ในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยพุทธศักราช 2560 ได้กำหนดประสบการณสำคัญที่เด็ก ๆ ควรมี เพื่อเป็นแนวทางให้กับคุณครูได้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้เหมาะสม และครอบคลุมกับพัฒนาการตามวัยของเด็ก ที่เด็กควรปฏิบัติได้ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ก็สามารถนำประสบการณ์สำคัญที่ระบุไว้ในหลักสูตรไปปรับใช้กับลูก ๆ ที่บ้านได้เช่นกันนะคะ เพื่อที่จะมีแนวทางการพัฒนาลูก ๆ ของเราให้เป็นไปในทิศทางเดียวกับโรงเรียน
เรามาดูกันว่า เด็กอนุบาลวัย 3-6 ปี ควรมีประสบการณ์สำคัญด้านใดบ้าง ประสบการณ์สำคัญที่เด็กควรมีแบ่งออกเป็น 4 ด้าน คือ ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ ด้านสังคม ด้านสติปัญญา
1. ด้านร่างกาย
ควรฝึกให้เด็กได้มีประสบการณ์ในการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ กล้ามเนื้อมัดเล็ก และการประสานสัมพันธ์ระหว่างกล้ามเนื้อและระบบประสาทต่าง ๆ รวมไปถึงการสอนให้เด็กรู้จักการดูแลสุขภาพและสุขอนามัย รักษาความปลอดภัยของตนเองตัวอย่างกิจกรรมที่ส่งเสริมประสบการณ์สำคัญเพื่อพัฒนาร่างกาย
• เต้นประกอบเพลงสนุก ๆ หรือทำท่าโยคะง่าย ๆ
• เตะฟุตบอล โยนรับลูกบอล วิ่งเร็ว วิ่งเก็บของ
เคลื่อนไหวข้ามสิ่งกีดขวางต่าง ๆ
• คลาน ลอด มุด โดยคุณพ่อคุณแม่อาจจะสร้างเส้นทางสนุก ๆ ไว้ท้าทายลูก ๆ
• ทำงานศิลปะด้วยเทคนิคต่าง ๆ เช่น การวาด การปั้น การฉีก การตัดปะ
ที่สำคัญอย่าลืมสอนให้เด็กรู้จักการระมัดระวังตนเองให้ปลอดภัยจากการทำกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงการดูแลสุขอนามัยง่าย ๆ เช่น การล้างมือ การทำความสะอาดร่างกาย หลังจากทำกิจกรรมต่าง ๆ เสร็จด้วยนะคะ
2. ด้านอารมณ์ จิตใจ
ฝึกให้เด็กได้แสดงออกทางอารมณ์และความรู้สึกที่เหมาะสมกับวัย
มีความสุข ร่าเริงแจ่มใส รู้จักการเห็นอกเห็นใจผู้อื่น มีคุณธรรมจริยธรรม สุนทรียภาพ ความรู้สึกที่ดีต่อตนเอง และความเชื่อมั่นในตนเองตัวอย่างกิจกรรมพัฒนาประสบการณ์สำคัญเพื่อพัฒนาอารมณ์
• ให้เด็กได้เล่นของเล่น ร้องเพลง การเล่นเครื่องดนตรีง่าย ๆ
• การทำงานศิลปะ ให้เวลาเด็กได้สร้างสรรค์ผลงานของตนเอง และอย่าลืมชื่นชมเด็ก ๆ โดยชมถึงการกระทำและความตั้งใจของเด็ก ๆ มากกว่าตัวผลงาน
• การฟังนิทาน พูดคุยเกี่ยวกับเรื่องราวในนิทานว่าเด็กมีความคิดเห็นอย่างไร
เกิดเหตุการณ์สถานการณ์เหล่านี้จะทำอย่างไร
• เปิดโอกาสให้เด็ก ได้ทำกิจกรรมที่ตนเองชอบ
• ฝึกให้เด็กพูดอธิบายความรู้สึกของตนเอง
3. ด้านสังคม
ฝึกให้เด็กได้เรียนรู้การเข้าสังคม รู้จักการสร้างปฏิสัมพันธ์กับบุคคลต่าง ๆ และสิ่งแวดล้อมรอบตัว รู้จักการปฏิบัตตามกฏระเบียบต่าง ๆ ของสังคม และการมีวินัยในตนเองตัวอย่างกิจกรรมพัฒนาประสบการณ์สำคัญเพื่อพัฒนาสังคม
