หลักฐาน ทาง ประวัติศาสตร์ สมัยอยุธยา ศิลาจารึก

หลักฐานทางประวตั ศิ าสตร์ สมัยอยุธยาและสมยั ธนบุรี

หลกั ฐานทางประวัติศาสตร์ สมัยอยธุ ยา 1. พระราชพงศาวดาร เป็นบันทึกเกีย่ วกับพระราชกรณียกจิ ของ พระมหากษัตรยิ ใ์ นดา้ นต่างๆ เปน็ หลกั ฐานที่เปน็ หลักฐานทเ่ี ป็นลาย ลกั ษณ์อกั ษร อาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ 1. พระราชพงศาวดารที่ยงั ไมผ่ ่านกระบวนการ ชาระให้ขอ้ มลู ตามท่ี ผู้บันทกึ เดิมเขียนไว้ เช่น พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับหลวงประเสริฐฯ พระราชพงศาวดารความเกา่ จ.ศ. 113 เป็น หลกั ฐานช้นั ตน้ 2. พระราชพงศาวดารที่ผ่านการ กระบวนการชาระ คอื มีการตรวจสอบ แก้ไขในสมยั ธนบรุ ีและรัตนโกสนิ ทร์ ทา ใหเ้ นอ้ื ความและจุดประสงค์แตกตา่ งไป จากเดมิ เปน็ หลกั ฐานชัน้ รอง

หลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ สมยั อยธุ ยา 2. จดหมายเหตุโหร เปน็ งานของโหรประจาราชสานัก บันทึกพระ ราชกรณียกจิ และเหตุการณ์สาคัญในบ้านเมืองตามลาดับวนั ทเ่ี กดิ เหตุการณ์ โดยสรปุ ส้ันๆ เป็น หลกั ฐานท่ีเปน็ ลายลักษณอ์ ักษร เปน็ หลกั ฐานชั้นต้น

หลกั ฐานทางประวัตศิ าสตร์ สมยั อยุธยา 3. จดหมายเหตชุ าวต่างชาติ ส่วนใหญเ่ ปน็ เอกสารทช่ี าวยุโรปทเ่ี ดินทางเขา้ มา ในอาณาจักรอยุธยาเขยี นข้ึน เช่น จดหมายเหตฟุ านฟลีต ของเยเรเมียส ฟาน ฟลตี ชาวฮอลนั ดา เป็น หลักฐานทเ่ี ป็นลายลกั ษณ์อักษร เปน็ หลักฐานช้นั ต้น 4. วรรณกรรม สมัยอยธุ ยามวี รรณกรรมหลายเร่อื งที่ใหข้ อ้ มลู ทาง ประวตั ศิ าสตร์ เชน่ ลิลติ โองการแช่น้า ลิลติ ยวนพา่ ย เป็นหลักฐานที่ เป็นลายลักษณ์อักษร เป็นหลักฐานชนั้ ต้น

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ สมัยอยุธยา 5. จารึก หมายถึง การเขียนรอยลกึ เป็นตัวอกั ษรลงบน แผ่นหนิ หรือโลหะ เชน่ จารึกเจดีย์ ศรีสองรกั ทเ่ี มืองด่าน ซ้าย จงั หวดั เลย เปน็ หลักฐานทเี่ ปน็ ลายลกั ษณ์อักษร เปน็ หลกั ฐานชน้ั ต้น 6. หลกั ฐานทางโบราณคดแี ละศิลปกรรม เช่น โบราณสถาน โบราณวตั ถุ ศลิ ปวตั ถทุ ่สี รา้ งในสมยั อยุธยา ซ่ึงมจี านวนมาก หลักฐานท่ไี ม่เปน็ ลายลกั ษณ์อักษร เป็น หลกั ฐานชน้ั ต้น

หลักฐานทางประวตั ศิ าสตร์ สมัยธนบรุ ี 1. พระราชพงศาวดาร เชน่ พระราชพงศาวดารกรุงธนบรุ ีฉบบั พนั จันทนุมาศ บางฉบับอยตู่ ่อเป็นสว่ นทา้ ยของพระราชพงศาวดารกรงุ ศรี อยธุ ยา เช่น ในฉบับกรงุ สยามฯ ฉบบั พระราชหตั ถเลขา หลกั ฐานที่เปน็ ลายลักษณ์อกั ษร เป็นหลักฐานชนั้ ตน้ 2. เอกสารชาวตา่ งชาติ เช่น ชิงสือ่ ลู่ กล่าวถึงการติดตอ่ ระหว่างสมเดจ็ พระเจา้ ตากสนิ มหาราชกบั ราชสานกั ราชวงศช์ ิงของจีน มขี ้อมลู เกย่ี วกบั สมยั สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช หลกั ฐานทเ่ี ป็นลายลักษณ์ อกั ษร เปน็ หลกั ฐานชั้นตน้

หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์ สมัยธนบุรี 3. บนั ทึกจากเร่อื งบอกเลา่ เชน่ จดหมายเหตุความทรงจา กรมหลวงนรินทรเทวี กล่าวถึงเร่ืองราวกอ่ นเสยี กรงุ ศรีอยธุ ยาครง้ั ที่ 2 และเหตกุ ารณ์สมัยธนบรุ ีจนถงึ สมัยรัตนโกสนิ ทร์ หลกั ฐานที่เป็นลาย ลักษณอ์ กั ษร เป็นหลกั ฐานชน้ั ตน้

ขอขอบคณุ เน้อื หา https://kamolwannun.w ixsite.com/history http://www.satit.up.ac.th/BBC07 /AroundTheWorld/hist/24.htm ด.ช. พิศนันท์ บำรุงจิตร์

หลักฐานทางประวัติศาสตร์สมัยอยุธยา

1. พระราชพงศาวดาร เป็นบันทึกเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ในด้านต่างๆ อาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ

              1. พระราชพงศาวดารที่ยังไม่ผ่านกระบวนการชำระให้ข้อมูลตามที่

ผู้บันทึกเดิมเขียนไว้ เช่น พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับหลวงประเสริฐฯ

พระราชพงศาวดารความเก่า จ.ศ. 113

             2. พระราชพงศาวดารที่ผ่านการกระบวนการชำระ คือ มีการตรวจสอบ

แก้ไขในสมัยธนบุรีและรัตนโกสินทร์ ทำให้เนื้อความและจุดประสงค์แตกต่างไป

จากเดิม เช่น พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)

พระราชพงศาวดารกรุงเก่าฉบับพระจักรพรรดิพงศ์เจ้ากรม (จาด)

พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับสมเด็จพระพนรัตน์

พระราชพงศาวดารกรุงสยามจากต้นฉบับของบริติชมิวเซียม กรุงลอนดอน

พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา

2. จดหมายเหตุโหร เป็นงานของโหรประจำราชสำนัก บันทึกพระราชกรณียกิจและเหตุการณ์สำคัญในบ้านเมืองตามลำดับวันที่เกิดเหตุการณ์ โดยสรุปสั้นๆ

3. จดหมายเหตุชาวต่างชาติ ส่วนใหญ่เป็นเอกสารที่ชาวยุโรปที่เดินทางเข้ามาในอาณาจักรอยุธยาเขียนขึ้น เช่น จดหมายเหตุฟานฟลีต ของเยเรเมียส ฟาน ฟลีต ชาวฮอลันดา

4. วรรณกรรม สมัยอยุธยามีวรรณกรรมหลายเรื่องที่ให้ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ เช่น ลิลิตโองการแช่น้ำ ลิลิตยวนพ่าย

5. หลักฐานทางโบราณคดีและศิลปกรรม เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่สร้างในสมัยอยุธยา ซึ่งมีจำนวนมาก


㹡���֡�һ���ѵ���ʵ�� ���繵�ͧ�������ѡ�ҹ��ҧ� ����ǡѺ����ͧ���� ���֡���������� �դ�������ͧ��� ��е�Ǩ�ͺ�����١��ͧ�ͧ����ͧ����˵ء�ó����
��ѡ�ҹ�������Ǣ�ͧ�Ѻ����ͧ��ǻ���ѵԤ������Ңͧ������ ���¡��� ��ѡ�ҹ�ҧ����ѵ���ʵ�� �������ö�¡��ѧ���
1. ��ѡ�ҹ�ҧ��Ż���������ҳ���
��ѡ�ҹ�ҧ��Ż��������Ӥѭ ��� ��Ż�ѵ��Ẻ���ͧ ��Ż�ѵ��Ẻž����
��Ż�ѵ��Ẻ����Ǵ� �͡�ҡ�����������­��һ�� �ҡ�԰�ٹ�ͧ�Ѵ�������
��оط��ٻ ����ͧ������ҹ���͹ ���
2. ��ѡ�ҹ�ͧ�չ�Ҫǧ���ҧ�
��੾����ѡ�ҹ�ͧ�չ�����Ҫǧ����� �ѹ�֡�ͧ�ѡ�õ �ѡ�Ǫ ��
�ѹ�֡�ͧ������¹ �ٵҡǹ �����ѡ�ҹ�ͧ�չ����ҡ�㹾���Ǵ���Ҥ��ҧ�
3. ��ѡ�ҹ�����˹ѧ������
˹ѧ�����ҹ���ѡ����¹ŧ����ش����������ҹ �� �ӹҹ�ԧ˹�ѵ� (��������ͧ
�����������ԧ˹�ѵ�;¾�Ҩҡ�˹��) , ������ǧ�� (������ͧ���ͧ����ح��) , �ѵ������ǧ�� (�繵ӹҹ�������á�) , ���ԧ��Էҹ (�繻���ѵԾط���ʹ���л���ѵ����ͧ��ҧ� ��ҹ����) , �����ط����ǧ�� (�繾���Ǵ���� ��������¾��������ͧ ��ʹ������ظ��) , �ӹҹ����ó���� ��еӹҹ�����ʹ� (������ͧ��ǻ���ѵ���ʵ���¡�͹������⢷��)
 �ѭ�Ңͧ��ѡ�ҹ�����˹ѧ������ ��� �������Һ��Ҽ��ѹ�֡��¹���������� �դ�����ԧ���˹ ����������§�




