งานปั้น เป็นงานประดิษฐ์ประเภทใด

สิ่งประดิษฐ์ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย

สิ่งประดิษฐ์ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย เป็นผลงานที่สะท้อนให้เห็นถึงขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรม และความเป็นอยู่ ของคนไทยตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน มีความงามและคุณค่าทางศิลปะซึ่งควรอนุรักษ์ไว้ไม่ให้สูญหาย ผลงานสิ่งประดิษฐ์ ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย ที่เราสามารถพบเห็นอยู่ทั่วไปได้แก่

1. งานจักสาน เป็นผลงานจากหัตถกรรมพื้นบ้านของไทย ซึ่งประดิษฐ์มาเพื่อประโยชน์ใช้สอยในชีวิตประจำวัน ภายในครอบครัว เช่น ตะกร้า กระจาด กระบุง กระติบข้าว ลอบ ไช หมวก เสื่อ เป็นต้น วัสดุที่นิยมนำมาจักสาน ส่วนใหญ่เป็นวัสดุจากธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น เช่น หวาย ไม้ไผ่ ใบลาน ใบเตย เชือกกล้วยก้านมะพร้าว ผักตบชวา ฟาง กก กระจูด เป็นต้น
2. งานปั้น เป็นผลงานจากการนำดินเหนียวหรือดินอื่น ๆ มาปั้นเป็นรูปสัตว์หรือสิ่งต่าง ๆ ตามที่ต้องการ เช่น ปั้นรูปตุ๊กตา ปั้นรูปผักผลไม้ แจกัน ถ้วยชาม เป็นต้น
3. งานใบตอง เป็นผลงานที่ได้จากการนำใบตองมาตัดเย็บและประกอบรูปร่างรูปทรงต่าง ๆ แล้วนำมาบรรจุอาหาร ดอกไม้หรือประดับตกแต่งเพื่อใช้ในงานพิธีต่าง ๆ เช่น กระทง บายศรี เป็นต้น
4. งานดอกไม้สด เป็นผลงานที่ได้จากการใช้ดอกไม้สดมาร้อย มอบเป็นของขวัญของที่ระลึกในงานต่าง ๆ เช่น มาลัย พานพุ่ม ช่อดอกไม้ เป็นต้น
5. งานแกะสลัก เป็นผลงานการสร้างลวดลายลงบนผักผลไม้หรือวัสดุเนื้ออ่อนประเภทไม้ สบู่ หรือเทียนโดยใช้เครื่องมือที่มีความแหลมคมนิยมใช้ตกแต่งบ้าน ตกแต่งอาหาร หรือใช้เป็นของขวัญ ของที่ระลึก

งานแกะสลัก
งานแกะสลัก เป็นการนำเอาวัสดุเนื้ออ่อนมาแกะหรือขูดวัสดุ เพื่อเอาส่วนของวัสดุที่ไม่ต้องการออกจากชิ้นส่วนใหญ่ ทำให้เกิดเป็นรูปหรือลวดลายงดงามบนวัสดุนั้น
งานแกะสลักที่พบเห็นทั่วไป ถูกสร้างสรรค์ด้วยจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน เช่น การแกะสลักเทียนไข เพื่อนำไปใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา การแกะสลักผักและผลไม้เพื่อใช้เป็นอาหาร การแกะสลักหยวกกล้วยเพื่อนำไปประดับตกแต่งเมรุเผาศพ เป็นต้น
1.  วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลัก
1)  วัสดุที่นำมาใช้ในการแกะสลัก มีทั้งวัสดุที่มีเนื้อแข็ง เช่น หินไม้ และวัสดุที่มีเนื้ออ่อน เช่น ผลไม้ พืชผัก สบู่ ซึ่งวัสดุแต่ละชนิดจะใช้วิธีการแกะสลักที่แตกต่างกันไป
2)  อุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลัก อุปกรณ์ที่นำมาใช้ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ว่าเป็นประเภทใด จึงควรเลือกใช้ให้เหมาะสม เช่น ไม้เนื้อแข็ง ใช้สิ่วแกะสลัก ผลไม้ ใช้มีดปลายแหลมแกะสลัก เป็นต้น
2.  รูปแบบงานแกะสลัก
1)  แกะสลักเป็นลวดลาย เป็นการนำเอาวัสดุมาแกะให้เป็นลวดลายต่าง ๆ เช่น ทำเป็นรูปลายไทย เป็นต้น
2)  แกะสลักเป็นรูปทรง เป็นการนำเอาวัสดุมาแกะให้เป็นรูปทรงต่าง ๆ แต่ยังคงรูปทรงเดิม ๆ อยู่