• ฝึกให้เด็กทำกิจวัตรด้วยตนเอง เพื่อเรียนรู้เรื่องความรับผิดชอบ
และการมีวินัย
• เปิดโอกาสให้เด็กได้เล่นและทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น เพื่อให้เด็กเรียนรู้การแบ่งปัน การรอคอย
• พาเด็กออกไปทกิจกรรมแปลกใหม่ที่ท้าทาย เปิดโลกทัศน์ให้กับเด็ก ๆ ได้เรียนรู้และรู้จักการทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่นอกเหนือจากที่บ้านและโรงเรียน
4. ด้านสติปัญญา
ฝึกให้เด็กเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัวในชีวิตประจำวัน ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้า เรียนรู้การใช้ภาษา ในการสื่อสารความต้องการ ถ่ายทอดความคิด
เปิดโอกาสให้เด็กได้จินตนาการและใช้ความคิดสร้างสรรค์ ฝึกการสังเกต การจำแนกและเปรียบเทียบ และฝึกคิดวิเคราะห์ คิดแก้ปัญหาอย่างเป็นเหตุเป็นผล
• อ่านนิทานให้เด็กฟัง และถามคำถามง่าย ๆ จากนิทาน ทั้งคำถามเชิงความจำ ความเข้าใจ การคิดวิเคราะห์แบบง่าย ๆ
• เล่นเกมใบ้คำจากภาพหรือสิ่งของ เพื่อให้เด็กฝึกถ่ายทอดความคิด ฝึกการใช้ภาษา
• ทำการทดลองวิทยาศาสตร์ง่าย ๆ
• ทำขนมหรืออาหาร
เรียนรู้การชั่ง ตวง วัด
• เล่นของเล่นที่พัฒนาการคิด เช่น บล็อก จิ๊กซอว์ เกมการศึกษาต่าง ๆ
ประสบการณ์สำคัญ ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 ที่กระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดไว้ มีทั้งหมด 4 ด้าน ร่างกาย อารมณ์ สังคมและสติปัญญา ซึ่งถือเป็นพัฒนาการ 4 ด้านพื้นฐานที่ควรพัฒนาตั้งแต่วัยอนุบาล เพื่อที่จะเป็นรากฐานที่ดีในการพัฒนาเด็กต่อไปในวัยประถม รู้อย่างนี้แล้วคุณพ่อคุณแม่ก็อย่าลืมพัฒนาลูก ๆ ให้ครบทั้ง 4 ด้านนะคะ
การพัฒนาเด็กก่อนวัยเรียน มีมากขึ้นในช่วง 3-4 ปี วัยก่อนเรียน ในวัยนี้อาจมีการพัฒนาทางอารมณ์ที่ยิ่งใหญ่ เด็กวัยก่อนเรียน เริ่มมีมิตรภาพในระยะเริ่มแรก สามารถสร้างประโยคที่ยาวขึ้นได้ มีความจำที่แข็งแกร่ง มีทักษะการออกกำลังกายและอื่น ๆ อีกทั้งยังพัฒนาการด้านการอ่าน, การเล่นที่สร้างสรรค์, การเล่นทั้งภายในและภายนอก และการทำอาหารกับลูกของคุณเป็นสิ่งที่ดีสำหรับการพัฒนา
พัฒนาการของเด็กใน 3-4 ปี วัยก่อนเรียน
- ความรู้สึก
นี่เป็นช่วงเวลาสำคัญในการพัฒนาอารมณ์ของเด็กวัยก่อนเรียน ในช่วงปีนี้ลูกของคุณเริ่มเข้าใจว่าร่างกาย จิตใจและอารมณ์ของเธอเป็นของเธอเอง เธอรู้ความแตกต่างระหว่างความรู้สึกมีความสุข เศร้า กลัวหรือโกรธ ลูกของคุณยังแสดงถึงความกลัวในสิ่งที่เป็นเพียงภาพจินตนาการ ใส่ใจว่าคนอื่นทำตัวอย่างไร และแสดงความรักต่อคนที่คุ้นเคย และเมื่อเขามีความมั่นใจมากขึ้นเขาก็จะควบคุมอารมณ์ของเขาได้ดีขึ้น
การพัฒนาเด็กก่อนวัยเรียน
- การเล่นและการเรียนรู้ เด็กวัยก่อนเรียน
