เสริมจมูก กระดูกซี่โครง ข้อเสีย

ในปัจจุบันมีนวัตกรรมมากมายในการทำศัลยกรรมจมูกซึ่งไม่ใช่เพียงการใส่ซิลิโคนเข้าไปเท่านั้น และวิธีนี้ที่คนพูดถึงมากที่สุด คือ การใช้กระดูกอ่อนหลังหู เป็นการนำเนื้อเยื่อของร่างกายร่วมกับซิลิโคนนำมาตกแต่งทรงปลายจมูกและทรงจมูกให้สวยโด่งธรรมชาติ หรือการใช้กระดูกอ่อนซี่โครงแทนการใช้ซิลิโคน

กระดูกอ่อนหลังหูและกระดูกอ่อนซี่โครงความแตกต่าง

หากต้องการปลายจมูกไม่ให้บางควรใช้กระดูกอ่อนหลังหูร่วมกับซิลิโคน แต่หากไม่ต้องการใช้ซิลิโคนสามารถใช้กระดูกอ่อนซี่โครงแทน เพราะจะแข็งกว่ากระดูกอ่อนหลังหูหากต้องการจัดทรงจมูกในบางส่วนเช่นบริเวณสันจมูกหรือแกนจมูก การใช้กระดูกอ่อนซี่โครงจะแข็งกว่าทำให้จัดทรงง่ายนั้นเอง 

วิธีการนำกระดูกอ่อนมาใช้

การผ่าตัดโดยใช้กระดูกอ่อนซี่โครง 

การเสริมจมูกด้วยกระดูกอ่อนซี่โครงเป็นการผ่าตัดที่ต้องใช้เทคนิคการเสริมจมูกแบบเปิด หรือ แบบโอเพ้น(Open Rhinoplasty) เพื่อเสริมบริเวณที่ต้องการ เป็นวิธีการแก้ไขจมูกที่ซิลิโคนไม่สามารถทำได้ โดยแพทย์จะทำการเปิดแผลใต้ราวนมยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร เพื่อผ่าตัดเอากระดูกซี่โครงอ่อนมาประมาณ 1-2 ซี่ และนำกระดูกมาเหลาให้ได้ทรงตามที่คนไข้ต้องการ 

การผ่าตัดโดยใช้กระดูกอ่อนหลังหู

เนื่องจากการผ่าตัดนั้นเป็นการผ่าตัดใหญ่ และยากกว่าการเสริมจมูกแบบซิลิโคนธรรมดา การเสริมจมูกด้วยกระดูกอ่อนหลังหูโดยแผลผ่าตัดจะซ้อนอยู่ตรงลอยพับของใบหูซึ่งจะยากต่อการสังเกตโดยแผลด้านหลังหูบริเวณที่นำกระดูกอ่อนออกไปคือบริเวณแอ่งโค้งของใบหู (Concha) ซึ่งการนำกระดูกอ่อนหลังหูออกมาในปริมาณที่เหมาะสมจะไม่ทำให้รูปทรงของหูผิดรูป  วิธีผ่าเป็นการใช้การผ่าตัดกระดูกอ่อนที่ปลายจมูกทางขวางตรงกลางระหว่างจมูกสองข้าง

เสริมจมูกด้วยกระดูกอ่อนหลังหูและกระดูกอ่อนซี่โครงเหมาะกับใคร 

สำหรับการเสริมจมูกโดยการใช้กระดูกอ่อนหลังหูและกระดูกอ่อนซี่โครง เป็นอีกเทคนิคที่ทางการแพทย์เลือกใช้ให้กับคนที่มีปัญหาเนื้อปลายจมูกน้อย และสำหรับคนที่ไม่ต้องการเสริมจมูกด้วยซิลิโคนแต่เป็นการเสริมจมูกด้วยการใช้กระดูกอ่อนซี่โครงแทน หรือการเคลื่อนย้ายกระดูกอ่อนบริเวณหลังใบหูมา

รองไว้ที่ล่องปลายจมูกให้ดูสวยและพุ่งขึ้น ซึ่งในกรณีที่จะใช้เทคนิคเหล่านี้มาเสริมนั้น เหมาะสำหรับคนที่ต้องการได้จมูกที่โด่งมากแต่เนื้อจมูกมีน้อย จมูกสั้น แต่ต้องการจมูกที่ยาว โด่งพุ่ง ถ้าการใช้ซิลิโคนอย่างเดียวอาจทำให้เสี่ยงที่จะเกิดการทะลุของปลายจมูกได้ จึงต้องมีการนำกระดูกอ่อนหลังหูหรือกระดูกอ่อนซี่โครง มาตกแต่งเสริมปลายจมูกให้ได้ทรงตามที่คุณพอใจ แต่การทำศัลยกรรมเสริมจมูกด้วยวิธีการใช้กระดูกอ่อนก็มีทั้ง ข้อดีและข้อเสีย เช่นกัน แต่ที่สำคัญคือต้องรักษาดูแลให้ถูกต้อง

