วิทยาการคำนวณ ป.6 หน่วย 1 เรื่อง ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวันระดับชั้น : ประถมศึกษาปีที่ 6 Show การใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหา (Computational Thinking) เป็นทักษะการแก้ปัญหาโดยใช้วิธีการคิดอย่างเป็นระบบ โดยต้องรู้จักแยกแยะปัญหา เข้าใจความสำคัญของปัญหา รู้จักวิเคราะห์รูปแบบของปัญหา และออกแบบและแสดงลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา แนวคิดสำคัญ
แก้ปัญหาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
*เนื้อหาและรูปภาพการ์ตูนลิปดาโพล่านี้คือตัวอย่างหนังสือวิทยาการคำนวณ เป็นลิขสิทธิ์ของบริษัทอิมเมจิเนียริ่ง เอ็ดดูเคชั่น จำกัด ไม่อนุญาตให้นำภาพประกอบไปใช้ในเชิงธุรกิจหรือแสวงหาผลกำไรต่าง ๆ หากต้องการนำเนื้อหาและรูปภาพไปใช้รบกวนติดต่อทีมงานก่อนทุกครั้ง เพื่อส่งเรื่องให้ทางผู้บริหารพิจารณาอนุมัติ
การทำงานหรือการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน ในการใช้ชีวิตในแต่ละวัน เริ่มตั้งแต่การตื่นนอนมีการทำงานและการแก้ปัญหาตลอดเวลา ทั้งด้านการเรียน การใช้ชีวิต การทำงาน หรือแม้กระทั่งงานอดิเรกต่างๆ ที่ทำ เช่นการออกกำลังกาย การเตะฟุตบอล การวาดรูป การทำงานหรือแก้ปัญหาในแต่ละวันนั้นจึงจำเป็นต้องมี การวางแผนและออกแบบขั้นตอนการแก้ไขปัญหา โดยขั้นตอนการแก้ไขปัญหามีวิธีการดังนี้ การใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหา การใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ไขปัญหาเป็นวิธีการฝึกแก้ไขปัญหาโดยการเน้นวิธีการคิดพิจารณาปัญหาอย่างเป็นระบบ โดย แยกส่วนประกอบของปัญหา หารูปแบบของปัญหา การคิดเชิงนามธรรม และ การออกแบบลำดับขั้นตอนการแก้ปัญหา ก่อนที่จะลงมือแก้ไขปัญหา ซึ่งเป็นการฝึกคิด ฝึกมอง ฝึกแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ (Computational Thinking) จนกลายเป็นทักษะความรู้ เพื่อนำไปใช้แก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวันได้ การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนจะช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนจะช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหาอย่างละเอียดจะเป็นการเตรียมตัวหรือการวางแผนการแก้ปัญหาก่อนที่จะลงมือทำ ซึ่งจะสามารถช่วยให้การแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยการแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา สามารถทำได้ทั้งแบบเบื้องต้นและแบบการใช้แนวคิดเชิงคำนวณ การแสดงขั้นตอนแก้ปัญหาโดยการใช้แนวคิดเชิงคำนวณ การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการทำงานหรือแก้ปัญหา ในการทำงาน หรือ การแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันย่อมควรมีเหตุผล หากแก้ปัญหาหรือทำงานโดยไม่มีเหตุผลจะเป็นการทำงานหรือแก้ปัญหาที่ไม่มีการคิดไตร่ตรองถือว่าเป็นการใช้อารมณ์ ดังนั้นการใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหาจึงเป็นการคิดหาเหตุผลเพื่ออธิบายการทำงานเพื่อคาดการณ์ผลลัพธ์ในแก้ปัญหา