งานปั้น
งานปั้น หมายถึง การนำเอาวัสดุอ่อนที่สามารถรวมกันได้ หรือแบ่งแยกออกจากกันได้ เช่น ดินเหนียว ดินน้ำมัน ขี้ผึ้ง มาทำเป็นรูปทรงต่าง ๆ ตามที่ต้องการ โดยใช้วิธีขยำ บีบ นวด ตัด ขัด ขูด ปะ เป็นต้น
รูปปั้นมีลักษณะเป็น 3 มิติ คือ มีความกว้าง ความยาว และความลึก เราจึงสามารถมองเห็นงานปั้นได้ทั้งความตื้น ลึก หนา บาง ตามความเป็นจริง ซึ่งจะต่างจากภาพวาดที่เรามองเห็นได้เพียง 2 มิติ คือ ความกว้างและความยาว
1.  ประเภทของรูปปั้น โดยทั่วไปรูปปั้นแบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้
1)  รูปปั้นนูนต่ำ เป็นรูปปั้นที่มีแผ่นหลังรองรับ และภาพจะนูนสูงขึ้นมาจากพื้นเพียงเล็กน้อย มองเห็นด้านหน้าได้เพียงด้านเดียว เช่น เหรียญต่าง ๆ พระเครื่องที่มีลักษณะเป็นเหรียญเป็นต้น
2)  รูปปั้นนูนสูง เป็นรูปปั้นที่มีแผ่นหลังรองรับคล้ายรูปปั้นนูนต่ำแต่ภาพจะ นูนสูงขึ้นมาจากพื้นรองรับมากกว่าและมีการลดหลั่นตามความเหมาะสม เช่น รูปประดับฝาผนัง เป็นต้น
3)  รูปปั้นลอยตัว เป็นรูปปั้นที่สามารถมองเห็นได้ทุกด้านโดยรอบมีลักษณะเป็นภาพ 3 มิติ ส่วนมากมักจะมีฐานเพื่อสามารถวางตั้งกับพื้นได้ เช่น รูปปั้นอนุสาวรีย์ต่าง ๆ รูปปั้นเครื่องใช้ต่าง ๆ เป็นต้น

2.  วัสดุที่ใช้ในการปั้นรูป วัสดุนำมาปั้นได้ นั้นต้องมีความเหนียวและนิ่ม สามารถยึดจับกันเป็นก้อน ทรงตัวอยู่ได้ตลอดเวลาที่ปั้น มีความคงทนไม่แตกสลายได้ง่ายทั้งในขณะกำลังปั้นและเมื่อปั้นเสร็จแล้ว ซึ่งวัสดุเหล่านี้มีอยู่ในธรรมชาติและมนุษย์สร้างขึ้น เช่น

ขอบคุณที่มาจาก ทรูปลูกปัญญา http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/2250/

http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/2250/

บทที่ 2

 ประเภทของงานประดิษฐ์

วัตถุประสงค์

1.สามารถบอกความหมายของแต่ละประเภทของงานประดิษฐ์

2.สามารถนำไปประดิษฐ์ไว้ใช้งานได้

3.สามารถรู้ขั้นตอนการประดิษฐ์ผลงาน

งานประดิษฐ์ เป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ ในชีวิตประจำวัน มีทั้งงานที่สืบทอดต่อๆ กันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ และ งานที่สร้างสรรค์ขึ้นใหม่ โดยใช้วัสดุต่างๆกัน เช่น เศษวัสดุเหลือใช้ วัสดุจากธรรมชาติ วัสดุสังเคราะห์ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