ข้อดี ทำให้ได้จมูกทรงโด่งสวยธรรมชาติมากกว่าการใช้ซิลิโคนได้ปลายที่พุ่ง ทำให้หน้าดูมีมิติมากขึ้น ลดปัญหาจมูกทะลุ ลดการติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากใช้กระดูกอ่อนของตัวเองไม่ใช่สิ่งแปลกปลอม และการเสริมโดยใช้กระดูกซี่โครงสามารถบิดจมูกได้จริง

ข้อเสีย เนื่องจากเป็นเทคนิคที่ต้องใช้เวลาในการทำนานและต้องมีการทำอย่างละเอียดอ่อน จึงมีค่าใช้จ่ายสูงมาก การบวมช้ำมากกว่าซิลิโคนและอาจทำให้เกิดแผลเป็นได้ง่ายกว่าและแผลจะมีด้วยกันถึง 2 ที่ ด้านหลังหูและที่จมูก หรือในกรณีที่ใช้กระดูกซี่โครงจะมีแผลบริเวณซี่โครงเพิ่มมา และข้อเสียของกระดูกซี่โครงคือ อาจทำให้เกิดอาการกร่อนของกระดูกหรือถูกดูดซึมได้ในเวลาหลายปี 

การดูแลรักษาแผล ที่ถูกต้อง

วิธีการดูแลรักษา หลังจากผ่าตัดเสริมจมูกด้วยกระดูกอ่อนหลังหูหรือกระดูกอ่อนซี่โครงเสร็จควรประคบเย็นด้วยแผ่นเจลเพื่อลดอาการบวมช้ำประมาน 3-4 วัน และหลังจากนั้นให้ประคบอุ่นด้วยแผ่นเจลเพื่อลดอาการบวมของจมูกประมาน 1 อาทิตย์ และในช่วงแรกที่เพิ่งผ่าตัดเสร็จจะมีเลือดซึมออกที่บริเวณแผล ให้ใช้น้ำเกลือซับเบาๆ เพื่อไม่ให้แผลเกิดเชื้อโรคหรือติดเชื้อ ใน 3 วันแรก จะเกิดอาการบวมควรนอนหมอนสูงและใช้หมอนรองคอจะช่วยได้เป็นอย่างดี เพื่อป้องกันไม่ให้จมูกเบี้ยวขณะที่หลับ  ทานยาตามที่แพทย์สั่ง ที่สำคัญควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ และของแสลงทุกชนิดเพื่อให้แผลหายบวมเร็วขึ้น เนื่องจากการผ่าตัดกระดูกอ่อนหลังหูจะทำให้เกิดแผลเป็นได้ง่าย

วิธีรักษาแผลที่บริเวณหลังหู

ห้ามโดนน้ำเด็ดขาด ถ้าไม่อยากให้เกิดแผลเป็นที่หลังหูควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยรักษาแผลเป็นได้ 

ที่สามารถใช้ได้ทันทีหลังผ่าตัดเสร็จ  

วิธีรักษาแผลบริเวณใต้ราวนม 

การผ่าตัดนี้อาจจะมีอาการอักเสบ ติดเชื้อ อาการปวดระบมแผลหลังการผ่าตัดซึ่งถือเป็นเรื่องปกติ ควรทานยาฆ่าเชื้อและยาแก้ปวดตามที่แพทย์สั่ง หลังจากการผ่าตัดอาจจะเกิดแผลปูดนูนบริเวณที่โดนเลาะซี่โครงไป อาจจะมีอาการคันหรือเจ็บแผล โดยส่วนมากแผลนี้จากเกิดขึ้นหลังจากการผ่าตัดประมาณ 3-6 เดือน สามารถรักษาได้โดยการฉีดยาละลายแผลปูดนูนด้วยตัวยากลุ่มสเตียรอยด์

ข้อควรระวังอย่างมาก

หลังจากครบ 7 วันหลังจากการเสริมจมูก ตัดไหมแล้วควรหลีกเลี่ยงใส่แว่นตาอย่างน้อย 3-6 เดือนเพื่อป้องกันไม่ให้จมูกเบี้ยวผิดทรง หลังจากนั้นจมูกจะเข้ารูปทรงประมาน 1 ปี เป็นอย่างต่ำ เพราะ3-6 เดือนจมูกจะยังคงบวมอยู่เล็กน้อยและ ที่สำคัญควรทา Stratamed เป็นประจำ

