Show วรรณคดีสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น คือวรรณคดีในช่วงสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว วรรณคดีในสมัยนี้ที่ได้รับอิทธิพลจากวรรณคดีต่างประเทศจำแนกได้เป็น 4 กลุ่ม คือ วรรณคดีพุทธศาสนา วรรณคดีคำสอนหรือตำรา วรรณคดีนิทาน และวรรณคดีพงศาวดารต่างชาติ ส่วนใหญ่เป็นวรรณคดีที่สืบทอดมาจากสมัยอยุธยา บางส่วนเป็นวรรณคดีที่ได้รับอิทธิพลเพิ่มขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น คือวัฒนธรรมจีนและมอญ บทความนี้ยกตัวอย่างวรรณคดีบางเรื่องที่มีความสำคัญและส่งอิทธิพลต่อเนื่องมาจนถึงยุคปัจจุบัน วรรณคดีไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นสืบทอดสายธารวรรณคดีมาจากสมัยอยุธยา ดังนั้น อิทธิพลวรรณคดีต่าง ประเทศจึงเข้ามาตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้ว เมื่อเริ่มสมัยราชวงศ์จักรี มีการฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรมที่ถูกทำลาย สูญหาย หรือชำรุด เนื่องจากภาวะสงครามที่ยาวนานตั้งแต่ปลายกรุงศรีอยุธยาต่อเนื่องมาถึงสมัยกรุงธนบุรี วรรณคดีจำนวนมากถูกรังสรรค์ขึ้น ใหม่จากต้นฉบับของเดิมที่ยังเหลืออยู่ และสร้างสรรค์ใหม่ จากความรู้และความเชี่ยวชาญทางวรรณศิลป์ของกวีสมัย รัตนโกสินทร์ นอกจากนี้ ยังมีการรับวรรณคดีจากต่างประเทศจากแหล่งอื่น ๆ เข้ามาอีกด้วย อาจจำแนกกลุ่มวรรณคดีสมัย รัตนโกสินทร์ที่รับอิทธิพลมาจากวรรณคดีต่างประเทศได้เป็น 4 กลุ่มใหญ่ วรรณคดีพุทธศาสนา วรรณคดีหมวดนี้มีความสำคัญเพราะเป็นหลักยึดในด้านความศรัทธาเชื่อถือของประชาชน ดังนั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ชำระพระไตรปิฎก ใน พ.ศ. 2331 เพื่อบูรณะพระคัมภีร์สำคัญทางพระพุทธศาสนาให้เป็นหลักของบ้านเมือง นอกจากนี้ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นยังมีการสร้างวรรณคดีศาสนาอีกจำนวนมาก โดยได้อิทธิพลจากคัมภีร์ในพุทธศาสนา ทั้งพุทธประวัติ ชาดก และแนวคิด เช่น - ไตรภูมิโลกวินิจฉัย ของ พระยาธรรมปรีชา (แก้ว) - ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดกกัณฑ์กุมารและกัณฑ์มัทรี ของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) - ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก 11 กัณฑ์ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส - พระปฐมโพธิกถา พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส วรรณคดีคำสอน/ตำรา เช่น - กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส - โคลงโลกนิติ พระนิพนธ์ สมเด็จกรมพระยาเดชาดิศร - ฉันท์มาตราพฤติ และวรรณพฤติ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส วรรณคดีนิทาน เช่น - บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย - บทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - บทละครเรื่องอิเหนา พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย - บทละครเรื่องดาหลัง พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - บทละครเรื่องดาหลัง พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย - บทละครเรื่องอุณรุท พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช - ลิลิตเพชรมงกุฎ ของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) - กากีกลอนสุภาพ ของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) - สรรพสิทธิคำฉันท์ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส - สมุทรโฆษคำฉันท์ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส - พระอภัยมณี ของ สุนทรภู่ - นิทานอิหร่านราชธรรม บันทึกใหม่จากฉบับสมัยอยุธยา ของ ขุนกัลยาบดี วรรณคดีพงศาวดารต่างชาติ เช่น - สามก๊ก ของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) - ไซฮั่น ของ กรมพระราชวังหลัง - ราชาธิราช ของ เจ้าพระยาพระคลัง (หน) วรรณคดีดังกล่าวข้างต้นล้วนเป็นวรรณคดีเรื่องสำคัญและมีอิทธิพลต่อวรรณคดีในยุคหลัง รวมทั้งมีความสำคัญใน ด้านวรรณคดีศึกษาต่อมาจนถึงปัจจุบันด้วย ในที่นี้จะกล่าวถึงวรรณคดีที่ได้รับอิทธิพลจากวรรณคดีต่างประเทศบางเรื่อง วรรณกรรมประเภทร้อยแก้วได้รับความนิยมมากในยุคใดของกรุงรัตนโกสินทร์สมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลางเป็นช่วงที่วัฒนธรรมต่างชาติเข้ามามีอิทธิพลในประเทศไทยของเรามากขึ้น บ้านเมืองจึงพัฒนาแบบก้าวกระโดด มีการแข่งขันสูงและเริ่มมีความตื่นตัวในประชาธิปไตย วรรณกรรมในช่วงนี้จึงผสมผสานระหว่างยึคสมัยเก่าและใหม่ มีวรรณกรรมร้อยแก้วมากขึ้น โดยเฉพาะในสมัยรัชกาลที่ 6 ซึ่งเป็นช่วงรุ่งเรืองของวรรณกรรมในสมัย ...
วรรณกรรมเจริญรุ่งเรืองมากในสมัยใดพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงครองราชย์เป็นเวลา 15 ปี ชั่วระยะเวลาที่พระองค์ครองราชย์อยู่นั้นนับว่าประเทศอยู่บนสถานภาพปกติสุข เมื่อว่างเว้นจากการสงคราม พระองค์จะทรงทำนุบำรุงประเทศชาติในด้านศิลปะ วรรณคดี และสถาปัตยกรรม ดังเป็นที่ปรากฏว่าวรรณคดีในสมัยของพระองค์รุ่งเรืองถึงขีดสุด
วรรณกรรมประเภทร้อยแก้วได้รับความนิยมอย่างมากในยุคใด *รัชกาลที่ 6 ทรงมีบทบาทมากในการส่งเสริมวรรณกรรมไทยทรงพระราชนิพนธ์วรรณคดีจำนวนมากทั้งที่เป็นร้อยแก้ว ร้อยกรอง และบทละคร และในช่วงกลางสมัยรัชกาลที่6 นักเขียนนวนิยายไทยแต่งเรื่องเองมากขึ้น นวนิยายไทยจึงค่อยๆเพิ่มจำนวนขึ้นและเจริญในสมัยรัชกาลที่ 7 เมื่อการศึกษาเริ่มขยายไปสู่คนทุกชนชั้น
ละครประเภทใด ที่เกิดขึ้นสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ การแสดงละครในของหลวงจะแสดงเพียง 3 เรื่อง คือ รามเกียรติ์ อุณรุท และอิเหนา ซึ่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ละครผู้หญิงคงมี เพียงละครในของหลวงเพียงแห่งเดียวตามแบบครั้งกรุงศรีอยุธยา พระองค์ทรงฟื้นฟูบทละครโดย พระราชนิพนธ์เรื่องรามเกียรติ์กับอุณรุทใหม่ อาจเนื่องด้วยบทครั้งกรุง ...
|