ตลาดตามลักษณะการดำเนินงานของผู้ขาย

ตลาดในระบบเศรษฐกิจนับว่ามีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากตลาดทำหน้าที่เชื่อมโยงระหว่างผู้ผลิตกับผู้บริโภค ซึ่งจะช่วยทำให้สินค้าจากแหล่งผลิตไปสู่ผู้บริโภค และยังช่วยให้ผู้บริโภคมีสินค้าและบริการมาบำบัดความต้องการได้อย่างทั่วถึง ซึ่งในบทนี้ จะศึกษาและทำความเข้าใจเกี่ยวกับตลาดในทางเศรษฐศาสตร์

ความหมายของตลาดในทางเศรษฐศาสตร์
ตลาด หมายถึง การซื้อขายสินค้าอย่างใดอย่างหนึ่งหรือภาวะการณ์ในการซื้อขายสินค้านั้นๆ ซึ่งก็หมายถึงว่า การซื้อขายไม่จำเป็นต้องมีตลาดเป็นตัวตน ผู้ซื้อและผู้ขายไม่จำเป็นต้องมาพบกัน เพียงแต่ใช้เครื่องมือสื่อสารตกลงกัน

หน้าที่ของการตลาด
การตลาด ซึ่งรวมถึงการรับเสี่ยงภัยและการขนส่ง ย่อมมีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการผลิตในฐานะเป็นขั้นหนึ่งของกระบวนการผลิต ทั้งนี้ก็เพราะ การผลิต ในทางเศรษฐศาสตร์นั้นถือว่าจะมีผลผลิต ก็ต่อเมื่อสินค้าได้ถึงมือผู้บริโภคแล้ว เท่านั้น จึงพอสรุปหน้าที่ได้ ดังนี้
•  แสวงหาอุปสงค์และคาดการณ์ล่วงหน้าเกี่ยวกับอุปสงค์
•  เสริมสร้างให้เกิดอุปสงค์
•  สนองความต้องการอุปสงค์

ลักษณะตลาดในระบบเศรษฐกิจ
ถ้าแบ่งตลาดในทางเศรษฐกิจออกตามลักษณะของการแข่งขันอาจแบ่งได้ 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ ตลาดที่มีการแข่งขันสมบูรณ์ และตลาดที่มีการเข่งขันไม่สมบูรณ์
•  ตลาดที่มีการแข่งขันสมบูรณ์ ลักษณะเด่นของตลาดแบบนี้ คือ

1. ผู้ชื้อและผู้ขายมีจำนวนมาก
2. สินค้าที่ซื้อขายมีลักษณะคุณภาพมาตรฐานใกล้เคียงกันมาก
3. การติดต่อซื้อขายจะต้องกระทำได้โดยสะดวก
4. หน่วยธุรกิจสามารถเข้าหรือออกจากธุรกิจการค้าได้โดยง่าย
5. การเคลื่อนย้ายสินค้าและปัจจัยการผลิต จะต้องกระทำได้อย่างสมบูรณ์

•  ตลาดที่มีการแข่งขันไม่สมบูรณ์ การพิจารณาลักษณะตลาดแข่งขันที่ไม่สมบูรณ์เราอาจแยกเป็น 2 ลักษณะด้วยกัน คือ ด้านผู้ขายและด้านผู้ซื้อ ดังต่อไปนี้  

ทางด้านผู้ขาย

1. ตลาดกึงแข่งขันกึงผูกขาด มีผู้ขายและสินค้าจำนวนมาก สินค้าที่ขายมีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก แต่ไม่สามารถทำให้แตกต่างกันได้

2. ตลาดที่มีผู้ขายน้อยราย โดยทั่วไปจะมีผู้ขายเพียง 3-5 รายในตลาดเท่านั้น ส่วนใหญ่มักเป็นพวกอุตสาหกรรมหนัก

3. ตลาดที่มีการผูกขาดด้านการขายที่แท้จริง คือตลาดที่มีผู้ขายเพียงรายเดียว ผู้ขายจะมีอิทธิพลเหนือราคา

ทางด้านผู้ซื้อ

1. ตลาดกึ่งแข่งขันกึ่งผูกขาด ตลาดประเภทนี้มีผู้ซื้อจำนวนมากแต่ผู้ขายพอใจขายให้แก่ผู้ซื้อบางคนเท่านั้น จึงมีทางควบคุมราคาได้บ้าง
2. ตลาดที่มีผู้ซื้อน้อยราคา คือ ตลาดที่มีผู้ซื้อน้อยมาก ถ้าผู้ซื้อคนใดเปลี่ยนแปลงปริมาณซ้อจะมีผลกระทบกระเทือนราคาตลาดและผู้ซื้อคนอื่น ๆ ด้วย

ตลาดผูกขาดที่แท้จริงทางด้านผู้ซื้อ เป็นตลาดที่มีผู้ซื้อเพียงคนเดียวผู้ซื้อจึงอยู่ในฐานะเกี่ยงราคาได้ และในที่สุดก็สามารถที่จะกำหนดราคาสินค้าเองได้

