พัฒนาการของมนุษย์ยุคประวัติศาสตร์

สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอด

เมืองและแคว้นโบราณในดินแดนไทย ได้แก่ แคว้นทวารวดี แคว้นระโว้  แคว้นลังกาสุกะ  แคว้นศรีวิชัย แคว้นตามพรลิงค์ แคว้นโคตรบูร แคว้นหริภุญชัย ได้พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน ผสมผสาน และเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นพื้นฐานวัฒนธรรมไทยในปัจจุบัน

ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้

จุดประสงค์การเรียนรู้

          รวบรวมข้อมูลและบอกชื่อเมือง แคว้น อาณาจักรที่มีในไทยได้

การวัดผลและประเมินผล

-  ประเมินความรู้จากการตรวจผลงาน    

-  ประเมินทักษะจากการสังเกตการร่วมกิจกรรมการเรียนรู้และการนําเสนอผลงาน    

-  ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์จากการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้

หน่วยที่ 3 พัฒนาการของมนษุ ยใ์ นดนิ แดนไทย ระดบั ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4 ◆ครูผู้สอน นายสรรเสรญิ พูลสุขโข◆

มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตวั ชวี้ ดั /จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ ส 4.2 เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาตจิ ากอดีตจนถงึ ปจั จุบนั ในด้านความสัมพันธแ์ ละการเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณ์อยา่ งตอ่ เนื่อง ตระหนักถงึ ความสาคัญและสามารถ วิเคราะหผ์ ลกระทบทีเ่ กดิ ข้ึน ตัวชี้วัด ส 4.2 ป.4/1 อธบิ ายการตั้งหลกั แหล่งและพัฒนาการของมนุษยย์ ุคก่อนประวัตศิ าสตร์และ ยุคประวัติศาสตร์โดยสังเขป ส 4.2 ป.4./2 ยกตัวอยา่ งหลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ที่พบในทอ้ งถน่ิ ที่แสดงพัฒนาการของ มนษุ ย์ในดินแดนไทย จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธิบายการตัง้ หลกั แหล่งและพัฒนาการของมนษุ ยย์ ุคกอ่ นประวัตศิ าสตร์ และยุคประวัตศิ าสตรโ์ ดยสังเขปได้ 2. ยกตัวอยา่ งหลกั ฐานทางประวัติศาสตรท์ ี่พบในทอ้ งถน่ิ ทีแ่ สดงพัฒนาการของมนุษยชาตใิ นดินแดนไทยได้

ปัจจัยทมี่ ผี ลตอ่ การตงั้ ถนิ่ ฐานของมนษุ ย์ อดีตการตงั้ ถนิ่ ฐานของมนษุ ย์ ขน้ึ อยกู่ บั สภาพแวดลอ้ ม ทางภมู ศิ าสตร์ และเรร่ อ่ นไปตามแหล่งอาหาร มนุษย์รู้จักเพาะปลกู มนุษย์มีการพัฒนา มีการแลกเปลี่ยน เลี้ยงสัตว์ สรา้ งทีพ่ ัก ในดา้ นชีวติ ความเป็น ผลผลติ กับชุมชน รอผลผลติ เรม่ิ อยู่ อยู่ เพราะต้องรอคอย ใกลเ้ คียง พัฒนา เป็นหลกั แหลง่ รวมกัน เปน็ บา้ นเมือง ผลผลิตนาน เป็นกลมุ่ หลายเดือน

แหลง่ ชมุ ชนสมยั กอ่ นประวตั ศิ าสตรใ์ นดนิ แดนไทย ชุมชนสมยั หนิ เกา่ ชุมชนสมยั หนิ ใหม่ ชุมชนสมยั สารดิ ชุมชนสมยั หนิ เหลก็ ▪อยูร่ วมกันเป็นกล่มุ เล็ก ๆ ▪รู้จักตั้งบ้านเรือนตาม ▪มีความก้าวหนา้ ด้านการ ▪เป็นชุมชนเกษตรขนาดใหญ่ ▪อาศัยตามถา้ เพงิ ผา รมิ แมน่ ้าทีน่ า้ ทว่ มไม่ถึง นาโลหะ (สาริด)มาทาเปน็ เ พ ร า ะ ก า ร รู้ จั ก น า เ ห ล็ ก ม า ▪ใชห้ นิ เป็นเครื่องมือหลัก ▪รู้จักเลีย้ งสัตว์ เพาะปลูก เครื่องมือเครือ่ งใช้ หลอมเป็นเคร่ืองใช้ ทาให้การ ทอผา้ ฝังศพ หักรา้ งถางปา่ ง่ายข้นึ

