จุดประสงค์รายวิชา 1. เข้าใจหลักการทำงานหน้าที่ระบบต่างๆ ของเครื่องยนต์แก๊สโซลีน 2. ใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ช่างยนต์ ได้ถูกต้องตามขั้นตอน 3. ถอดประกอบตรวจสภาพชิ้นส่วน ปรับแต่งและบำรุงรักษาเครื่องยนต์แก๊สโซลีน 4. มีกิจนิสัยที่ดีในการทำงานด้วยความเป็นระเบียบสะอาดประณีตปลอดภัยและรักษาสภาพแวดล้อม สมรรถนะรายวิชา 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับหลักการ ตรวจสอบบำรุงรักษาปรับแต่งชิ้นส่วนเครื่องยนต์แก๊สโซลีน 2. ถอดประกอบชิ้นส่วนเครื่องยนต์แก๊สโซลีนตามคู่มือ 3. ตรวจสภาพชิ้นส่วนเครื่องยนต์แก๊สโซลีนตามคู่มือ 4. บำรุงรักษาชิ้นส่วนเครื่องยนต์แก๊สโซลีนตามคู่มือ 5. ปรับแต่งเครื่องยนต์แก๊สโซลีนตามคู่มือ คำอธิบายรายวิชา ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน การใช้เครื่องมืออุปกรณ์ช่างยนต์ หลักการทำงาน การถอดประกอบตรวจสภาพชิ้นส่วน ระบบน้ำมันเชื้อเพลิง ระบบจุดระเบิด ระบบหล่อลื่น ระบบระบายความร้อน ระบบไอดี ระบบไอเสีย การติดเครื่องยนต์ การปรับแต่งและการบำรุงรักษาเครื่องยนต์แก๊สโซลีน 2 3. เครื่องมือวดั สำหรับงำนช่ำงยนต์ 3.1 โอห์มมเิ ตอร์ (OHMMETER) เป็นเครื่องมือที่ใชว้ ดั ค่าความ 3.2 มัลติมเิ ตอร์ (MULTIMETER) ใช้ MULTIMETER วดั 58 2 3.3 เวอร์เนียร์คำลเิ ปอร์ (VERNIER CALIPER) รูปที่ 2.32 แสดงเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 59 2 3.4 ไมโครมเิ ตอร์ (MICROMETER) ส่วนต่างๆ ของไมโครมเิ ตอร์ 60 2 A : FRAME คือ โครงของไมโครมิเตอร์ มีรูปร่างเป็นรูปตวั U B : ANVIL คือ ทง่ั ของไมโครมิเตอร์ ทาหนา้ ท่ีรองรับงาน C : SPINDLE คือ แกนของไมโครมิเตอร์เป็นตวั เคล่ือนตามขนาดของ D : THIMBLE เป็นตวั ท่ีทาหนา้ ท่ีหมุนสเกลเขา้ ออกบน THIMBLE E : SLEEVE และ BARRAL จะมีสเกลของไมโครมิเตอร์ เรียกวา่ MAIN SCALE 61 2 3.4 เกจวดั กระบอกสูบ (CYLINDER GAUGE) รูปที่ 2.33 แสดงการใช้ CYLINDER GAUGE 62 2 3.5 ฟิ ลเลอร์เกจ (Feeler Gauges) รูปที่ 2.34 แสดงฟิ ลเลอร์เกจ 63 การระวังรักษาเคร่ืองมือวัด มีดงั น้ี 2 2 6) อยา่ วดั ชิ้นส่วนท่ีกาลงั หมุนหรือเคลื่อนท่ี 65 การใช้เคร่ืองมอื วดั มีดงั น้ี 2 2 6) อยา่ วดั ชิ้นงานขณะยงั ร้อน 67 2 11) นง่ั หรือยนื วดั ในท่าท่ีเป็นธรรมชาติมากท่ีสุด 68 3 หลกั กำรทำงำนและชิ้นส่วนของเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี สำระกำรเรียนรู้