4. ��ѡ�ҹ��������Ҩ��֡
���Ҩ��֡����������ѡ�ҹ����Ӥѭ�ҡ㹡���֡�һ���ѵ���ʵ���������������á������⢷�� ����Ӥѭ���� ���Ҩ��֡��ѡ��� 1 (���֡��͢ع������˧) , ���Ҩ��֡��ѡ��� 2 (���֡�Ѵ��ժ��) , ���Ҩ��֡��ѡ��� 3 (���֡��ê��) , ���Ҩ��֡��ѡ��� 4 (���֡�Ѵ�������ǧ) , ���Ҩ��֡��ѡ��� 8 �. (���֡�Ѵ�����Ҹҵ�) , ���֡��ѡ��� 24 (���֡�Ѵ������§���) , ���֡��ѡ��� 35 (���֡�����ҧ���ͧ ������ä�) , ���֡��ѡ��� 62 (���֡�Ѵ����׹ �Ӿٹ) ���
�����˵� ���Ҩ��֡����ӴѺ��ѡ�����ä鹾� ��͹ � ��ѧ


5. ��ѡ�ҹ�ǡ����繾���Ǵ��
����Ҫ����Ǵ���������ҡ��� �����դ����Ӥѭ��͡���֡�һ���ѵ���ʵ��
�� ����
5.1 ����Ҫ����Ǵ������������������ظ�� ��� ��Ѻ��ǧ������԰
5.2 ����Ҫ����Ǵ�����������������ѵ���Թ��� �¡�� 3 �Ѫ��� ���
5.2.1 ��Ѻ�Ѫ��ŷ�� 1 �� 4 �ӹǹ ��� ��Ѻ�ѹ�ѹ������ (���) , ��Ѻ��Ҿ���ҾԾԸ�Ԫ�� , ��Ѻ��оѹ�ѵ�� , ��Ѻ��ԵԪ�������
5.2.2 ��Ѻ�Ѫ��ŷ�� 3 �� 1 �ӹǹ ��� ��Ѻ���稡����л��ҹتԵ�����
5.2.3 ��Ѻ�Ѫ��ŷ�� 4 �� 4 �ӹǹ ��� ��Ѻ����Ҫ�ѵ��Ţ�
5.3 ����Ҫ����Ǵ�é�Ѻ���� ��� ����Ҫ����Ǵ�á�ا��ҩ�Ѻ���
�ѡþ�ôԾ��� (�Ҵ) ����Ǵ���˹�� ����Ǵ���¹�
6. ��ѡ�ҹ����繨������˵ت�ǵ�ҧ�����
��ѡ�ҹ�ǡ�������ѡ�ҹ���ҵ�ҧ����� �����ժ�����û���ªҵ�����ҵԴ
����������ظ�� ��ѡ�ҹ����ҹ��������ٻ�ͧ�ѹ�֡ �������˵� �����¶֧���ѧ�Ѻ�ѭ�� �����¢ͧ����Ҫ�����о�ͤ�� �͡��÷ҧ��÷ٵ �ѹ�֡�ͧ�Ԫ�ѹ���� �� �������˵آͧ������� , �ѹ�֡�ͧ�Ҵ��ǧ�� ��� �� , �������˵��ѹ���Ե , �͡������ѹ�� , ���

��ҧ�ԧ�ҡ (�����ѹ��� ��ǹ��ժ� : �͡��û�Сͺ��������һ���ѵԾ���ҾԪ�´Һ�ѡ���͡�èѴ����ѡ�ٵúؤ���Ӥѭ��ͧ��� )