สรุป การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (Logical Resoning) ในการแก้ปัญหา คือ การแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลที่สามารถอธิบายได้ โดยเหตุผลที่ใช้นั้นจะเป็นเหตุผลที่ได้จากกฏเกณฑ์ ความเชื่อ ข้อตกลง หรือจากประสบการณ์ มาใช้เป็นเงื่อนไขในการแก้ปัญหา ซึ่งการแก้ปัญหานั้นผู้แก้ปัญหาจะสามารถคาดหวังว่าจะได้ผลลัพธ์ให้ตรงตามเหตุผลที่อธิบายได้ การใช้กฏเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหา การอธิบายการทำงาน หรือการคาดการณ์ผลลัพธ์ ปัญหาในชีวิตประจำวันมีหลากหลาย การวางแผนการแก้ปัญหาโดยคำนึงถึงเงื่อนไขที่อาจจะเกิดขึ้นกับการทำงานหรือการแก้ปัญหา จะช่วยทำให้การแก้ปัญหาหรือการทำงานของเราดียิ่งขึ้น มีรูปแบบที่ชัดเจน ถ้าพูดในความหมายง่ายๆ คือ ถ้าเกิดเหตุการณ์ขึ้นมาเหตุการณ์หนึ่งจะต้องแก้ปัญหาอย่างไร มีเหตุผลหรือเงื่อนไขใด และถ้าเหตุการณ์เปลี่ยนไปเป็นอีกแบบหนึ่งจะแก้ปัญหาอย่างไร หรือถ้าไม่เกิดเหตุการณ์ใดขึ้นมาเลย จะต้องทำอย่างไร การใช้กฏเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีจะทำให้สามารถคาดการณ์ผลลัพธ์ได้ จากปัญหา : ลิปดาจึงไปหาขัอมูลจากในเว็บไซต์ต่างๆ และสรุปว่าจะไปเที่ยวทะเลฝั่งอ่าวไทย เนื่องจากไม่อยู่ในช่วงฤดูฝน โดยมีวิธีการคิดแก้ปัญหาดังนี้ เหตุผลเชิงตรรกะหรือเงื่อนไขที่นำมาใช้ในการวางแผนการแก้ปัญหาคือ เลือกจังหวัดที่ในเดือนตุลาคม ไม่อยู่ในช่วงฤดูฝน แนวทางการแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลเชิงตรรกะ ก็คือเลือก ทะเลฝั่งอ่าวไทย เช่น สมุย เกาะพะงัน เกาะเต่า เกาะนางยวน ช่วงแนะนำให้ไปเที่ยว คือ ช่วงเดือน เมษายน ถึง ตุลาคม ช่วงฤดูฝน คือ ช่วงเดือน ธันวาคม ถึง กุมภาพันธ์ การคาดการณ์ผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้น จะได้พบทะเลที่สวยงาม และ ไม่มีฝนตก แนวคิดของการทำงานแบบวนซ้ำและเงื่อนไข ในการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน จะมีการทำงานของการวนซ้ำและเงื่อนไขอยู่ตลอดเวลาซึ่งการพิจารณากระบวนการทำงานที่มีการทำงานแบบวนซ้ำหรือเงื่อนไขเป็นวิธีการที่จะช่วยให้การออกแบบวิธีการแก้ปัญหาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เนื่องจากจะช่วยให้สามารถ ออกแบบขั้นตอนการทำงานได้อย่างกระชับ ชัดเจน ไม่ซ้ำซ้อน ตัวอย่างเช่น โดยการใช้แนวคิดการทำงานแบบวนซ้ำและเงื่อนไขมี 2 รูปแบบดังนี้ ตัวอย่างปัญหา การค้นหาเลขหน้าที่ต้องการให้เร็วที่สุด โจทย์ปัญหา : ลิปดาต้องการ ค้นหาหน้าที่ต้องการให้เร็วที่สุด ให้นักเรียนช่วยลิปดา โดยใช้แนวคิดการทำงานแบบวนซ้ำและเงื่อนไขในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาให้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แนวคิดเชิงนามธรรม คือการหาหน้าที่เป็นหลักร้อยก่อน ตามด้วยหลักสิบ และหลักหน่วย โดยหากทำการหาเลขหน้าหลักหน่วยก่อนตามด้วยหลักสิบและหลักร้อยจะทำให้การค้นหาช้ากว่า การแยกส่วนประกอบ แบ่งแยกแต่ละหลักของเลขหน้าที่ต้องการ
