ประเทศคู่แข่งด้านอุตสาหกรรมก้าวหน้าในยุโรป คือประเทศ ใด

มหาอำนาจด้านปัญญาประดิษฐ์หรือ AI ของโลกในปัจจุบันคืออเมริกาและจีน บริษัทเทคขนาดใหญ่ทั้งสองสัญชาติได้ทำการรวบรวมเครื่องปรุงที่สำคัญในการสร้างและพัฒนาการให้บริการ AI ( ได้แก่- ข้อมูล ทรัพยากรมนุษย์ที่มีความสามารถ และมีระบบ computing cloud) การครอบงำของทั้งสองมหาอำนาจในด้านนี้ทิ้งให้สหภาพยุโรปตกอยู่เบื้องหลัง แม้สหภาพยุโรปเป็นเบอร์สองในด้านเศรษฐกิจโลก

แต่สหภาพยุโรปก็ไม่ได้นิ่งนอนใจในสภาพดังกล่าว สหภาพยุโรปได้ดำเนินการและทำการวางแผนที่จะปิดช่องว่างทางเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง มีการวางแผนนโยบายและการให้ทุนสนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมเช่น Horizon 2020 แต่อย่างไรก็ตาม ปัญญาประดิษฐ์นั้นมีนัยะมากกว่าการ เป็นเทคโนโลยี buzz word ของ Silicon Valley และเป็นมากกว่าผลิตภัณฑ์เช่น สมาร์ทโฟน

ในมุมมองหนึ่ง เราสามารถมองปัญญาประดิษฐ์ให้เป็นทรัพยากร ที่สามารถสมมุติได้ว่ามีลักษณะคล้ายไฟฟ้า ทรัพยากรดังกล่าวสามารถมีผลกระทบต่อทุกภาคส่วนของเศรษฐกิจและสังคม ผู้คนจำนวนมากมีความรู้สึกกังวลและกลัวว่าหากบริษัทหรือประเทศของตนไม่มีการวิจัยที่ทันสมัย หรือผู้เชี่ยวชาญด้าน AI แล้ว ตลาดแพลตฟอร์มดิจิทัลขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ในประเทศอื่น จะทำการดึงดูดกำไรและงานออกไป ส่งผลให้สหภาพยุโรปยากจนกว่าที่เป็นอยู่ในอนาคต นอกจากนี้ยังมีการคาดว่าเทคโนโลยี AI จะส่งผลกระทบต่อการวางแผนทางทหาร หนึ่งในการพัฒนาของจีนที่เกี่ยวกับ AI เป็นการพัฒนาด้านอาวุธ  อเมริกาก็มีแนวโน้มที่จะเดินตามเส้นทางเดียวกัน และในบริบทปัจจุบันความกังขาว่าอเมริกาจะเต็มใจที่จะเข้ามาช่วยป้องกันยุโรปหากเกิดภัยสงครามหรือไม่ การใช้จ่ายเงินลงทุนในด้านดังกล่าวสามารถมองได้ว่าเกี่ยวกับความมั่นคงของชาติเลยทีเดียว

อย่างไรก็ตามการดำเนินการที่ผ่านมาของยุโรปแสดงผลที่ไม่น่าพึงพอใจเท่าที่ควร สหภาพยุโรปเองก็มีประวัติที่น่าอับอายในด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมที่มีเทคโนโลยีสูง ยกตัวเอย่างเช่น Quaero โครงการพัฒนาที่คาดว่าจะเป็นคู่แข่งของ Google หรือโครงการ Human Brain Project ที่ได้รับงบประมาณกว่า 1 พันล้านยูโรแต่ยังไม่ได้ผลตอบแทนที่น่าพึงพอใจ อีกทั้งแนวโน้มการเกิด AI nationalism ที่แต่ละประเทศสมาชิกเก็บข้อมูลและองค์ความรู้ของตัวเองไว้