ชุมชนสมยั หนิ เกา่

ชุมชนสมยั หนิ ใหม่

ชุมชนสมยั สารดิ

ชุมชนสมยั โลหะ

พัฒนาการของชมุ ชนสมยั กอ่ นประวตั ศิ าสตร์ ชุมชน สมัยหนิ เก่า สมัยหนิ ใหมจ่ นถงึ สมยั สารดิ ก่อนประวตั ศิ าสตร์ มนุษย์มีความเป็นอยูอ่ ยา่ งงา่ ยๆ มนุษย์เริม่ รู้จักเพาะปลูกเลีย้ งสัตว์ อาศัยอยู่ตามถ้าและเพงิ ผา เลีย้ ง มีการสร้างบ้านอยู่อาศัยและมีระเบียบแบบ มีพัฒนาการ ชีพดว้ ยการเก็บของปา่ ลา่ สัตว์ แผนในการใช้ชีวติ มากขน้ึ เชน่ ต่อเนอื่ งกนั มาเปน็ ระยะ และใช้หนิ ทาเปน็ เคร่อื งมือ มีพิธีกรรมในการฝังศพ มีผู้นาชุมชน เพื่อหาอาหาร ล่าสัตว์ ทาลวดลายลงบนเครื่องปัน้ ดินเผา และรจู้ ักนาโลหะ เชน่ สาริด เหล็ก มาทา เครื่องมือเครื่องใช้ และมีการตดิ ต่อ กับชุมชนอืน่ เพื่อแลกเปลี่ยนสิง่ ของจาเปน็ ในชีวติ

ชุมชนในแตล่ ะแหง่ มีพฒั นาการทแี่ ตกตา่ งกนั ตัวอยา่ ง

การตงั้ ถนิ่ ฐานและการดาเนินชวี ติ ของมนษุ ยส์ มยั ประวตั ศิ าสตรข์ องไทย ปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก ▪ มีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาตทิ ี่อุดมสมบรู ณ์ รวมทั้ง ▪ มีที่ตั้งทางภูมศิ าสตรท์ ี่เหมาะสมเนือ่ งจากเป็นเส้นทาง สภาพแวดลอ้ มทางสังคมที่ดี เดินเรือในการติดต่อค้าขาย เพราะมีกระแสน้าและ กระแสลมทีเ่ หมาะสมซึ่งเอือ้ ตอ่ การตดิ ตอ่ ค้าขาย ▪ ผู้คนชุมชนมีความรู้ ความสามารถ ▪ ทีต่ ัง้ ของชุมชนมีความเหมาะสม คืออยู่บนเสน้ ทางที่ ▪เปน็ แหล่งชุมชนที่มีสินคา้ หลากหลายซึ่งเป็นที่ต้องการ ของพอ่ ค้าชาวต่างชาติเข้ามาแลกเปลี่ยนสินค้า ทาให้ ติดต่อกบั เมืองตา่ ง ๆ ทัง้ ดนิ แดนภายในและภายนอก ชุมชนพัฒนาเปน็ ศูนยก์ ลางการค้า มีผลก่อให้เกิดการ ▪ ชุมชนมีผู้คนอาศัยอยู่เป็นจานวนมาก ผูน้ ามี แลกเปลี่ยนเทคโนโลยีและวัฒนธรรม ความสามารถและเข้มแข็ง มีระบบการปกครองทีด่ ีมี ไพร่พลที่เขม้ แข็งทาให้สังคมมีความสงบและปลอดภัย