การหารูปแบบ 1.กำหนดเงื่อนไข การเปรียบเทียบตัวเลขในแต่ละหลัก 2.กำหนดการวนซ้ำจากเลข 1-9 เพื่อเปรียบเทียบเลขจนกว่าจะพบเลขหน้าที่ต้องการ พิจารณากระบวนการทำงานแบบวนซ้ำ (Loop) และเงื่อนไข เพิ่มประสิทธิภาพได้ โดยการออกแบบการทำงานนี้จะช่วยให้กระบวนการทำงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เนื่องจาก จะมีการค้นหาในแต่ละหลักไม่เกิน 10 รอบ ซึ่งการค้นหาจะใช้รอบในการค้นหาทั้งหมดไม่เกิน 29 รอบ ซึ่งหากไม่ใช้แนวคิดนี้กระบวนทำงานอาจจะมากถึง 999 รอบได้ การออกแบบขั้นตอนการแก้ปัญหา การออกแบบการทำงานโดยใช้ข้อความ
การใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำกฎเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหา จุดประสงค์ ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน (ว.4.2 ป.6/1) อ่านเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ คุณครูคะ ทำไมลิปดาได้คะแนนสอบวิชาเป็น เกรด 3 คะ น่าจะได้เกรด 4 ซิคะ คุณครูจึงถามว่าทำไมถึงคิดอย่างนั้น ก็ลิปดาได้คะแนนน้อยกว่าโพล่านิดเดียวเอง คุณครูมีวิธีการคิดอย่างไรหรือคะ คุณครูจึงอธิบายการคิดคะแนนก็มีดังนี้ เงื่อนไขที่ 1 ถ้าคะแนนรวมทั้งหมด ได้ 0-49 ก็จะได้เป็นเกรด 0 เงื่อนไขที่ 2 ถ้าคะแนนรวมทั้งหมด ได้ 50-59 ก็จะได้เป็นเกรด 1 เงื่อนไขที่ 3 ถ้าคะแนนรวมทั้งหมด ได้ 60-69 ก็จะได้เป็นเกรด 2 เงื่อนไขที่ 4 ถ้าคะแนนรวมทั้งหมด ได้ 70-79 ก็จะได้เป็นเกรด 3 เงื่อนไขที่ 5 ถ้าคะแนนรวมทั้งหมด ได้ 80-100 ก็จะได้เป็นเกรด 4 กำหนดปัญหา การใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำกฎเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหาคืออะไร ขั้นตอนการทำกิจกรรม
วิเคราะห์ผล นักเรียนสามารถยกตัวอย่างการใช้เหตุผลเชิงตรรกะที่มีการนำกฏเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหาได้หรือไม่
สรุปท้ายกิจกรรม ให้นักเรียนอธิบายว่าการใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำกฎเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหาคืออะไร คำถามต่อยอดความรู้ นักเรียนสามารถนำความรู้เรื่องการใช้เหตุผลเชิงตรรกะไปใช้ประโยชน์อย่างไรในชีวิตประจำวันบ้าง สำรวจทักษะที่ได้รับ จากกิจกรรมนี้นักเรียนคิดว่านักเรียนได้รับทักษะอะไรบ้าง การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนจะช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ จุดประสงค์ ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน (ว.4.2 ป.6/1) อ่านเพื่อสร้างแรงบันดาลใจ คุณครูคะ วันนี้วันจันทร์ลิปดาลืมเอาหนังสือวิชาเทคโนโลยีมาโรงเรียนคะ คุณครูจึงถามว่าจัดหนังสือใส่กระเป๋ามาได้อย่างไร ลิปดาตอบว่า ลิปดาดูตารางสอนเห็นคล้าย ๆ กันจึงจัดหนังสือใส่กระเป๋ามาโรงเรียนเหมือนกันวันศุกร์คะ คุณครูจึงแนะนำว่า ลิปดาควรจัดลำดับขั้นตอนการจัดหนังสือมาโรงเรียนใหม่จะช่วยให้แก้ปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ กำหนดปัญหา การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนจะช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพจริงหรือ ขั้นตอนการทำกิจกรรม