�ç���¹��¹�Ӽ�� 㹾���ػ�����

����������ѧ���֡�� ��ʹ�����Ѳ�����

1. ��Ҵ�Ѩ��¡�ü�Ե (factor market) ��͵�Ҵ���ӡ�ë��͢�»Ѩ��·��й����ӡ�ü�Ե�Թ������ͺ�ԡ�õ�ҧ� �� ���Թ �ç�ҹ �Թ��һ������ع ��ʹ���ѵ�شԺ��ҧ�����ӡ�ü�Ե �¼���Ե�й���һѨ��¡�ü�Ե��ҧ�ѧ����ǹ��价ӡ�ü�Ե�Թ�����к�ԡ�����¡�͹�֧�й��͡����Ҵ���ͨ�˹��µ���
2. ��Ҵ�Թ��� (product market) ��͵�Ҵ���ӡ�â���Թ������ͺ�ԡ�ë�觼����ͨй����㹡���ػ����������µç
3. ��Ҵ����Թ (financial market) ������������Ե����դ�����ͧ����Թŧ�ع��������Թ�ŧ�ع ��Ҵ����Թ�ѧ���͡��

1. ��Ҵ�Թ�繡���д��Թ�ع�����������������������Թ 1 �� ��ǹ��Ҵ�ع���繡���д��Թ�ع��������������������Թ 1 ��
2. �����������㹵�Ҵ�Թ���դ�������§��ӡ��ҡ����������㹵�Ҵ�ع ��駹�� ������������㹡����������ᵡ��ҧ�ѹ (������鹨��դ�������§���¡����������)
3. �����÷����㹡�á�����
   3.1 ��Ҵ�Թ����ѡ��Ѿ��������� �� �����ѭ�����Թ �����š�Թ �����Թ��ѧ �繵�
   3.2 ��Ҵ�ع����ѡ��Ѿ��������� �� ��鹡�� ��鹷ع �ѹ��ѵ� �繵�
4. ��á������Թ�ع㹵�Ҵ�Թ��ǹ�˭����������繷ع��ع���¹�ͧ��ô��Թ��âͧ��áԨ �����繡���д��Թ�ع㹵�Ҵ�ع��������͡��ŧ�ع �� ��â��¢�Ҵ��ü�Ե ���ŧ�ع��Թ��Ѿ����� �繵�

1. ��Ҵ����觢ѹ��觼١�Ҵ (monopolistic competition) ��Ҵ������������ѡɳз���Ӥѭ ��� �ռ�������м�����繨ӹǹ�ҡ ��з�駼�������м���µ�ҧ�������������㹡�÷����ҧ��º�¡�â����С�ë��ͧ͢��������з������͹����� ���Թ��ҷ���Ե���ѡɳ������ҵðҹᵡ��ҧ�ѹ������Թ������ҧ���ǡѹ ��������µ�� ���������� ��ú�è��պ��� ����ɳҵ�ҧ�ѹ ���˵��������ͪͺ���;֧���Թ����������������˹����੾�� �������������ö��˹��Ҥ��Թ��Ңͧ�������������㹵�Ҵ��Դ����ͧ�觢ѹ�Ѻ����������� �� �Թ��Ҽ��ѡ�͡ ʺ�� ���տѹ ���
2. ��Ҵ����ռ���¹������ (oligopoly) ��Ҵ�����������ռ������§�������� ��м����������¨Т���Թ����繨ӹǹ�ҡ �������º�Ѻ����ҳ�Թ��ҷ�����㹵�Ҵ ����ҡ��� �������������¹�Ҥ����͹�º�¡�ü�Ե��С�â�����ǡ�С�з������͹��ͼ���Ե������� �� ����ѷ����¹���ѹ㹻�����«������§�������� ��������к���ѷ�е�ͧ�ҧ��º�¢ͧ�� ����ʹ���ͧ�Ѻ��º�¢ͧ����ѷ�������ͷ��д��Թ��ä�������ѹ���ҧ�Һ��� ��м���·ء�� �����Է�Ծŵ�͡�á�˹��Ҥ���л���ҳ�Թ���㹵�Ҵ ��Һ���ѷ�����¹��º�¡�â�������� �š�з������͹����Թ��Ҫ�Դ��������� �� ��Һ���ѷ㴺���ѷ˹��Ŵ�Ҥ� �Թ��Ңͧ����觢ѹ ���Ŵ�Ҥ�ŧ���������ѡ���дѺ��â�����

1. ��Ҵ�����������ѡɳС�觼١�Ҵ��С���觢ѹ (monopsonistic competition) ��Ҵ����������͵�Ҵ����ռ������繨ӹǹ�ҡ �������դ�����㨨Т�����������ͺҧ����ҹ�� ��������蹹������֧ͨ����ö���С�˹��Ҥ�㹡�ë��͢�����ҧ �����繡óա�ë��ͻ���������ռ����ͺҧ��¼١�Ҵ��ë�������§������� �� ��ë��;ѹ��ѵ��Ѱ��� ��ë�����鹢ͧ����ѷ�Թ�ع�����ѡ��Ѿ�� ���
2. ��Ҵ����ռ����͹������ (oligopsony) ��͵�Ҵ����ռ�������§�������� ��Ҽ����ͤ�� ����¹�ŧ����ҳ���͡���ռš�з������͹�Ҥҵ�Ҵ��м����ͤ��������
3. ��Ҵ����ռ�������§������ (monopsony) �繵�Ҵ����ռ�������§������ �����֧ͨ����㹰ҹз��С�˹��Ҥ��Թ����ͧ�� ���¡����繼��١�Ҵ㹡�ë��� �� �ç�ҹ��Сͺ ö¹���Ѻ����ẵ�����ҡ�ç�ҹẵ���������§�������

ลักษณะของตลาดมีอะไรบ้าง

ข้อใดเป็นตลาดตามลักษณะการดำเนินงานของผู้ขาย

ตลาดตามลักษณะของการแข่งขันมีอะไรบ้าง

รูปแบบของตลาดแบ่งออกเป็นกี่รูปแบบอะไรบ้าง