ในปัจจุบันมีนวัตกรรมมากมายในการทำศัลยกรรมจมูกซึ่งไม่ใช่เพียงการใส่ซิลิโคนเข้าไปเท่านั้น และวิธีนี้ที่คนพูดถึงมากที่สุด คือ การใช้กระดูกอ่อนหลังหู เป็นการนำเนื้อเยื่อของร่างกายร่วมกับซิลิโคนนำมาตกแต่งทรงปลายจมูกและทรงจมูกให้สวยโด่งธรรมชาติ หรือการใช้กระดูกอ่อนซี่โครงแทนการใช้ซิลิโคน

เพราะการเสริมจมูกไม่ใช่แค่การใช้ซิลิโคน หรือเอาอะไรมารองปลายซิลิโคน สิ่งที่คุณจะเข้าใจเมื่ออ่านบทความนี้จบคือ ทำไมซิลิโคนถึงสร้างปัญหา ทำไมควรเสริมจมูกแบบโอเพ่น และทำไมควรเสริมจมูกแบบโอเพ่นโดยใช้กระดูกอ่อนซี่โครง และคำตอบ

สวัสดีครับ หมอโฮป นพ.อธิคม ถนัดพจนามาตย์ ศัลยแพทย์ตกแต่ง กับ Channel Doctor Hope Plastic Surgery กับความรู้และความจริงในเรื่องศัลยกรรมตกแต่งครับ และคลิปนี้มาทำความเข้าใจเรื่องการเสริมจมูกกันครับ

เสริมจมูกวิธีไหนดีที่สุด ?

การจะเลือกวิธีที่ดีที่สุดในการเสริมจมูกได้นั้น สิ่งที่ต้องรู้และเข้าใจก็คือ กายวิภาคของจมูกหรือโครงสร้างของจมูกครับ รูปด้านล่างนี้ เป็นรูปจมูกในมุมต่างๆ ทั้งด้านหน้า ด้านข้างและมุมเงยที่เห็นรูจมูกครับ ผมจะวาดเส้นตามรูปร่างของจมูกนะครับ ภายในจมูกจะประกอบด้วยโครงสร้างที่เป็นกระดูกและกระดูกอ่อน

จากรูป

• A คือกระดูกจมูก(nasal bone)
• B คือกระดูกอ่อนส่วนบน(upper lateral cartilage)
• C คือกระดูกอ่อนส่วนล่าง(lower lateral cartilage) ซึ่งอยู่ที่ปลายจมูกครับ
• และภายในจะมีผนังกั้นจมูกที่เป็นแกนกลางของจมูกซึ่งมีทั้งส่วนที่เป็นกระดูกและกระดูกอ่อน คือส่วน D ในรูปครับ

ผมจะเอารูปจมูกจริงออกนะครับจะได้เห็นส่วนที่เป็นโครงสร้างครับ กระดูกอ่อนโครงสร้างจะเป็นตัวกำหนดรูปร่างของจมูกครับ

คนที่จมูกสั้นเชิดกระดูกอ่อนส่วนล่างจะอยู่ในตำแหน่งที่สูง หรือโดนดึงขึ้นไปด้านบน

คนที่กระดูกอ่อนส่วนล่างอยู่ในตำแหน่งที่ยื่นลงมาด้านล่าง ปลายจมูกก็จะยาวครับ

เสริมจมูกด้วยซิลิโคนมีผลอย่างไร ?

มาดูกันว่าถ้าเสริมจมูกด้วยซิลิโคนยาวมาถึงปลายจมูกจะเกิดอะไรขึ้น

อย่างแรกปลายจมูกจะโด่งขึ้นแต่รูจมูกจะยังเหมือนเดิมไม่ได้ยืดตามปลายขึ้นไป ทำให้สัดส่วนไม่สมดุล

อย่างที่สองปลายจมูกซึ่งเป็นบริเวณที่ขยับอยู่ตลอดจากการพูด เคี้ยว ยิ้ม จะเกิดการเสียดสีกับซิลิโคน ทำให้เนื้อบางลงและอาจจะทะลุตามมา

แม้ว่าจะนำกระดูกอ่อนจากใบหูหรือเนื้อเยื่อต่าง ๆ ทั้งแท้และเทียมมารองที่ปลายซิลิโคนก็ไม่สามารถแก้ปัญหาดังกล่าวได้

