หากมองปัญหาความขัดแย้งทางความคิดของคนในสังคมไทยปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นความคิดเห็นของฝ่ายที่เห็นด้วยหรือฝ่ายต่อต้านรัฐบาลจะพบว่า ความขัดแย้งดังกล่าว เกิดจากการไม่ยอมรับซึ่งกันและกัน อีกทั้งยังมีความพยายามที่จะชักนำประชาชนให้เห็นคล้อยตาม ไม่ว่าจะเป็นชักนำโดยการให้ความรู้ หรือให้แนวคิดแบบผิดๆ หรือการชักนำโดยมีการว่าจ้างเป็นแรงจูงใจก็ตาม นั่นอาจเป็นเพราะคนในสังคมไทยไม่ยอมรับความเป็นประชาธิปไตย และการที่จะทำให้คนไทยทุกคน สามารถเข้าถึง เข้าใจ และรักในความเป็นประชาธิปไตย ต้องให้การศึกษาเป็นแนวทางสำคัญที่จะทำให้ประชาธิปไตยเกิดขึ้นได้ ดังนั้น โรงเรียน ซึ่งเป็นสถานที่จัดการเรียนรู้ จึงมีหน้าที่โดยตรงที่จะต้องจัดให้มีการเรียนรู้ความเป็นประชาธิปไตยแก่ผู้เรียน
การสร้างประชาธิปไตยในโรงเรียน จะเป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ตระหนักถึงความสำคัญของระบอบประชาธิปไตยซึ่งเป็นพื้นฐานสำหรับการนำไปใช้สังคมและชุมชน เป็นการเตรียมความพร้อมผู้เรียนให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคต เป็นการสร้างลักษณะนิสัยให้ผู้เรียนได้รู้จักระเบียบ ข้อบังคับ กฎเกณฑ์และกติกาของสังคม ตลอดจนรู้จักรับผิดชอบหน้าที่ของตน ทีมงาน รับผิดชอบชุมชน และสังคมได้อย่างเหมาะสม โดยโรงเรียนต้องนำรูปแบบประชาธิปไตยมาใช้ในโรงเรียน เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความเป็นประชาธิปไตย รู้จักปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามภาระหน้าที่ และมีวิถีชีวิตตามหลักประชาธิปไตย สามารถดำรงตนให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
ดังนั้น เพื่อให้เกิดความเป็นประชาธิปไตย ผู้บริหารการศึกษาทุกท่านในฐานะที่เป็นผู้ส่งเสริมและอำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนการสอน จึงควรสนับสนุนสิ่งต่างๆ ดังนี้
1. กิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียน เช่น กิจกรรมคณะกรรมการนักเรียน กิจกรรมวันสำคัญ กิจกรรมดำเนินตามนโยบาย กิจกรรมสร้างเสริมความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ กิจกรรมพิเศษต่าง ๆ กิจกรรมกลุ่มการแสดง กิจกรรมชมรมและองค์กรต่าง ๆ ตลอดจนกิจกรรมกีฬา เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมประชาธิปไตยในโรงเรียนเป็นอย่างดี
2. ต้องส่งเสริมการสร้างบรรยากาศประชาธิปไตย โดยการจัดบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมภายในโรงเรียนให้ดี จะช่วยเสริมสร้างแนวความคิด จิตใจที่เป็นประชาธิปไตย ด้วยเหตุว่าคนที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมใด ย่อมต้องปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมนั้นให้ได้จึงจะสามารถดำรงชีวิตและอยู่ร่วมในสังคมนั้นอย่างเป็นสุข การสร้างบรรยากาศประชาธิปไตย จึงถือว่าเป็นการสร้างระบบและการยอมรับซึ่งกันและกัน
3. ส่งเสริมครูทุกคน ให้จัดการเรียนการสอนเกี่ยวกับประชาธิปไตยโดยให้สอดแทรกอย่างสม่ำเสมอทั้งในห้องเรียน และนอกห้องเรียนโดยสัมพันธ์กับวิชาที่ตนเองรับผิดชอบ
4. ส่งเสริมผู้เรียนให้เข้าใจในความเป็นประชาธิปไตย รู้จักปกครองตนเอง สามารถแสดงความคิดเห็นและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น มีระเบียบวินัย มีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม และสามารถนำความเป็นประชาธิปไตยไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม
เมื่อโรงเรียนสามารถพัฒนาผู้เรียน ให้เข้าใจ เข้าถึง และรักในความเป็นประชาธิปไตย เป็นอย่างดียิ่งแล้ว ในอนาคต ภาพแห่งความขัดแย้งที่ปรากฏอยู่ในสังคมไทย ก็จะค่อยลบเลือนไป กระทั่งไม่ปรากฏขึ้นอีก จึงเป็นหน้าที่ของผู้บริหารการศึกษาทุกท่าน ที่จะสร้างแนวทางในการแก้ปัญหาของสังคม เพื่อให้สังคมไทยปราศจากความขัดแย้งที่รุนแรงตลอดไป
วันนี้เราจะมาแบ่งปันไอเดียในการสอนสังคมศึกษา ชั้น ป.6 เรื่อง การมีส่วนร่วมในกิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตยในท้องถิ่นและประเทศกันค่ะ
สำหรับกิจกรรมที่เราใช้ในการสอน เราจะนำสื่อโซเซียลมีเดียที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน นั่นก็คือออ ..