วิเคราะห์ผล
สรุปท้ายกิจกรรม
คำถามต่อยอดความรู้ นักเรียนสามารถนำความรู้เรื่องการใช้การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนไปใช้ประโยชน์อย่างไรในชีวิตประจำวันบ้าง สำรวจทักษะที่ได้รับ จากกิจกรรมนี้นักเรียนคิดว่านักเรียนได้รับทักษะอะไรบ้าง ออกแบบ อธิบายวิธีการแก้ปัญหาการคำนวณเวลาเดินทางไปท่องเที่ยว ระบุปัญหา : โพล่ากำลังทำอะไร ลิปดาถาม คุณปู่บอกว่าจะพาไปเที่ยวใน จ.เลย โพล่าวางแผนว่าจะไป 4 ที่ โดยจะไป สวนผลไม้เกษตรอินทรีย์ ไปดูวิวที่ภูเรือ แวะกินข้าวกลางวันที่ริมน้ำโขง และไปอำเภอเชียงคาน แต่จะต้องใช้เวลาเท่าไรกันนะเนี่ยจะไปหมดไหม เพื่อนๆ มาช่วยโพล่าวางแผนกันครับ ภารกิจ : 1.ให้ออกแบบการเดินทางไปท่องเที่ยวใน 1 วัน โดยคำนึงถึงระยะทาง เวลาจุดหยุดพัก 2.ให้แสดงลำดับขั้นตอนและอธิบายการทำงานด้วยการข้อความ ภาพหรือสัญลักษณ์ พร้อมนำเสนอหน้าชั้นเรียน วัสดุอุปกรณ์ : 1. คอมพิวเตอร์ 2. อุปกรณ์เครื่องเขียน 3. อุปกรณ์ที่คุณครูกำหนด รวบรวมข้อมูล : การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน ทำได้อย่างไร ออกแบบและวางแผน วางแผนและออกแบบวิธีการแก้ไขปัญหาที่พบในชีวิตประจำวันโดยใช้เหตุผลเชิงตรรกะ การทำงานแบบวนซ้ำ และเงื่อนไข โดยใช้แนวคิดเชิงคำนวณ เพราะเหตุใดจึงต้องใช้เหตุผลในการแก้ปัญหาในการทำงาน หรือ การแก้ปัญหาใดๆ ในชีวิตประจำวัน ย่อมควรมีเหตุผล หากเราแก้ปัญหาหรือทำงานโดยไม่มีเหตุผลจะเป็นการทำงานหรือแก้ปัญหาที่ไม่มีการคิดไตร่ตรอง การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา จึงเป็นการคิดหา เหตุผล เพื่ออธิบายการทำงาน คาดการณ์ผลลัพธ์ ในการแก้ปัญหา
เหตุผลเชิงตรรกะสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างไรในการทำงาน หรือ การแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันย่อมควรมีเหตุผล หากแก้ปัญหาหรือทำงานโดยไม่มีเหตุผลจะเป็นการทำงานหรือแก้ปัญหาที่ไม่มีการคิดไตร่ตรองถือว่าเป็นการใช้อารมณ์ ดังนั้นการใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหาจึงเป็นการคิดหาเหตุผลเพื่ออธิบายการทำงานเพื่อคาดการณ์ผลลัพธ์ในแก้ปัญหา
เหตุผลเชิงตรรกะคืออะไร ป.5คือ การแก้ปัญหาโดยใช้เหตุผลที่สามารถอธิบายได้ โดยเหตุผลที่ใช้นั้นจะเป็นเหตุผลที่ได้จากกฎเกณฑ์ ความเชื่อ ข้อตกลง หรือจากประสบการณ์ มาใช้เป็นเงื่อนไขในการแก้ปัญหา ซึ่งการแก้ปัญหานั้นผู้แก้ปัญหาจะสามารถคาดหวังว่าจะได้ผลลัพธ์ให้ตรงตามเหตุผลที่อธิบายได้
เหตุผลเชิงตรรกะ คืออะไร ป.4การใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำเอากฎเกณฑ์หรือเงื่อนไขที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้ในการพิจารณาปัญหา โดยสามารถอธิบายการทำงานหรือการคาดการณ์ผลลัพธ์ได้อย่างเป็นขั้นตอน มีเหตุผลรองรับในการแก้ปัญหาและการ ตัดสินใจ
|