ดูเสมือนจะเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายแล้วสำหรับการเลิกจ้างไม่เป็นธรรม โดยทั่วไปเป็นที่เข้าใจว่า หากลูกจ้างถูกเลิกจ้างโดยไม่มีความผิด นายจ้างจะต้องจ่ายค่าชดเชย สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า เงินชดเชยวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่ยังไม่ได้ใช้ นอกจากนี้ ลูกจ้างยังมีสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมจากศาลแรงงานอีกด้วย ดังนั้น หากนายจ้างได้จ่ายเงินดังกล่าวทั้งหมดแล้วก็ถือว่า ยุติแล้ว ซึ่งความเข้าใจเช่นนี้ ยังเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนอยู่ ยังมีลูกจ้างอีกบางกลุ่มที่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายแรงงานสัมพันธ์ ห้ามนายจ้างมิให้เลิกจ้างลูกจ้าง หากนายจ้างฝ่าฝืนจะถือเป็นการกระทำอันไม่เป็นธรรม ซึ่งการกระทำไม่เป็นธรรมนั้นคืออะไร เกี่ยวกับการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมหรือไม่ อย่างไร รายละเอียดมีค่อนข้างมาก ผู้เขียนจึงขอเขียนเฉพาะที่เกี่ยวกับการเลิกจ้างเท่านั้น เพื่อให้ท่านผู้อ่านได้เข้าใจเรื่องการกระทำอันไม่เป็นธรรมเป็นอย่างดี ผู้เขียนขออ้างอิงกฎหมายประกอบด้วย ดังนี้มาตรา๑๒๑ แห่งพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ.๒๕๑๘ บัญญัติไว้ว่า “ ห้ามมิให้เลิกจ้าง
กรณีตามมาตรา ๑๒๓แห่งพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ.๒๕๑๘ บัญญัติว่า “ ในระหว่างที่ข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างหรือคำชี้ขาดมีผลใช้บังคับ ห้ามมิให้นายจ้างเลิกจ้างลูกจ้าง ผู้แทนลูกจ้าง กรรมการ อนุกรรมการ หรือสมาชิกสหภาพแรงงานหรือกรรมการหรืออนุกรรมการสหพันธ์แรงงานซึ่งเกี่ยวกับข้อเรียกร้อง เว้นแต่บุคคลดังกล่าว
กรณีตามข้อกฎหมายดังกล่าว มีข้อควรพิจารณาคือ ข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้าง จะต้องเป็นข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างที่เกิดจากการยื่นข้อเรียกร้องที่ชอบด้วยกฎหมาย สำหรับคำชี้ขาดนั้น จะมีหลายกรณี ได้แก่ คำชี้ขาดของผู้ชี้ขาดข้อพิพาทแรงงานที่นายจ้างและลูกจ้างได้ตกลงกันขึ้นด้วยความสมัครใจตามมาตรา ๒๒ วรรคสอง คำชี้ขาดของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์หรือคำวินิจฉัยรัฐมนตรีว่ากระทรวงมหาดไทยตามมาตรา ๒๓ การบังคับตามคำชี้ขาดตามาตรา๒๔ และ ๒๕ ของกฎหมายแรงงานสัมพันธ์ ซึ่งกฎหมายห้ามมิให้นายจ้างเลิกลูกจ้างประเภทดังกล่าวเว้นแต่จะมีเหตุตาม๑)ถึง๕)ซึ่งคล้ายกับเหตุเลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชยตามกฎหมายคุ้มครองแรงงาน หรือเหตุอื่น เช่นเลิกจ้างเมื่อสัญญาจ้างครบกำหนดระยะเวลา เลิกจ้างเพราะเกษียณอายุตามข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานของนายจ้าง นายจ้างบอกเลิกสัญญาจ้างเนื่องจากลูกจ้างไม่สามารถทำงานตอบแทนได้ดี การบอกเลิกสัญญาเพราะเป็นเหตุสุดวิสัย การเลิกจ้างเนื่องจากกิจการของนายจ้างขาดทุน เป็นต้น สำหรับผลของการกระทำไม่เป็นธรรมนั้น มาตรา ๑๒๔ แห่งพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ.๒๕๑๘ บัญญัติว่า “ เมื่อมีการฝ่าฝืนมาตรา ๑๒๑ มาตรา ๑๒๒ หรือมาตรา ๑๒๓ ผู้เสียหายเนื่องจากการฝ่าฝืนอาจยื่นคำร้องกล่าวหาผู้ฝ่าฝืนต่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์ได้ภายใน ๖๐ วันนับแต่วันที่ฝ่าฝืน” ดังนั้น ลูกจ้างมีทางเลือกเพียงทางเดียวคือ ยื่นคำร้องกล่าวหานายจ้างต่อคณะกรรมการแรงานสัมพันธ์ภายใน ๖๐ วัน หากไม่ปฏิบัติตามขั้นตอนดังกล่าว ลูกจ้างจะไม่มีสิทธินำมาเป็นคดีเพื่อฟ้องร้องต่อศาลแรงงานได้ เมื่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์มีคำสั่งว่า เป็นการกระทำอันไม่เป็นธรรมแล้ว คณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์มีอำนาจสั่งให้นายจ้างรับลูกจ้างกลับเข้าทำงาน หรือให้จ่ายค่าเสียหาย หรือให้ผู้ฝ่าฝืนปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติอย่างใดอย่างหนึ่งตามที่เห็นสมควร คำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์ไม่เป็นที่สุด หากนายจ้างไม่เห็นด้วย นายจ้างก็มีสิทธิที่จะฟ้องเพิกถอนคำสั่งได้ ส่วนฝ่ายลูกจ้าง หากนายจ้างไม่ปฏิบัติตาม ลูกจ้างก็มีสิทธิดำเนินคดีอาญา และเรียกร้องค่าเสียหายได้ (ลูกจ้างควรจะรอสักระยะหนึ่งว่า นายจ้างตกลงฟ้องเพิกถอนคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์หรือไม่) มีข้อควรพิจารณาว่า หากลูกจ้างใช้สิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการกระทำไม่เป็นธรรมแล้ว ลูกจ้างจะสามารถใช้สิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมได้อีกหรือไม่ ได้ปรากฏคำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๒๑๕๗/๒๕๔๓ สรุปไว้ว่า “ การที่นายจ้างเลิกจ้างลูกจ้างจะเป็นการกระทำอันไม่เป็นธรรมหรือจะเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมหรือไม่นั้น แม้บทบัญญัติของกฎหมายคือ พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๘และพ.ร.บ. จัดตั้งศาลแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ จะกำหนดหลักเกณฑ์ในเรื่องดังกล่าวไว้แตกต่างกัน และจะเป็นกฎหมายต่างฉบับกันก็ตาม แต่ก็เป็นเรื่องที่มีวัตถุที่ประสงค์จะให้ความคุ้มครองแก่ลูกจ้างในการได้รับชดใช้ค่าเสียหายจากนายจ้างเช่นเดียวกัน หากค่าเสียหายจาคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์และค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมนั้นมาจากเหตุของการเลิกจ้างเช่นเดียวกัน ดังนั้น ค่าเสียหายที่กำหนดโดยคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์ย่อมอยู่ในความหมายของค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมด้วย” ท้ายสุดนี้ ผู้เขียนเห็นว่า หากลูกจ้างถูกเลิกจ้างอันเนื่องมาจากการกระทำอันไม่เป็นธรรมจากนายจ้างนั้น ลูกจ้างสามารถใช้สิทธิพร้อมกันไปได้ทั้งสองทาง คือฟ้องศาลเพื่อเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรม และยื่นคำร้องต่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์เพื่อให้สอบสวนเรื่องการกระทำอันไม่เป็นธรรมอีกด้วย เพราะหากผลการสอบสวนปรากฏออกมาว่า นายจ้างผิดจริง ลูกจ้างสามารถดำเนินคดีอาญาได้ด้วย ฝ่ายนายจ้างก็คงจะต้องพิจารณาทุกครั้งหากจะทำการเลิกจ้างลูกจ้างว่า สาเหตุที่แท้จริงคืออะไร เพราะหากมีความเสี่ยงต่อการเป็นกระทำไม่เป็นธรรมแล้ว อาจถูกฟ้องศาลแรงงานและร้องเรียนต่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ์ไปพร้อมกันเท่ากับนายจ้างจะต้องรับศึกสองทางเลยทีเดียว ผู้เขียน….นายวรเศรษฐ์ เผือกสกนธ์ ที่ปรึกษากฎหมาย |
ข้อขัดแย้งระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างเกี่ยวกับสภาพการจ้าง คือข้อใด
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 moicapnhap Inc.