งานประดิษฐ์แบ่งตามวิธีการสร้างสรรค์และวัสดุที่ใช้

1 ประเภทเย็บปักถักร้อย มี 2 ประเภท คือ

1.1 ประเภทเย็บปะและปัก ประกอบด้วยวัสดุ 2 ชิ้นชิ้นที่ 1 เป็นระนาบรองรับวัสดุที่ใช้ ได้แก่ ผ้ากระดาษหนัง วัสดุอีกชิ้นที่เป็นเส้น ได้แก่ เส้นด้าย หรือแผ่น เช่น เศษผ้ามาเย็บปะ และปักให้เกิดลวดลายบนพื้นระนาบ วิธีการปักนี้จะใช้ด้ายสีต่างๆ ดิ้นเงิน ดิ้นทอง เลื่อม มุก ลูกปัด ทำให้เกิดลวดลายสวยงาม สำหรับวิธีการเย็บปะจะใช้เศษผ้าสีมาติดเป็นรูปร่าง เช่น ลายดอกไม้ ตุ๊กตา แล้วเย็บตามขอบริมให้ติดกับพื้นระนาบรับรอง

 ภาพที่ 1 การปักด้วยมุกและเลื่อม                        ภาพที่ 2  การเย็บปะ

วิธีการเย็บปักปะ

วิดีโอที่ 1 การเย็บตะเข็บงานปักปะ

1.2 ประเภทถักและร้อย เป็นการประดิษฐ์ที่ทำให้เกิดรูปทรงด้วยวัสดุในตัวเอง เช่น การถักไหมพรม การถักเชือก ป่าน ปอ การถักด้วยด้าย โดยใช้เข็มถักหรือมือถักให้เป็นแผ่นหรือเป็นเส้นหนา ส่วนการร้อย วัสดุที่ใช้จะมีรูตรงกลาง เช่น ลูกปัด ไข่มุก มาร้อยเป็นเส้นออกแบบ เลือกสี ทำลวดลาย ประดิษฐ์เป็นเครื่องประดับต่างๆ เช่น สร้อยคอ สร้อยข้อมือ

2 ประเภททอและสาน เป็นศิลปะประดิษฐ์ ที่มีคุณค่าทางประโยชน์ใช้สอย โดยใช้วัสดุประเภท ด้าย ไหม เชือก กก หวาย มาขัดระหว่างเส้นยืนและเส้นนอน ให้เกิดเป็นความกว้าง ความยาว และความหนา เกิดเป็นรูปร่าง เช่น ตะกร้า

ภาพที่ 3 การทอผ้า

วิธีการทอผ้า

วิดีโอที่ 2 ขั้นตอนการทอผ้า

3. ประเภทการปั้นและแกะสลัก

3.1 งานปั้นเป็นการสร้างสรรค์ที่มีความประณีตบรรจง ในการทำ เช่น การใช้แป้งขนมปังและดินญี่ปุ่น ปั้นเป็นดอกกุหลาบจิ๋ว ปั้นตุ๊กตา นำไปประดับตกแต่ง

3.2 งานแกะสลัก หมายถึ งการแกะสลักและการฉลุให้เป็นลวดลายลงบนวัสดุเนื้ออ่อนหรือผักผลไม้

วิธีการแกะสลัก

วิดีโอที่ 3 แกะสลักใบไม้จากแตงกวา

4. ประเภทเขียนลวดลาย  ใช้วัสดุอุปกรณ์ในการเขียนให้เกิดลวดลายมีทางที่เลียนแบบจากธรรมชาติ และลวดลายที่ประดิษฐ์ใหม่ด้วยดินสอ พู่กัน และสีต่างๆ ลวดลายที่เขียนนอกจากจะเขียนให้เกิดลวดลายตามที่ต้องการแล้วยังสามารถใช้วิธีอื่นๆได้อี กเช่น การพิมพ์การขีด การขูด

ภาพที่ 5 การเพ้นผ้า

วิธีการเพ้นสี

วิดีโอที่ 4 D.I.Y เพ้นกระเป๋า

5 ประเภทดอกไม้ งานประดิษฐ์กลุ่มนี้แบ่งออกได้ 2 ประเภทคือ

5.1 ประเภทใช้วัสดุจากธรรมชาติงานประดิษฐ์ประเภทนี้ใช้ดอกไม้สด ใบไม้ เช่น ดอกกุหลาบมอญ ดอกพุด ดอกรัก ดอกมะลิ ดอกบานไม่รู้โรย ใบตอง ใบแก้ว ใบกระบือ มาประดิษฐ์ตกแต่งโดยใช้วิธีการร้อยการกรอง การเย็บแบบ การปักแจกัน