บทความของ Economist ได้เสนอสองแนวทางนโยบายด้าน AI ของสหภาพยุโรปแทนการให้ความสำคัญกับการจัดการเงินทุนให้แต่ละโครงการ สหภาพยุโรปควรจะสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเติบโตของอุตสาหกรรม AI รวมทั้งเปลี่ยนแนวคิดการกีดกันผู้ให้บริการจากนอกยุโรปเป็นการควบคุมการดำเนินการของบริษัทเหล่านี้แทน

การสร้างสภาวะที่เหมาะสมสำหรับบริษัทเหล่านี้หมายถึงการเอาชนะความแตกแยกและแตกต่างที่เกิดขึ้นภายในยุโรป ยุโรปเป็นตลาดขนาดใหญ่ที่มีศักยภาพในการเป็นเนื้อเดียวกัน (homogeneous) เฉกเช่น ตลาดของอเมริกาและจีนที่ทำให้การ scale up ของกิจการต่าง ๆ เป็นไปได้อย่างราบรื่น มีการประเมินว่าประเทศสัญชาติจีนจะครอบครองข้อมูลกว่าร้อยละ 30 ของข้อมูลในโลกนี้ภาคในปีค.ศ. 2030 คาดว่าอเมริกาจะครอบครองสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน สหภาพยุโรปเองก็มีข้อมูลของตน แต่ต้องมีการแบ่งปันและรวมศูนย์ข้อมูลและทรัพยากรดังกล่าว

ตระหนักถึงความจำเป็นในกรณีนี้ คณะกรรมาธิการยุโรปได้ทำการถกเถียงแนวทางการสร้างตลาดข้อมูลในช่วงที่ผ่านมา แต่การดำเนินการดังกล่าวยังไม่เพียงพอ ยังต้องมีการวางกฎระเบียบเกี่ยวกับการแชร์ข้อมูลระหว่างบริษัท กิจการและหน่วยงานรัฐต่าง ๆ อีกด้วย

การดำเนินการความร่วมมือในระดับประเทศยังเป็นอีกหนึ่งความท้าทายในกรณีของสหภาพยุโรป เยอรมนีได้ทำการปรับลดแผนในการร่วมมือกับฝรั่งเศสด้านการวิจัย AI อีกทั้งการดำเนินการระบบวิจัยของสหภาพยุโรปมีประสิทธิภาพที่ต่ำ ทำให้สูญเสียงบประมานโดยใช่เหตุ แทนที่จะนำเอางบประมาณดังกล่าวไปสนับสนุนการสร้างโครงข่ายระดับรากหญ้าเช่น CLAIRE และ ELLIS ที่มุ่งสร้างโครงข่ายระหว่างศูนย์วิจัยในสหภาพยุโรป ฝรั่งเศสได้ทำการจัดตั้ง JEDI (Joint European Disruptive Initiative) ซึ่งคล้ายกับ หน่วยงานวิจัยขั้นสูงของกระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ (DARPA) โอกาสรูปแบบใหม่ ๆ เหล่านี้ เป็นแรงดึงดูดนักวิจัย AI ที่สำคัญ ที่มักจะตัดสินใจไปอเมริกาหรือจีน

นักวางนโยบายในสหภาพยุโรปจะต้องพยายามสร้างจุดแข็งของตนในด้านนี้ให้เพิ่มขึ้น โดยอาจจะมุ่งเน้นไปในส่วนที่สหภาพยุโรปมีความชำนาญเช่นการสร้างมาตรฐานในด้านดังกล่าว หรือการมุ่งเน้นไปที่ตลาดของสหภาพยุโรปที่มีขนาดใหญ่และมูลค่าสูงที่จะดึงดูดบริษัทต่าง ๆ ให้มาสู่ยุโรปและปฎิบัติตามข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง อาทิ General Data Protection Regulation หรือ GDPR ที่เป็นข้อบังคับด้านการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลทั่วไป ข้อบังคับดังกล่าวได้ถูกใช้เป็นเกณฑ์มาตรฐานด้านข้อมูลนอกสหภาพยุโรป

ที่มา https://www.economist.com/leaders/2018/09/22/how-europe-can-improve-the-development-of-ai