แคว้นโบราณสมยั ประวตั ศิ าสตรใ์ นดนิ แดนไทย

แคว้นโบราณสมยั ประวตั ศิ าสตรใ์ นดนิ แดนไทย

การตงั้ ถน่ิ ฐานและการดาเนินชวี ติ ของคนในสมยั สโุ ขทัย การตงั้ ถน่ิ ฐาน ▪ อาณาจักรสุโขทัย ก่อตั้งในปลายพุทธศตวรรษที่ 18 ประมาณ พ.ศ. 1792-2006 ▪ บรเิ วณตอนเหนือของลมุ่ แมน่ า้ เจ้าพระยา ▪ พอ่ ขุนบางกลางหาวไดร้ ับการสถาปนาเปน็ พระมหากษัตรยิ ์ปกครองพระองค์ แรกทรงพระนามวา่ พ่อขุนศรีอนิ ทราทติ ย์ สุโขทัย การดาเนนิ ชวี ติ ▪ อาชีพหลักของชาวสุโขทัย คือ เกษตรกรรม ▪ มีการสรา้ งระบบชลประทานที่เรียกว่า “สรีดภงส์ ▪ สนิ คา้ สาคัญของชาวสุโขทัยคือ เครื่องสังคโลก

การตงั้ ถน่ิ ฐานและการดาเนินชวี ติ ของคนในสมยั อยธุ ยา การตงั้ ถน่ิ ฐาน ▪ อาณาจักรอยุธยาก่อตั้งเมือ่ ประมาณปที ี่ พ.ศ. 1893-2310 ▪ บรเิ วณลุ่มแมน่ า้ เจา้ พระยาตอนล่าง หรือบรเิ วณหนองโสน/บงึ พระราม ▪ มีปฐมกษัตรยิ ป์ กครองพระนามวา่ สมเดจ็ พระรามาธบิ ดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ▪ ถูกพมา่ ยกทัพมาตีเมืองแตกในปี พ.ศ.2310 อยุธยา การดาเนนิ ชีวติ ▪ อาชีพหลักของชาวสุโขทัย คือ เกษตรกรรมและติดต่อค้าขายกับ ชาวต่างชาติ ในช่วงแรกติดต่อค้าขายกับ จีน อินเดีย อาหรับ และ ภายหลังตดิ ตอ่ คา้ ขายกับยุโรป จงึ ก่อให้เกดิ ความสัมพันธ์ทาการฑูต

การตงั้ ถนิ่ ฐานและการดาเนินชวี ติ ของคนในสมยั ธนบรุ ี การตงั้ ถนิ่ ฐาน ▪ อาณาจักรธนบุรีกอ่ ตัง้ เมือ่ ประมาณปีที่ พ.ศ. 2310-2325 ▪ บริเวณลุม่ แมน่ า้ เจา้ พระเจา้ ตอนใต้ ลอ้ มรอบอาณาจักรธนบุรีและมีปอ้ มทีใ่ ช้ ป้องกันขา้ ศึกโจมตี ▪ มีกษัตริย์ปกครองหนงึ่ พระองคพ์ ระนามว่า สมเดจ็ พระเจ้าตากสินมหาราช ธนบุรี การดาเนินชีวิต ▪ ในช่วงแรกเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรีอยู่ในสภาพยากลาบากเนือ่ งจาก ภาวะสงคราม ▪ พระเจ้าตากสนิ เกณฑแ์ รงงานไปทานาปลูกข้าวทาใหผ้ ลผลติ ขา้ วมากขน้ึ

รัตนโกสนิ ทร์ การตงั้ ถน่ิ ฐานและการดาเนนิ ชวี ติ ของคนใน สมัยกรงุ รตั นโกสนิ ทร์ การตงั้ ถนิ่ ฐาน ▪ กรุงรัตนโกสนิ ทร์ก่อตัง้ เมื่อประมาณปที ี่ พ.ศ. 2325-ปัจจุบนั ▪ บริเวณลุ่มแม่นา้ เจ้าพระเจ้าตอนใต้ ตรงขา้ มกบั อาณาจักรธนบุรี ▪ สมเด็จเจ้าพระยามหากษตั ริ ย์ศึกทรงปราบจลาจล และได้สถาปนาราชวงศ์จักรี ทรงข้นึ ครองราชยท์ รงพระนามว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช การดาเนินชีวิต ▪ ในช่วงแรกประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่นทาสวน ทานา และตดิ ต่อค้าขายกับต่างชาติ ▪ มีการพัฒนาบ้านเมืองเขา้ สู่ยุคปฏิรูประเทศให้ทันสมัยแบบชาตติ ะวันตก ช่วงรัชกาลที่ 5 ประชาชนประกอบอาชีพต่าง ๆ เชน่ พนังงานไปรณีย์ พนังงานรถไฟ

เอกสารอา้ งองิ พลับพลงึ คงชนะ. (2563). หนังสอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐานประวตั ิศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4. กรงุ เทพมหานคร: สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ(พว.).