การเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น วัยรุ่นเป็นวันที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา โดยร่างกายจะมีพัฒนาการอย่างรวดเร็ว ในขณะที่อารมณ์จะรุนแรงและเปลี่ยนแปลงง่าย ส่วนด้วยสังคมจะให้ความสำคัญกับเพื่อนอย่างมาก ช่วงวัยรุ่นจึงถือเป็นวัยหัวเลี้ยวหัวต่อของชีวิต โดยการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเกิดจากปัจจัยด้านพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และการอบรมเลี้ยงดูของผู้ปกครอง การเรียนรู้เกี่ยวกับการเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น จะทำให้เราเข้าใจยอมรับและปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 1.วัยรุ่นและการเปลี่ยนแปลง วัยรุ่น แปลว่า การเจริญเติบโตไปสู่วุฒิภาวะ และส่วนใหญ่วัยรุ่นอยู่ในช่วงอายุ 10 - 20 ปี โดยแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ดังนี้ 1.วัยแรกรุ่น อายุ 10-13 ปี เป็นช่วงการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย 2.วัยรุ่นตอนกลาง อายุ 14-16 ปี เป็นช่วงที่ยอมรับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย 3.วัยรุ่นตอนปลาย อายุ 17 - 19 ปี หรือ 20 ปี เป็นช่วงวัยที่กำลังฝึกฝนอาชีพ 1.1.การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายของวัยรุ่นจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงอายุ 10 - 13 ปี และจะลดอัตราการเจริญเติบโตเมื่อเข้าสู้วัยรุ่นตอนกลาง สิ่งสำคัญในการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายได้แก่ 1.ขนาดของร่างกาย 2.การเปลี่ยนแปลงของกระดูก 3.การเปลี่ยนแปลงของไขมันและกล้ามเนื้อ 4.การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างใบหน้า 1.2. การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจและอารมณ์ วัยรุ่นจะมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจและอารมณ์ที่ต่างจากวัยเด็กเป็นอย่างมาก ดังนี้ 1.วิตกกังวลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย 2.วิตกกังกลกับอารมณ์ทางเพศที่สูงขึ้น 3.วิตกกังวลกลัวการเป็นผู้ใหญ่ 4.วิตกกังวลในความงดงามของร่างกาย 5.ต้องการความรักความห่วงใย 6.ต้องการเป็นอิสระทำอะไรด้วยตนเอง 7.ต้องการเป็นตัวของตัวเอง 8.ต้องการความถูกต้อง ยุคิธรรม 9.ต้องการความตื่นเต้นท้าทาย ความแปลกใหม่ 10.ความอยากรู้ อยากเห็น อยากลองสูง 1.3.การเปลี่ยนเปลงทางด้านสังคม ช่วงวัยนี้จำทำตัวออกห่างจากทางบ้าน ไม่ค่อยคลุกคลีกับคนในบ้านสักเท่าไหร่ มักจะใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับเพื่อนๆและทำกิจกรรมนอกบ้าน 1.4.การเปลี่ยนแปลงทางด้านสติปัญญา วัยนี้สติปัญญาจะพัฒนาสูงขึ้นจนมีความคิดเป็นรูปธรรม มีความสามารถในการคิด วิเคราะห์ สิ่งต่างๆได้มากขึ้น จนเมื่อพ้นช่วงวันรุ่นแล้วจะมีความสามารถทางสติปัญญาเหมือนผูั้ใหญ่ 2.ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น มีผลมาจากปัจจัยดังต่อไปนี้ 2.1.พันธุกรรม หมายถึง ปรากฎการณ์ที่สิ่งมีชีวิตถ่ายทอดลักษณะต่างๆ จากรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง หรือเป็นลักษณะทางร่างกายและพฤติกรรมของบุคคลที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษโดยการสืบสายเลือด 2.2.สิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นปจจัยหนึ่งที่มีผลต่อการเจริญเติบโต ถ้าเกิดในสิ่งแวดล้อมดีๆก็จะทำให่้พัฒนาการด้านต่างๆดีตามไปด้วยแต่ถ้าเกิดในสถานที่มีสิ่งแวดล้อมไม่ดี เช่น สถานเริงรมย์ ชุมชนแออัด ก็จะมีผลต่อการเจริญเติบโตตามไปด้วย 2.3.การอบรมเลี้ยงดู 1.ทัศนคติของพ่อแม่ 2.ลักษณะการอบรมเลี้ยงดู 3.ความสัมพันธ์ภายในครอบครัว การเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่นนั้นจะเป็นแบบฉบับเฉพาะของตนเองซึ่งจะแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคล วัยรุ่นจะมีการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆหลายด้าน แต่โดยทั่วไปจะเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และสติปัญญา และที่เห็นได้ชัดมากคือการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย |