คำชี้แจง ให้นักเรียนหาคำที่อยู่ในมาตราแม่ กน ซึ่งเป็นคำตอบของปริศนาคำทายต่อไปนี้ ๑. อะไรเอ่ยตัดหลังตัดหน้าเหลือกลางวาเดียว ตอบ ควาย ถูก ๒. อะไรเอ่ยยิ่งตัดยิ่งยาว ตอบ ผม ผิด ถนน ๓. อะไรเอ่ยอยู่หลังโรงเรียนประจำ ตอบ บ้านภารโลง ผิด เรียน ๔. นกอะไรเอ่ยแต่งงานแล้ว ตอบนกนางนวล ถูก ๕. นกอะไรเอ่ยไม่มีตัวผู้ ตอบ นกเขา ผิด นกนางนวล ๖. อะไรเอ่ยเป็นพืชอยู่ในน้ำ เป็นคำตามหลัง “ หวง” ตอบ แหน ถูก ๗. อะไรเอ่ยไม่มีกระดูกแต่ลุกได้ ตอบ นกเขา ผิด นกนางนวล ๘. ฉันคืออะไร ปรุงในอาหาร เพื่อให้รสหวาน มดมันชอบกิน ตอบ น้ำตาล ถูก ๙. ฉันคืออะไร ขี่ได้ใช้ปั่น มีสองล้อนั้น ขี่กันไปมา ตอบ จักกระยาน ถูก ๑๐. ฉันคืออะไร มีไว้หนุนนอน ล้มตัวพักผ่อน นอนหลับฝันดี ตอบ หมอน ถูก ถูก ผิด 12 8 ปริศนาคำทาย ๑.ความหมายของปริศนาคำทาย ปริศนาคำทาย หมายถึง ปัญหาหรือคำถามซึ่งผู้ถามอาจจะถามตรง ๆ หรือถามทางอ้อมก็ตาม คำถามอาจจะใช้ถ้อยคำธรรมดาเป็นภาษาร้อยแก้ว หรือจะมีสัมผัสแบบภาษาร้อยกรองก็ได้ ภาษาที่ใช้นั้นเป็นภาษาสั้น ๆ ง่าย ๆ กระชับความ แต่ยากแก่การตีความในตัวปริศนาอยู่บ้าง ส่วนคำตอบ มักจะเป็นสิ่งที่พบเห็นในชีวิตประจำวันในสมัยนั้น ๆ และในบางคำถามมักจะมีเค้าหรือแนวทางสำหรับคำตอบ ซึ่งผู้ตอบจะต้องใช้ความสังเกต ความคิดและไหวพริบในการคิดหาคำตอบ ๒. ที่มาของปริศนาคำทาย ปริศนาคำทาย เกิดจากความต้องการลองภูมิปัญญากัน จึงมีการทายปริศนา ในสมัยก่อนนิยมเล่นกันทั้งเด็กและผู้ใหญ่ มักจะเล่นกันในยามว่างจากการทำงาน ๓. ลักษณะของปริศนาคำทาย ๓.๑ นิยมใช้คำคล้องจองกันโดยไม่กำหนดจำนวนคำในแต่ละวรรค เป็นข้อความสั้น ๆ กะทัดรัดหรืออาจผูกเป็นปริศนากลอน ซึ่งบ่งบอกถึงความเป็นคนเจ้าบทเจ้ากลอนทำให้จำได้ง่าย ๓.๒ เนื้อหานั้นมักจะนำมาจากสิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัวเรา เช่น ของใช้ คน สัตว์ ผัก พืช เวลา สถานที่ เครื่องใช้ ปรากฏการณ์ธรรมชาติ เชาว์ปัญญา ฯลฯ ซึ่งผู้ผูกปริศนาจะต้องเป็นคนช่างสังเกต แล้วนำเอาสิ่งที่สังเกตเห็นมาผูกปริศนาให้ผู้อื่นใช้ปัญญาเพื่อแก้หรือทาย ๓.๓ จำนวนข้อความคำถามจะมีความสั้นยาวไม่เท่ากัน คือ อาจจะมีเพียงตอนเดียว สองตอน สามตอน หรือมากกว่านี้ แต่ข้อความทุกตอนจะเป็นการบอกคำตอบอยู่ในตัวเป็นนัยๆ ซึ่งเมื่อนำคำตอบมารวมกันจะเป็นลักษณะของสิ่งที่ทายนั่นเอง ๓.๔ ไม่นิยมถามตรง ๆ แต่จะใช้สิ่งเปรียบเทียบ ๓.๕ มีการท้าทายให้ผู้ไขปริศนาพยายามคิด ๔. ประเภทของปริศนาคำทาย ๔.๑ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ เช่น อะไรเอ่ยเขียวชอุ่มพุ่มไสวไม่มีใบมีแต่เม็ด=ฝน ๔.๒ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับพืช เช่น อะไรเอ่ยต้นเท่าครกใบปรกดิน= ตะไคร้ ๔.๓ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับสัตว์ อะไรเอ่ย สี่เท้าเดินมาหลังคามุงสังกะสี = เต่า ๔.๔ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับอาชีพ อะไรเอ่ย ข้างโน้นก็เขาข้างนี้ก็เขาเรือสำเภาแล่นตรงกลาง = กี่ทอผ้า ๔.๕ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับอวัยวะ อะไรเอ่ยไม่ใกล้ไม่ไกลมองเห็นรำไร = จมูก ๔.๖ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับศาสนา-ประเพณี อะไรเอ่ย หัวเป็นหนามถามไม่พูด = พระพุทธรูป ๔.๗ ปริศนาคำทายเกี่ยวกับวรรณกรรม พระรามชอบสีอะไร = สีดา ๔.๘ปริศนาคำทายเกี่ยวกับเชาว์ปัญญา อะไรอยู่บนฟ้า = วรรณยุกต์โท ๕. วิธีการเล่นปริศนาคำทาย บรรดาสมาชิกในครอบครัวหรืออาจจะมีเพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียงมาร่วมด้วยก็ได้ จะนั่งล้อมวงกันหรือนั่งตามสบาย ผู้ทายจะผลัดกันทายแล้วแต่ใครจะคิดปัญหาได้ ถ้ามีผู้ตอบถูกผู้ตอบมีสิทธิลงโทษผู้ทายตามแต่จะตกลงกัน และเช่นเดียวกันหากผู้ตอบตอบผิด ผู้ทายก็มีสิทธิลงโทษผู้ตอบ เมื่อปฏิบัติตามกฎ ก็เริ่มต้นทายปริศนาใหม่ต่อไป ๖. ประโยชน์ที่ได้รับ
ตัวอย่างของปริศนาคำทายแยกเป็นประเภท ดังนี้ 1.ปริศนาเกี่ยวกับบุคคล
2. ปริศนาเกี่ยวกับสัตว์
3. ปริศนาเกี่ยวกับพืชผักผลไม้
4. ปริศนาเกี่ยวกับเครื่องใช้ในครัว
5. ปริศนาเกี่ยวกับเครื่องมือที่ใช้ในการประกอบอาชีพ
6. ปริศนาเกี่ยวกับการคมนาคม
7. ปริศนาเกี่ยวกับธรรมชาติ
8. ปริศนาเกี่ยวกับเบ็ดเตล็ด
9. ปริศนาเกี่ยวกับอวัยวะ
10.ปริศนาคำทายเกี่ยวกับเชาว์ปัญญา
ลักษณะข้อความในปริศนาคำทาย 1. ปริศนาคำทายที่มีข้อความเพียงตอนเดียว
2. ปริศนาคำทายที่มีข้อความสองตอน
3. ปริศนาคำทายที่มีข้อความสามตอน
4. ปริศนาคำทายที่มีความสี่ตอน
5. ปริศนาคำทายที่มีคำทายและคำตอบหลายอย่างมารวมกัน
6. ปริศนาคำทายที่มีข้อความเป็นส่วนหนึ่งของคำกลอน
|