อย่างที่สามกระดูกอ่อนของคนเอเชียไม่แข็งแรงโดยเฉพาะบริเวณที่ลูกศรชี้ ตามรูปด้านล่าง

เมื่อมีแรงกดจากซิลิโคนก็จะทำให้ปลายจมูกงุ้มลง ถึงแม้ว่าจะใช้ซิลิโคนที่มีขาก็ตาม ก็ยังงุ้มลงได้และมักสร้างปัญหาขาซิลิโคนทะลุเข้าในรูจมูกเพิ่มขึ้นอีก

ที่มาของการเสริมจมูกโดยไม่มีซิลิโคนที่ปลายจมูก

จากปัญหาของซิลิโคนที่ว่ามาเป็น ที่มาของการเสริมจมูกโดยไม่มีซิลิโคนที่ปลายจมูก

โดยหลักการคือ การปรับตำแหน่งของกระดูกอ่อนส่วนล่างคือส่วน C ในรูปให้โด่งขึ้นหรือยาวขึ้นตามความต้องการ แต่กระดูกอ่อนที่ปรับตำแหน่งไปไม่สามารถอยู่ลอยๆได้ ต้องมีการนำกระดูกอ่อนจากส่วนอื่นมาค้ำยันไว้

ซึ่งวิธีการค้ำยันแบ่งออกได้เป็น 2 แนวทางหลัก ๆ

วิธีแรกคือการค้ำโดยไม่อาศัยผนังกั้นจมูกเป็นตัวรับแรง อาจจะค้ำ 1 จุด

หรือค้ำ 2 จุด

ขึ้นอยู่กับลักษณะจมูกที่ต้องการให้เป็น วิธีนี้เหมาะกับคนที่เนื้อปลายจมูกบาง ไม่ตึง และต้องการเพิ่มความสูงปลายจมูกไม่มากครับ

วิธีที่สองคือการค้ำโดยอาศัยผนังกั้นจมูกเป็นตัวรับแรงคือ septal extension graft หรือที่ชอบเรียกกันว่า ยืดผนังกั้นจมูก

โดยตัดเอาผนังกั้นจมูกส่วนหลังมาเย็บต่อกับผนังกั้นจมูกส่วนหน้าเพื่อเป็นตัวรับน้ำหนัก ในรูปนี้อาจจะเห็นไม่ชัด

ผมจะเอารูปกระดูกอ่อนส่วนบนและส่วนล่างออกไปก่อนนะครับจะได้เห็นผนังกั้นจมูกชัดๆ

โดยแยกกระดูกอ่อนส่วนบนและส่วนล่างออกก่อน จากนั้นตัดผนังกั้นจมูกส่วนหลังออกมาเย็บต่อผนังกั้นจมูกส่วนหน้า วิธีนี้เหมาะกับคนที่เนื้อจมูกหนา ตึง หรือต้องการปลายจมูกโด่งมากๆ แต่ข้อเสียคือปลายจมูกจะขยับหรือโยกได้น้อยกว่าวิธีแรก

แต่วิธีการนี้ยังมีปัญหาสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือผนังกั้นจมูกในคนเอเชียมักจะเล็ก บางและอ่อนแอ เมื่อตัดผนังกั้นจมูกส่วนหลังมาใช้ทำให้ผนังกั้นจมูกส่วนหน้ารับแรงไม่ไหวเกิดการทรุดตัวลงได้

ซึ่งถ้าอ่อนแอในแนวที่ลูกศรชี้ปลายจมูกหรือสันจมูกก็จะทรุดตัวลง

หรือถ้าอ่อนแอในจุดนี้ปลายจมูกก็จะเอียง

การหลีกเลี่ยงปัญหาดังกล่าวจึงจำเป็นต้องเสริมความแข็งแรงของผนังกั้นจมูกก่อน โดยการนำกระดูกอ่อนจากส่วนอื่นมาเย็บประกบเพื่อเพิ่มความแข็งแรงก่อนที่จะทำการยืดผนังกั้นจมูกต่อไป ซึ่งกระดูกอ่อนที่เอามาเย็บประกบจะต้องมีปริมาณที่มากและต้องแข็งแรง จึงจำเป็นต้องเอากระดูกอ่อนจากซี่โครงมาใช้ครับ

ในบางคนอาจจะต้องมีการตกแต่งรูปร่างบางส่วนเล็กๆน้อยๆ ซึ่งมักต้องการกระดูกอ่อนที่ไม่แข็งมากนัก บริเวณที่มักจะนำมาใช้ก็จะเป็นใบหูครับ

