| ประเพณีรับขวัญข้าว เป็นประเพณีที่ทำกันในเกือบทุกพื้นที่ทำนาของประเทศไทย แต่อาจจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป ในแต่ละท้องถิ่น เช่น ประเพณีรับขวัญแม่โพสพ ประเพณีทำขวัญข้าว ประเพณีทำขวัญแม่โพสพ ฯลฯ แต่การประกอบพิธีนั้นคล้าย ๆ กัน อาจจะมีความแตกต่างกันบ้างในส่วนของรายละเอียดของบททำขวัญ เครื่องเซ่นไหว้ และรูปแบบพิธีการ Show
 ประเพณีรับขวัญข้าวเป็นประเพณีที่ชาวนาส่วนใหญ่เชื่อว่า แม่โพสพเป็นเทพธิดาประจำต้นข้าว และเป็นผู้คุ้มครองดูแลต้นข้าวให้เจริญงอกงาม ได้ผลผลิตที่อุดมสมบูรณ์ ชาวนาจึงได้ให้ความเคารพนับถือกราบไหว้แม่โพสพมาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล และด้วยความเชื่อที่ว่า “แม่โพสพเป็นผู้หญิง ตกใจและเสียขวัญง่าย จึงมักจะมีการทำพิธีรับขวัญแม่โพสพในทุก ๆ ครั้งที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นกับต้นข้าว” ทั้งในช่วงที่ข้าวกำลังตั้งท้อง หรือในช่วงที่ได้ทำการเก็บเกี่ยวและนำข้าวขึ้นไปเก็บในยุ้ง เป็นต้น ประเพณีรับขวัญแม่โพสพในระยะข้าวตั้งท้อง มักจะทำในช่วงออกพรรษาหรือ ประมาณเดือนตุลาคม-พฤศจิกายนของทุกปี และนิยมทำพิธีกันในวันศุกร์ ชาวนาเชื่อว่า เมื่อทำให้แม่โพสพพึงพอใจแล้วจะทำให้ได้ผลผลิตข้าวที่อุดมสมบูรณ์ ไม่มีแมลงและศัตรูข้าวมารบกวน และเป็นการสร้างขวัญกำลังใจในการทำนาให้กับชาวนาได้เป็นอย่างดี สำหรับสิ่งของประกอบในพิธี ด้วยตามความเชื่อแม่โพสพเป็นผู้หญิง จึงเชื่อว่าท่านอยากทานอาหารเหมือนคนท้อง เช่นผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว ชาวนาจึงทำพิธีทำขวัญแม่โพสพที่แปลงนาพร้อมกันในช่วงเวลาที่ข้าวตั้งท้อง โดยจัดนำอาหารคาวหวาน ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว สำหรับคนแพ้ท้อง เช่น มะยม มะเฟือง มาเป็นเครื่องเซ่นสังเวย รวมทั้งมีความรักสวยรักงามเจ้าของนาจึงได้นำเครื่องแต่งกาย เช่น สไบ สร้อยทอง รวมถึงเครื่องเสริมความงามต่าง ๆ เช่น หวี กระจก แป้งจันทร์ น้ำมันหอม มาเป็นเครื่องแต่งตัวให้กับแม่โพสพ พิธีรับขวัญข้าวสามารถหาชมได้ในช่วงเวลาหลังออกพรรษา แต่อย่างที่บอกว่าในสังคมเมืองนั้นหาดูยากแล้ว ถ้าหากใครสนใจอยากดูว่าพิธีรับขวัญข้าวนั้นทำกันอย่างไร ช่วงนี้มีการจำลองพิธีการรับขวัญข้าวไว้ที่งาน “นาล้ง” นิทรรศการข้าวไทย นากลางกรุง ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่จะได้เห็นความสวยงามของข้าวตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ สามารถไปชมได้จนถึงวันที่ 19 สิงหาคม 2561 ณ โครงการล้ง 1919 ท่าประวัติศาสตร์ศิลป์ไทย-จีน ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ถ.