หลกั กำรทำงำน จุดประสงค์กำรเรียนรู้ 69 3 หลกั กำรทำงำนและชิ้นส่วนของเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี 1. หลกั กำรทำงำนของเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี 1.1 หลกั กำรทำงำนของเครื่องยนต์ 4 จังหวะ จังหวะท่ี 1 เป็นจงั หวะประจุไอดีหรือจงั หวะดูด (Suction Stroke) 70 3 รูปที่ 3.1 แสดงจงั หวะการทางานของเครื่องยนตแ์ ก๊สโซลีน 4 จงั หวะ 71 3 ตำรำงแสดงกำรเปิ ด-ปิ ดของลนิ้ (Valve Timing Diagram) จงั หวะ ทศิ ทำงกำรเคลื่อนที่ ลนิ้ ไอดี ลนิ้ ไอเสีย สภำวะใน 72 3 รูปที่ 3.2 แสดงการเปิ ด-ปิ ดของลิ้น (Valve Timing Diagram) 73 3 ตำรำงเปรียบเทยี บกำรเปิ ด-ปิ ดของลนิ้ ไอดี ลนิ้ ไอเสียในทำงทฤษฎแี ละตำมสภำพจริง จงั หวะ ระยะเปิ ด-ปิ ด ลนิ้ ไอดี ลนิ้ ไอเสีย สภำวะใน 74 3 3.1.2 หลกั การทางานของเคร่ืองยนต์ 2 จงั หวะ รูปท่ี 3.3 แสดงการทางานจงั หวะดูดและจงั หวะอดั 75 3 จังหวะระเบิดและจังหวะอัดไอดใี นห้องเพลาข้อเหวย่ี ง รูปท่ี 3.4 แสดงการทางานจงั หวะระเบิดและจงั หวะอดั ไอดีในหอ้ งเพลาขอ้ เหวยี่ ง 76 3 จังหวะคายและจังหวะอัดไอดีในห้องเพลาข้อเหวยี่ ง รูปท่ี 3.5 แสดงการทางานจงั หวะคายและจงั หวะอดั ไอดีในหอ้ งเพลาขอ้ เหวยี่ ง 77 3 จงั หวะคายและจงั หวะกวาดล้างไอเสีย รูปที่ 3.6 แสดงการทางานจงั หวะคายและจงั หวะกวาดลา้ งไอเสีย 78 3 รูปท่ี 3.7 แสดงการเปิ ด-ปิ ดช่องไอดีและช่องไอเสีย 79 3 ตำรำงแสดงควำมแตกต่ำงระหว่ำงเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี 4 จงั หวะ และ 2 จังหวะ เครื่องยนต์ 4 จงั หวะ เครื่องยนต์ 2 จงั หวะ 1. ไดก้ าลงั ทุกๆ การหมุนของเพลาขอ้ เหวยี่ ง 2 รอบ 1. ไดก้ าลงั ทุกๆ การหมุนของเพลาขอ้ เหวยี่ ง 1 รอบ 80 3 2. ชิ้นส่วนของเคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี 2.1 กำรทำงำนของชิ้นส่วนในเครื่องยนต์ รูปท่ี 3.8 แสดงโครงสร้างของเคร่ืองยนตแ์ ก๊สโซลีน 81 2.2 ชิ้นส่วนทีไ่ ม่เคล่ือนท่ขี องเครื่องยนต์ 3 2.2.1 เสื้อสูบ (Cylinder Block) ประกอบดว้ ย 82 3 รูปท่ี 3.9 แสดงเส้ือสูบแบบต่างๆ 83 2.2.2 ฝาสูบ (Cylinder Head) ประกอบดว้ ย 3 3 รูปท่ี 3.10 แสดงฝาสูบ 85 3 2.2.3 อ่างน้ามนั เครื่อง (Oil Pan) รูปที่ 3.11 แสดงอ่างน้ามนั เคร่ือง 86 3 2.2.4 ท่อร่วมไอดี (Intake Manifold) รูปที่ 3.12 แสดงท่อร่วมไอดีและไอเสีย 87 3 2.3 ชิ้นส่วนทเ่ี คล่ือนที่ของเครื่องยนต์ 2.3.1 เพลาข้อเหวี่ยง (Cranks Shaft) รูปที่ 3.13 แสดงเพลาขอ้ เหวย่ี ง 88 3 2.3.2 แบร่ิงก้านสูบและเมนแบร่ิง (Connecting rod Bearings and Main รูปท่ี 3.14 แสดงแบริ่งและส่วนประกอบ 89 3 2.3.3 แบร่ิงกนั รุน (Thrust Bearing) รูปที่ 3.15 แสดงแบร่ิงกนั รุน 90 3 2.3.4 ลกู สูบ (Piston) รูปท่ี 3.16 แสดงลูกสูบและส่วนประกอบ 91 3 2.3.5 แหวนลกู สูบ (Piston Ring) รูปท่ี 3.17 แสดงแหวนอดั แบบต่างๆ 92 3 2) แหวนกวาดน้ามนั (Oil Control Rings) รูปท่ี 3.18 แสดงแหวนกวาดน้ามนั 93 2.3.6 สลกั ก้านสูบ (Piston Pin) 3 3 รูปท่ี 3.19 แสดงการยดึ สลกั ลูกสูบแบบต่าง ๆ 95 3 2.3.7 ก้านสูบ (Connecting Rod) รูปที่ 3.20 แสดงกา้ นสูบและประกบั กา้ นสูบ 96 3 2.3.8 เพลาลกู เบ้ียว (Camshafts) รูปที่ 3.21 แสดงเพลาลูกเบ้ียว 97 3 2.3.9 ลน้ิ (Valve) รูปท่ี 3.22 แสดงลิ้นไอดี ไอเสีย 98 3 2.3.10 ล้อช่วยแรง (Fly Wheel) รูปที่ 3.23 แสดงลอ้ ช่วยแรง 98 4 ระบบนำ้ มันเชื้อเพลงิ เคร่ืองยนต์แก๊สโซลนี
สำระกำรเรียนรู้ ระบบนำ้ มนั จุดประสงค์กำรเรียนรู้ อิเลก็ ทรอนิกส์ สสมมสรรมรรถรถรนนถะนะปปะรรปะะจรจะำำหจหำนหน่ว่นวยย่วย 2. อธิบายหนา้ ท่ีและหลกั การทางานของอปุ กรณ์ ควบคมุ ดว้ ยอิเลก็ ทรอนิกส์ได้ เช้ือเพลิงควบคมุ ดว้ ยอิเลก็ ทรอนิกส์ได้ ปลอดภยั ระเบียบ สะอาด ประณีต ปลอดภยั และรักษา 99 4 ระบบนำ้ มันเชื้อเพลงิ เครื่องยนต์แก๊สโซลนี 1. ระบบนำ้ มันเชื้อเพลงิ แบบคำร์บูเรเตอร์ รูปที่ 4.1 แสดงวงจรน้ามนั เช้ือเพลิงเคร่ืองยนตแ์ ก๊สโซลีนแบบคาร์บูเรเตอร์ 100 4 1.1 ถังนำ้ มันเชื้อเพลงิ (Fuel Tank) รูปที่ 4.2 แสดงถงั น้ามนั เช้ือเพลิงและส่วนประกอบ 101 4 1.2 ท่อทำงนำ้ มนั (Fuel
Line) รูปที่ 4.3 แสดงกรองน้ามนั เช้ือเพลิงและส่วนประกอบ 102 1.4 ระบบป้อนเชื้อเพลงิ (Fuel Feed System) 4 1.4.1 ระบบแรงโน้มถ่วง (Gravity System) 103 4 1) ปั๊มแบบกลไก (A.C. Mechanical Pump) รูปที่ 4.4 แสดงป๊ัมน้ามนั เช้ือเพลิงแบบกลไก (A.C. Pump) 104 4 2) ป๊ัมแบบไฟฟ้า ( Electric Fuel Pump) รูปที่ 4.5 แสดงป๊ัมน้ามนั เช้ือเพลิงแบบไฟฟ้า (Electric Pump) 105 4 1.5 คำร์บูเรเตอร์ (Carburetor) 1.5.1 ท่อคอคอด (Venturi) รูปท่ี 4.6 แสดงการทางานของคอคอด (Venturi) 106 |