ถึงตรงนี้ก็จบเรื่องของการเสริมปลายจมูกโดยไม่ใช้ซิลิโคน โดยใช้ทั้งกระดูกอ่อนจากผนั้งกั้นจมูก ซี่โครงและใบหูครับ

การเสริมสันจมูก

ส่วนสุดท้ายก็คือการเสริมสันจมูก ก็แบ่งเป็น 2 วิธี คือการใช้วัสดุสังเคราะห์และเนื้อเยื่อตัวเอง

วัสดุสังเคราะห์ก็มีทั้งซิลิโคนและกอร์เท็กซ์ผมเคยทำบทความ เสริมจมูกด้วยกอร์เท็กซ์ ดีหรือไม่? ลองย้อนไปอ่านได้ครับ 

ส่วนเนื้อเยื่อตัวเองผมจะใช้จาก 2 ส่วน คือ ชั้นหนังแท้ติดไขมันจากบริเวณก้นกบ เหมาะกับคนที่ต้องการเสริมสันจมูกปริมาณไม่มาก ส่วนคนที่ต้องการเสริมค่อนข้างมากจะใช้กระดูกอ่อนซี่โครงร่วมกับ temporal fascia หรือเนื้อเยื่อเหนือขมับครับ แต่ในคนที่ต้องใช้ซี่โครงอยู่แล้วผมมักจะใช้ซี่โครงเสริมสันจมูกไปเลยเพราะต้องตัดซี่โครงออกมาใช้อยู่แล้วและการเอามาเสริมสันจมูกเพิ่มไม่ได้ทำให้แผลผ่าตัดใหญ่เพิ่มมากขึ้นเลยครับ

ใช้ซี่โครงแล้วทำไมถึงต้องใช้กระดูกหลังหู ?

จากคำถามที่มีผู้ถามมาในเพจครับ ใช้ซี่โครงแล้วทำไมยังต้องใช้กระดูกหลังหูด้วย ?

ผมขอเรียกว่ากระดูกอ่อนใบหูละกันนะครับเพราะเอามาจากใบหู ไม่ได้เอามาจากหลังใบหู

กระดูกอ่อนซี่โครงจะแข็งครับเหมาะกับการเอามาเสริมโครงสร้าง ถ้าเอามาตกแต่งรูปร่างบางส่วนการใช้กระดูกอ่อนที่นิ่ม เช่น จากใบหูจะเหมาะสมและสวยกว่าครับ

ซี่โครงมีโอกาสยุบตัวหรือไม่ ?

ซี่โครงมีโอกาสยุบตัวไหม ซี่โครงตัวเองกับซี่โครงบริจาคยุบตัวต่างกันหรือไม่ มีครับ

โดยส่วนใหญ่จะพบการยุบตัวถ้ามีการอักเสบติดเชื้อครับ ซี่โครงบริจาคจะมีการยุบตัวที่มากกว่าครับ

ส่วนรูปร่างจมูกจะมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ขึ้นกับเทคนิคว่าเอาซี่โครงบริจาคไปใช้ตรงส่วนไหน เช่น ยืดผนั้งกั้นจมูกโดยข้างหนึ่งเป็นกระดูกอ่อนตัวเองอีกข้างหนึ่งเป็นซี่โครงบริจาคมาประกบกันรูปร่างจมูกก็ไม่เปลี่ยนแปลงมากครับ แต่ส่วนตัวผมไม่ได้ใช้ซี่โครงบริจาคครับ

เสริมจมูกด้วยกระดูกซี่โครงเวลาแก้จะเลาะยากจริงไหม ?

จมูกที่เสริมด้วยกระดูกซี่โครงเวลาแก้จะเลาะยากจริงไหม จากที่เคยแก้มาผมว่าไม่ยากครับ

เรื่องการเสริมจมูกเป็นเรื่องที่คนส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจครับ ไม่เข้าใจหลักการที่แท้จริงของการเสริมจมูกแบบปรับโครงสร้างหรือแบบโอเพ่น ไม่เข้าใจว่าแตกต่างจากการใช้ซิลิโคนอย่างไร และไม่เข้าใจว่าทำไมต้องใช้กระดูกอ่อนซี่โครง ผมหวังว่าบทความนี้จะช่วยให้มีความเข้าใจในเรื่องของการเสริมจมูกมากขึ้นครับ

ถ้ามีปัญหาเรื่องของการทำศัลยกรรมทุก ๆ เรื่อง สนใจอยากทำศัลยกรรม อยากได้คำปรึกษา ส่งรูปมาให้ผมช่วยประเมินใน line official ที่ @dr.hope ได้นะครับ

รับชมคลิป เผยความลับ เสริมจมูกโอเพ่น ใช้ซี่โครง