- instagram มาประยุกต์เข้ากับใบงานให้เด็กๆทำนั่นเองค่ะ โดยให้นักเรียนออกแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมประชาธิปไตยมาคนละ 1 กิจกรรม พร้อมบอกเหตุผลด้วยว่าทำไมเราถึงอยากจัดกิจกรรมนี้ เป็นการให้เด็กๆลองครีเอทกิจกรรมในมุมมองของเด็ก .. สำหรับเราแล้วเราลองให้เด็กทำได้เห็นไอเดียใหม่ๆ ของเด็กๆเยอะเลยย ..
ก่อนที่จะให้เด็กๆทำกิจกรรมเราอาจจะปูเนื้อหาให้
- ตั้งคำถามก่อนว่า เช่น ประชาธิปไตยคืออะไร ? ถ้าพูดถึงประชาธิปไตยนักเรียนนึกถึงอะไร มีกิจกรรมอะไรบ้างที่เป็นประชาธิปไตยที่นักเรียนเคยเข้าร่วมแล้วชอบมากที่สุด
- บรรยายประชาธิปไตย หมายถึงอะไร มีกิจกรรมอะไรบ้างที่ส่งเสริมประชาธิปไตย
พาร์ทต่อมา กิจกรรมประชาธิปไตย Yes or No
- โดยจะให้นักเรียนออกมาแยกภาพหน้าชั้นเรียน ว่า ภาพไหนคือ ประชาธิปไตย และ ไม่ใช่ประชาธิปไตย แข่งกันเป็นทีม จับเวลา สนุกสนาน ครี้นเครงกันเลยทีเดียว
- ปิดท้ายด้วยทำใบกิจกรรม instagram กิจกรรมประชาธิปไตยที่ฉันใฝ่ฝัน
ปล // สามารถโหลดนำไปใช้ในการสอนได้นะคะ ทดลองใช้แล้วเป็นยังไงมาเล่าสู่กันฟังได้นะคะ <3 ผิดพลาดประการใดขออภัยมา ณ ที่นี้ค่ะะ ^0^
(บรรยายเนื้อหาก่อนเข้าสู่บทเรียน :)
(อธิบายเนื้อหาก่อนเข้าสู่บทเรียนผ่านการตั้งคำถาม)
กิจกรรมประชาธิปไตย Yes or No
(ให้นักเรียนออกมาแยกภาพว่าภาพไหนคือประชาธิปไตย ภาพไหนไม่ใช่ประชาธิปไตย ใครเสร็จก่อนคนนั้นชนะ ! เย้ๆ )
1. กิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตย
1) กิจกรรมที่สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาและชุมชน เช่น เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้
กิจกรรม อบต.น้อย/ เทศบาลน้อย จัดให้สถานศึกษาเป็นแหล่งเรียนรู้
2) การดำเนินงานสภานักเรียนนักศึกษา กรรมการนักเรียนนักศึกษา
3) การจัดค่ายประชาธิปไตย/ กิจกรรมประชาธิปไตยลงสู่ชุมชน
4) การส่งเสริมกิจกรรมสร้างสำนึกความรักชาติ
5) นำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในการบริหารจัดการสถานศึกษา
ตัวอย่าง โรงเรียนอนุบาลวัดสระแก้วกับนโยบายด้านการส่งเสริมประชาธิปไตย ( Democracy)
ได้ดำเนินกิจกรรมส่งเสริมด้านประชาธิปไตยในโรงเรียนเพื่อให้กับผู้เรียนศรัทธาการปกครองในระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ดังนี้
1.1 สอดแทรกการส่งเสริมประชาธิปไตยเข้าไปในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนทุกกลุ่มสาระ
1.2 จัดกิจกรรมประกวดเรียงความ เขียนคำขวัญ วาดภาพเกี่ยวกับประชาธิปไตยในโรงเรียน
1.3 ร่วมเดินรณรงค์ในส่วนของการส่งเสริมประชาธิปไตย การไปใช้สิทธิ์ในการเลือกตั้งในระดับต่าง ๆ
1.4 จัดกิจกรรมส่งเสริมให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงในเรื่องประชาธิปไตยในโรงเรียน อันได้แก่ การดำเนินการ
คัดเลือกคณะกรรมการนักเรียน คัดเลือกสารวัตรนักเรียน กิจกรรมกีฬาภายในโรงเรียน
1.5 ส่งเสริมให้บุคลากรในโรงเรียนได้มีส่วนร่วมในการดำเนินงานด้านการปกครองในระบอบประชาธิปไตยในระดับต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่นและระดับชาติ เพื่อเป็นแบบอย่างแก่ผู้เรียน
ผลการดำเนินงานด้านประชาธิปไตยในโรงเรียน
1. ผู้เรียนมีความรู้ในเรื่องประชาธิปไตยความเข้าใจและศรัทธารวมถึงการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองที่ดีในวิถีประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข
2. นักเรียนมีระเบียบวินัยที่ดี เข้าใจกฏระเบียบแบบแผนการอยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะในโรงเรียน
3. มีคณะกรรมการนักเรียน และสารวัตรนักเรียนในการช่วยเหลื่อสนับสนุนครูในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ในโรงเรียนได้เป็นอย่างดี โดยเพราะในเรื่องของความมีระเบียบและการรักษาวินัยของนักเรียน ดังมีภาพกิจกรรม