ้าการบรรเลงของแชมเบอร์มิวสิคเกิน 9 คน แต่ไม่ถึง 20 คน เรียก อองซองเบลอ (ensemble) หมายความว่า ด้วยกัน เช่น วินด์ อองซองเบลอกับดับเบิ้ลเบส ของโมสาร์ต ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจในการแสดงของทุกคน รวมถึงความสามารถของนักดนตรีแต่ละคน ในกรณีที่กลุ่มนักดนตรีไม่ว่าชนิดที่มีเฉพาะผู้เล่นเครื่องสายล้วนๆ และมีผู้เล่นเครื่องลมผสมอยู่บ้าง แต่รวมแล้วไม่เกิน 30 คน โดยสัดส่วนของวงเช่นเดียวกับวงออร์เคสตรา กลุ่มนักดนตรีนี้ก็จะเรียกว่า วงออร์เคสตราแชมเบอร์มิวสิค (Chamber Orchestra) ลักษณะการผสมวงแบบแชมเบอร์มิวสิคนี้ หากนักดนตรีที่มารวมกันนั้นเป็นนักศึกษามาจากมหาวิทยาลัยต่างๆ กัน อาจเป็นการรวมวงระหว่างอาจารย์หรือนักศึกษาที่มีความสามารถทางดนตรีเป็นเยี่ยม มักจะเรียกการรวมวงประเภทนี้ว่า โปรมิวสิกา ออร์เคสตรา (Promusica Orchestra) ประเภทของวงดนตรีสากลวงดนตรีที่เกิดขึ้นในศตวรรษต้นๆ จนถึงปัจจุบัน จะมีลักษณะการผสมวงที่แตกต่างกัน ทั้งชนิดของเครื่องดนตรี และจำนวนชิ้นที่ใช้ในการบรรเลง ความหลากหลายของเครื่องดนตรี และจำนวนผู้เล่นดังกล่าวก่อให้เกิดวงดนตรีตามสมัยนิยมเป็น 8 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. วงแชมเบอร์มิวสิค (Chamber Music) 2. วงดุริยางค์ (Orchestra) 3. วงป๊อปปูลามิวสิค (Popular Music) 4. วงคอมโบ (Combo band) 5. วงชาโดว์ (Shadow) 6. วงดนตรีแจ๊ส (Jazz) 7. วงโยธวาทิต (Military Band) 8. แตรวง (Brass Band) 1.วงแชมเบอร์มิวสิค (Chamber Music) หมายถึง วงดนตรีประเภทบรรเลงด้วยเครื่องดนตรีที่เหมาะสำหรับแสดงภายในห้องโถง หรือสถานที่ที่จุผู้ฟังได้เพียงจำนวนน้อย
ในสมัยแรกเล่นกันในห้องโถงตามราชสำนักหรือ คฤหาสถ์ของขุนนางในยุโรป และนักดนตรีเล่นกันเองในหมู่เพื่อนฝูง ต่อมาคนเริ่มสนใจมากขึ้น ทำให้สถานที่คับแคบ จึงเลื่อนไปเล่นในห้องโถงใหญ่ และใน Concert Hall ซึ่งจัดไว้เพื่อการแสดงดนตรีโดยเฉพาะวงแชมเบอร์มิวสิค วงแชมเบอร์มิวสิค เน้นความสำคัญของนักดนตรีทุกคนเท่าๆกัน โดยปกติจะมีนักดนตรี 29 คน และ เรียกชื่อต่างๆกัน ตามจำนวนของผู้บรรเลง ดังนี้ จำนวนผู้บรรเลง 2 คน เรียกว่า ดูโอ (Duo) จำนวนผู้บรรเลง 3 คน เรียกว่า ทรีโอ (Trio) จำนวนผู้บรรเลง 4 คน เรียกว่า ควอเตท (Quartet) จำนวนผู้บรรเลง 5 คน เรียกว่า ควินเตท (Quintet) จำนวนผู้บรรเลง 6 คน เรียกว่า เซกซ์เตท (Sextet)
จำนวนผู้บรรเลง 8 คน เรียกว่า ออกเตท (Octet) จำนวนผู้บรรเลง 9 คน เรียกว่า โนเนท (Nonet) ถ้าการบรรเลงของแชมเบอร์มิวสิคเกิน 9 คน
แต่ไม่ถึง 20 คน เรียก อังซังเบลอ (ensemble) เช่น วินด์อังซังเบลอกับดับเบิ้ลเบส ของโมสาร์ท เป็น Serenade สำหรับเครื่องลม Bแฟลต การเรียกชื่อ จะต้องบอกชนิดของเครื่องดนตรี และ จำนวนของผู้เล่นเสมอ เช่น วงสตริงทรีโอ (String Trio) มี ไวโอลิน 1 คัน วิโอลา 1 คัน และ เชลโล 1 คัน วงสตริงควอเตท (String Quartet) มี ไวโอลิน 2 คัน วิโอลา 1 คัน และ เชลโล 1 คัน วงสตริงควินเตท (String Quintet) มี ไวโอลิน 2 คัน วิโอลา 1 คัน เชลโล 1 คัน และ ดับเบิลเบส 1 คัน