5.2 ประเภทงานที่ใช้วัสดุสังเคราะห์ ประดิษฐ์เลียนแบบดอกไม้จากธรรมชาติ ซึ่งความคงทนถาวรกว่าและสีสันสวยงามใกล้เคียงธรรมชาติ วัสดุที่ใช้ประดิษฐ์ได้แก่ ผ้า กระดาษ พลาสติก

ภาพที่ 6 พานไหว้ครูจากวัสดุธรรมชาติ

วิธีการทำพานไหว้

วิดีโอที่ 5 วิธีการทำพานไหว้ครูแบบง่ายๆ

6 ประเภทวัสดุเหลือใช้ การนำวัสดุเหลือใช้มาออกแบบใช้กับงานประดิษฐ์ไม่จำกัดว่าต้องเป็นวัสดุประเภทใดสามารถใช้ได้ทุกชนิดอยู่ที่ความสามารถในการออกแบบของผู้ผลิตที่จะทำให้เกิดผลงานที่มีคุณค่าและประโยชน์ใช้สอย

ภาพที่ 7 งานประดิษฐ์จากวัสดุเหลือใช้

วิธีการประดิษฐ์สิ่งของจากวัสดุเหลือใช้

วิดีโอที่ 6 ประดิษฐ์ของเล่นจากแก่นกระดาษทิชชู่

งานประดิษฐ์แบ่งตามประโยชน์ใช้สอย

1 ประเภทของเล่น เช่น รถลาก ตุ๊กตา พับกระดาษเป็นรูปสัตว์ 

2 ประเภทของใช้หรือเครื่องใช้ เช่น หมอนอิง กระเป๋าผ้า กล่องใส่เครื่องประดับ

3 ประเภทประดับตกแต่ง เช่น กรอบรูป นาฬิกา ลวดลายบนกระจก โคมไฟ

4 ประเภทของขวัญของที่ระลึก เช่น บ้านทรงไทยจำลอง ดอกไม้จากดิน

ขั้นตอนการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์งานประดิษฐ์

1 ขั้นการออกแบบ ควรดูวัสดุของผลิตภัณฑ์ที่จะประดิษฐ์ว่าต้องการนำไปใช้ประโยชน์อย่างไร เช่นื ใช้เป็นของเล่น ใช้เป็นตกแต่งบ้านหรือเครื่องแต่งกาย ใช้เป็นของใช้

2 ขั้นการเลือกวัสดุ ในขั้นตอนนี้ควรคำนึงถึงความปลอดภัย ความคุ้มค่า และงบประมาณ นอกจากนี้ควรพิจารณาความเหมาะสมกับรูปแบบของผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบ

3 ขั้นตอนการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์ เริ่มจากการสร้างแบบ เตรียมวัสดุอุปกรณ์ ลงมือปฏิบัติงานจนสำเร็จทดสอบการใช้งาน 

 4 ขั้นตอนการประเมินผล เป็นขั้นตอนการตรวจสอบชิ้นงานว่ามีคุณภาพตามที่ตั้งวัสถุประสงค์ไว้หรือไม่ ควรมีการปรับปรุงแก้ไขอย่างไร

อ้างอิงหนังสือ 

นางสาวสุชาดา วราหพันธ์.  (2557).  ประเภทของงานประดิษฐ์:  งานประดิษฐ์.  พิมพ์ครั้งที่ 1.  กรุงเทพมหานคร:  บริษัท สำนักพิมพ์เอมพันธ์ จำกัด.

อ้างอิงภาพที่ 1 

อ้างอิงภาพที่ 3

อ้างอิงภาพที่ 4

อ้างอิงภาพที่ 5

อ้างอิงภาพที่ 6

อ้างอิงภาพที่ 7

อ้างอิงวิดีโอที่ 1

อ้างอิงวิดีโอที่ 2

อ้างอิงวิดีโอที่ 3

อ้างอิงวิดีโอที่ 4

อ้างอิงวิดีโอที่ 5

อ้างอิงวิดีโอที่ 6

งานปั้นเป็นงานประเภทไหน

อนุสาวรีย์เป็นงานปั้นประเภทใด

การพิมพ์ การขีด การขูด จัดเป็นงานประดิษฐ์ประเภทใด

พระเครื่องเป็นงานปั้นประเภทใด