เชียงใหม่ เขตคลองสาน เปิดให้เข้าชมฟรี ����ӹҹ�������� ��ЪҪ�����������Ӥѭ���������ʾ ������ѧ�ҡ�������ʾ���Դ�ѵ���š��ҧ�ٴ�ҡѹ���� ���Ǻ�ҹ��Ѻ�Դ��Ҿ�оط�����դ����Ӥѭ����ش �ѧ��鹹ҧ�֧˹�����������ѹ��ҧ�� �����Ң��Ǣͧ��Ǻ�ҹ��ż�Ե��������� ��Ǻ�ҹ�֧��Ŷ����оط���� ���ͧ��ç������Ҫ�Ǻ�ҹ������ѡ�ح�س�ͧ�ҧ �ҡ��鹾�оط��������ҵ����ŧ�����繻����Ҵ仺͡�ҧ ��ҧ��ҡ��索��������� ��СӪѺ������֡�֧�ҧ �ҧ���������������˹ ��Ше�ͧ�ջ����Դ������ͧ�� ����Ѵ���§����������͡����蹨ҡ�鹢��� �����˵ع���ǹҨ֧�Ӣ�ѭ���� �������֡�֧�ح�س�ͧ����ʾ���֧�ء�ѹ��� �ԸշӢ�ѭ���� �բ�鹵�ѧ���
��÷Ӣ�ѭ������ 2 ��������� ��÷Ӣ�ѭ����㹹� ��㹢�з���ѧ���������� ��� ��÷Ӣ������駩ҧ �������ѧ������Ǣ����������� ���§������ѧ�ҡ�����ǹ��Ҽ��ᴴ ��÷Ӣ�ѭ����㹹� �բ�鹵�ѧ���
��÷Ӣ�ѭ�������駩ҧ ���駩ҧ�ͧ��ǻѡ�����աͧ���Ƿ�����§�ѹ������º���¡��� " ��� " �ͧ�����㹡�÷Ӣ�ѭ�����բͧ�����繷����������Ѻ��÷Ӣ�ѭ����㹹� �����㹺����ջҡ���¨е�ͧ������������� � ��Դ �բ�鹵�ѧ���
���ླա�÷ӹ����� �ʴ��͡�֧�����չ��㨵�͡ѹ ����������С�ê�������ͫ�觡ѹ��Сѹ�����ҧ��Ңͧ���ҡѺ���������շ��� ���ླա�÷ӹ����ҷ�����Դ��ͧ��ҧ�����ҧ������Ф���¹���ŧ ��ǹҡ��ѧ����Ҩҡ�ŧ ��÷������� �������¡�����ҧ��� ����� �ç�Ѻ������������ " rawah " ���¶֧��������鹷ӡԨ �½���˹��ŧ�ع�ա����˹��ŧ�ç ��觨��������ٻẺ�� ��÷ӹ����� ����Դ��ͻ������ ��з����ҡ���� (��Ӽ�駨ҡ) �Ըա�÷ӹ����� �÷����շ����ҡ � �Ӵ��µ��ͧ�����������չ������ӹ� �����餹��蹷� �µ�ŧ������� ��ǹ�˭�е�ŧ�ѹ���»ҡ����ա�úѹ�֡��ѡ�ҹ ����Ͷ֧Ĵ�������ǡ����ǹ���Ƿ�赡ŧ�ѹ���������Ңͧ ���������Ǣ��������� ��Ҿ�ѧ������к���ɰ�Ԩ��÷ӹ����ҡ������Դ����ª���觼��������� ��м������ҡ�� ���ླ�ʧ��ҹ�� ประเพณีทำขวัญข้าวทำอะไรบ้าง1. เริ่มด้วยเลือกข้าวเลียง 3 เลียง ( คือข้าวที่เก็บมาเป็นรวง ๆ ผูกมัดไว้เป็นกำ ๆ ) นำมาชุมหัวกันกลางวงลอมข้าว 2. นำบายศรีตั้งบนข้าว 3 เลียง 3. ผู้ทำขวัญข้าวว่าบททำขวัญข้าว เมื่อกล่าวจบนำด้ายแดง ด้ายดำ ด้ายขาว ผูกรอบคอข้าว 3 เลียง เป็นอันว่าเสร็จพิธี ข้าวสามเลียงถือเป็นมงคล นิยมเก็บไว้ทำพันธุ์
ประเพณีทําขวัญข้าว ทำช่วงไหนชาวนาจะประกอบ “พิธีการทำขวัญข้าว” เมื่อเก็บเกี่ยวเสร็จสิ้นหลังจากช่วงออกพรรษา ซึ่งถือว่าเป็นประเพณีการระลึกถึงคุณของพระแม้โพสพ โดยจะนำข้าวไปกองที่ลานเพื่อนวดข้าว หลังจากนั้นจะทำพิธีเชิญขวัญข้าวสู่ลาน และชาวนาจะนำซังต้นข้าวผูกเป็นหุ่นแม่โพสพ เพื่อทำพิธีเซ่นสังเวยขอให้ผลผลิตครั้งต่อไปอุดมสมบูรณ์
พิธีทำขวัญข้าวในลานนวดมีวิธีการทำอย่างไรชาวนาจะทำพิธีกันเอง โดยมีการปั้นแต่งหรือใช้ดินปั้นเป็นหอย ปู ปลา ใบยอ ตุ๊กตาแม่โพสพ ผ้าไหม รวมใส่เข่ง ทำพิธีเรียกขวัญข้าวมาในเข่ง มีสร้อยไว้ในเข่งถวายแม่โพสพ จุดธูปเทียนเรียกขวัญบอกให้เข้าบ้าน จะทำกันที่ลานนวดข้าวหรือที่ลานบ้าน
|
การทำพิธีขวัญข้าวทำเพื่ออะไร
ลิขสิทธิ์ © 2024 moicapnhap Inc.