( *สำหรับปัจจุบันแล้ว วงแชมเบอร์มิวสิคยังคงได้รับความที่นิยมนำไปใช้บรรเลงในงานฉลองมงคลสมรสอีกด้วย* )
Chamber Music Society of Lincoln Center - Mozart Celebration 2.วงดุริยางค์ (Orchestra)
แบ่งได้หลายขนาดตามจำนวนผู้บรรเลง แต่ละขนาดจะเรียกชื่อต่างกันดังนี้ 1.วงดุริยางค์ซิมโฟนี (Symphony Orchestra)
John William Conductor,Composer ผู้ประพันธ์เพลงประกอบภาพยนตร์ STAR WARS และภาพยนตร์อื่นๆ อีกมากมาย
The Main Theme From Star Wars 3.วงป๊อปปูลามิวสิค (Popular Music) จำนวนผู้เล่นจะตามจำนวนเครื่องดนตรีที่ใช้ประมาณ 12-16 คน วงป๊อปปูลามิวสิค ส่วนใหญ่มี 3 ขนาด 3.1.วงขนาดเล็ก (วง 4x4) มีเครื่องดนตรี 12
ชิ้น ดังนี้ ประกอบด้วย ทรัมเป็ต 3 คัน ทรอมโบน 1 คัน 3.2.วงขนาดกลาง (5x5) มีเครื่องดนตรี 14 ชิ้น คือ เพิ่มอัลโตแซ็ก และ ทรอมโบน 3.3.วงขนาดใหญ่ (Big Band )(5 x 7) มี 16 ชิ้น เพิ่ม ทรัมเป็ต และ ทรอมโบนอย่างละตัว
Zoot - vintage dance band 4.วงคอมโบ (Combo band)วงคอมโบ (Combo band) หรือ สตริงคอมโบ เป็นวงที่เอาเครื่องดนตรีบางส่วนมาจาก Popular Music อีกทั้งลักษณะของเพลงและสไตล์การเล่นก็เหมือนกัน จำนวนเครื่องดนตรีส่วนมากอยู่ระหว่างประมาณ 3 –10 ชิ้น เครื่องดนตรีจะมี พวกริทึม(Rhythm) และพวกเครื่องเป่า ทั้งลมไม้ และ เครื่องทองเหลือง เครื่องดนตรีที่ใช้เป็นหลักคือ กลองชุด เบส เปียโน หรือ มีเครื่องเป่า ผสมด้วยจะเป็นเครื่องลมไม้หรือทองเหลืองก็ได้ไม่จำกัดจำนวน แต่รวมแล้วต้องไม่เหมือนกับวงป๊อปปูลามิวสิค วงคอมโบก็เป็นสมอลล์แบนด์ (small Band) แบบหนึ่ง ดังนั้นวงนี้จึงเป็นวงที่มีขนาดไม่ใหญ่นักจึงเหมาะสำหรับ เล่นตามงานรื่นเริงทั่วๆไปนอกจากนั้นยังเหมาะสำหรับเพลงประเภทไลท์มิวสิคอีกด้วยเพลงไทยสากลและเพลงสากลในปัจจุบันที่ใช้วงคอมโบเล่นตามห้องอาหารหรืองานสังสรรค์ต่างๆ จำนวนผู้เล่นจะตามเครื่องดนตรีที่ใช้ประมาณไม่เกิน 3-10 คน ประกอบด้วยเครื่องดนตรี ดังต่อไปนื้ จากซ้ายไปขวา 1. กีตาร์คอร์ด วงดนตรี Chamber ที่มีจำนวน 8 คน คือข้อใดวงกลุ่มแปด (octet) มีผู้แสดงจำนวน 8 คน เช่น ประกอบด้วยผู้เล่น ไวโอลิน วิโอลา เชลโล ดับเบิลเบส คลาริเน็ต บาสซูน ฮอร์น อย่างละ 1 คน
วงแชมเบอร์มิวสิค จำนวน 4 คน มีชื่อเรียกว่าอะไร ?ควอร์เทท (Quaret) ผู้บรรเลง 4 คน ควินเท็ท (Quinter) ผู้บรรเลง 5 คน เซ็กส์เทท (Sextet) ผู้บรรเลง 6 คน เซบเทท (Septet) ผู้บรรเลง 7 คน
วงแชมเบอร์มิวสิกที่มีผู้เล่นจำนวน 7 คน มีชื่อเรียกว่าวงอะไร- ผู้บรรเลง 7 คน เรียก เซพเต็ต (Septet) - ผู้บรรเลง 8 คน เรียก ออคเต็ต (Octet) - ผู้บรรเลง 9 คน เรียก โนเน็ต (Nonet)
วงแชมเบอร์มิวสิค ที่มีจำนวนคน 5 คนเรียกว่าอะไรวงสตริงควินเตท (String Quintet) มี ไวโอลิน 2 คัน วิโอลา 1 คัน เชลโล 1 คัน และ ดับเบิลเบส 1 คัน วูดวินควินเตท (Wood -Wind Quintet) มี ฟลุ๊ต ปี่โอโบ คลาริเน็ต บาสซูน และ เฟรนซ์ฮอร์น วงแชมเบอร์มิวสิคยังไม่จำกัดประเภทของเครื่องดนตรี แต่ ตระกูลไวโอลินจะเหมาะที่สุด
|