วิธีการแสดงเหตุผล แบ่งได้ ๒ วิธี คือ 1. วิธีนิรนัย หมายถึง การแสดงเหตุผลจากส่วนรวมไปหาส่วนย่อย มีผลลัพธ์ "แน่นอน" มักจะเป็นเรื่องจริง หรือสัจธรรม เช่น คนเราเกิดมาก็ต้องตาย 2. วิธีอุปนัย หมายถึง การแสดงเหตุผลจากส่วนย่อยไปหาส่วนรวมแบบที่ผลลัพธ์ไม่จ าเป็นต้องเป็นอย่างนั้นเลย (ไม่แน่ใจ) เช่น รุ่นพี่เราสอบติดกันเยอะมาก รุ่นเราคงจะเป็นอย่างนั้น การอนุมานเหตุและผลที่สัมพันธ์กัน มี ๓ ประเภท คือ 1. การอนุมานจากเหตุไปหาผล 2. การอนุมานจากผลไปหาเหตุ 3. การอนุมานจากผลไปหาผล 1. การอนุมานจากเหตุไปหาผล ใช้ความรู้ความเข้าใจที่มีอยู่หาข้อสรุปว่าเหตุที่ปรากฏนั้นจะท าให้เกิดผลลัพธ์อะไร ตามมา โดยแยกออกมาก่อนว่าส่วนใดเป็นเหตุ (เรารู้เหตุแล้ว) ส่วนใดเป็นผล (ส่วนที่เราคาด) ตัวอย่าง ถ้านักเรียน เห็นว่าเพื่อนสนิทของนักเรียนตั้งใจเรียนและขยันอ่านหนังสือทุกวัน นักเรียนก็อนุมานเป็นข้อสรุปได้ว่า เพื่อนสนิท ของนักเรียนคงสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้แน่นอน ตั้งใจเรียนและขยันอ่านหนังสือ(เหตุ)-------การอนุมาน---------สอบเข้ามหาวิทยาลัยได้(ผล) 2. การอนุมานจากผลไปหาเหตุ ใช้ความรู้ความเข้าใจที่มีอยู่หาข้อสรุปหาเหตุที่ปรากฏนั้น ดังตัวอย่าง ภาคเรียนที่ ๑ นักเรียนชายได้ผลการเรียนพอใช้ทุกคน เราก็อาจอนุมานข้อสรุปอันเป็นเหตุได้ว่า นักเรียนชายคงตั้งอยู่ในความ ประมาท ไม่เอาใจใส่ในการเรียนเท่าที่ควร ทั้งๆที่ข้อสอบก็ไม่ยาก นักเรียนชายได้ผลการเรียนพอใช้(ผล)-------การอนุมาน---------ไม่เอาใจใส่ในการเรียน(เหตุ) 3. การอนุมานจากผลไปหาผล เป็นการพิจารณาเหตุการณ์อย่างหนึ่งว่าเป็นผลของเหตุใดเหตุหนึ่ง แล้วพิจารณา ต่อไปว่าเหตุนั้นอาจจะก่อให้เกิดผลอื่นใดได้อีกบ้าง ตัวอย่าง นักเรียนส่วนใหญ่สอบวิชาคณิตศาสตร์ตก ปรากฏการณ์นี้เราอาจอนุมานได้ว่า มีเหตุมาจากนักเรียนขาดความรู้ ความเข้าใจ ไม่เอาใจใส่ในการเรียนคณิตศาสตร์ ให้เพียงพอ การไม่เข้าใจคณิตศาสตร์เพียงพอนี้เองเป็นเหตุให้นักเรียนพลอยสอบวิชาฟิสิกส์ตกไปด้วย การสรุปว่า นักเรียนจะสอบวิชาฟิสิกส์ตก โดยอาศัยผลจากการที่นักเรียนสอบคณิตศาสตร์ตกเช่นนี้ เรียกว่า เป็นการอนุมานจาก ผลไปหาผล ไม่เข้าใจคณิตศาสตร์(เหตุ) ตกคณิตศาสตร์(ผล)-----การอนุมาน----------ตกฟิสิกส์(ผล) http://www.mwit.ac.th/~saktong/learn6/86.pdf
�˵ؼ� �����ػ �ç���ҧ�ͧ����ʴ��˵ؼ�� �� 2 ��ǹ ��� ���ҷ����㹡���ʴ��˵ؼ� �Ը��ʴ��˵ؼ� ��С����ҹ�˵���м� |