การเล่นมีความสำคัญเพราะเป็นวิธีที่ลูกของคุณเรียนรู้และสำรวจความรู้สึกของตัวเองได้ดี บุตรหลานของคุณสนใจที่เล่น และสนใจเล่นเป็นเพื่อนกับเด็กคนอื่นมากขึ้น เธออาจเริ่มเล่นเป็นกลุ่มเล็ก ๆ และเธอจะเข้าใจแนวคิด
ลูกของคุณมีจินตนาการมากขึ้นในระหว่างการเล่น ตัวอย่างเช่น เขาอาจเล่นเกมที่แกล้งทำเป็นกับเพื่อนในจินตนาการหรือของเล่น เช่น มีงานเลี้ยงน้ำชากับของเล่นของเขา และในวัยนี้เป็นเรื่องปกติที่เด็กก่อนวัยเรียนจะมีเพื่อนในจินตนาการ เมื่อถึงสี่ขวบลูกของคุณอาจเพลิดเพลินไปกับการหลอกผู้อื่นและอธิบายสิ่งที่เกิดขึ้น ตัวอย่างเช่น “แม่คิดว่าฉันหลับแล้ว!” ในเวลาเดียวกันเธอจะกังวลเกี่ยวกับการถูกคนอื่นหลอก
- การพูด
ภาษาของลูกคุณจะพัฒนาขึ้นมากในช่วงปีนี้ ลูกของคุณจะได้เรียนรู้คำศัพท์ใหม่ ๆ มากมายโดยการฟังจากสิ่งที่คุณจะพูดและจากคำพูดจากผู้ใหญ่คนอื่น ๆ และการฟังเรื่องราวต่าง ๆ เธอจะแสดงความสนใจในการสื่อสารมากขึ้นและอาจต้องการเล่าเรื่องและสนทนามากกว่าเดิม ลูกของคุณจะเข้าใจสิ่งที่คุณพูดและอาจเดาคำที่เขาไม่รู้จักได้เช่นกัน โดยทั่วไปเขาจะเข้าใจคำพูดมากกว่าที่จะพูด
ประมาณสามปีที่ลูกของคุณจะใช้ประโยคประมาณ 3-5 คำหรือมากกว่านั้น คนอื่นจะเข้าใจสิ่งที่เธอพูดเกือบตลอดเวลา เธอจะชี้ไปที่บางส่วนของรูปภาพ เช่นจ มูกของวัวและชื่อวัตถุทั่วไป
การพัฒนา เด็ก ก่อนวัยเรียน
- การคิด
เด็กก่อนวัยเรียนของคุณอาจหลงใหลโลกรอบตัว และจะถามคำถามมากมายว่า ‘ใคร’ ‘อะไร’ และ ‘ทำไม’ คำถาม เมื่อพูดถึงความเข้าใจ ลูกของคุณเรียนรู้เกี่ยวกับสิ่งที่ตรงกันข้าม เช่น ใหญ่ / เล็ก , มาก / น้อย และแนวคิด เช่น ‘ใน’ และ ‘ภายใต้’
หน่วยความจำของเด็กกำลังพัฒนา ตัวอย่างเช่น เขาสามารถจำเพลงกล่อมเด็กและอาจร้องซ้ำได้กลับมาได้ นอกจากนี้เขาจะเริ่มชี้ให้เห็นตัวอักษรและตัวเลขที่เขาจำและตั้งชื่อมัน และสามารถนับเลขได้สูงสุดสี่วัตถุและจัดเรียงตามสีและรูปร่าง
- ทักษะในชีวิตประจำวัน
เด็กก่อนวัยเรียนของคุณชอบรับประทานอาหารร่วมกัน เธอจะเข้าใจกิจวัตรประจำวันในครอบครัวของคุณและชื่นชมกิจกรรมพิเศษ เช่น วันเกิด ลูกของคุณมีอิสระมากขึ้นเช่นกัน ตัวอย่างเช่น เขาสามารถเลี้ยงดูตัวเองระหว่างสวมรองเท้าที่ไม่มีเชือกผูกได้ และสามารถทำอะไรด้วยตัวเองได้มากขึ้น เช่น การติดกระดุม และแต่งตัวได้เอง
ลูกของคุณอาจได้รับการฝึกฝนให้เข้าห้องน้ำและเธออาจทำสิ่งต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง เช่น ไปเข้าห้องน้ำ เช็ดก้นของเธอ ล้างมือ และล้างหน้า แต่เธอยังต้องการความช่วยเหลือและการดูแลจากคุณอยู่ เช่น การแปรงฟัน
การพัฒนา เด็กก่อนวัยเรียน
เด็กวัย 3 – 4 ปี วัยก่อนเรียนคุณอาจจะ
- รู้เพศและอายุของเขาเอง
- รู้ชื่อของรูปร่างและสี
- ถือดินสอ
- แต่งตัวและถอดเสื้อผ้าตัวเองได้
การพัฒนาเด็กก่อนวัยเรียน
- ให้เวลาเล่นกับลูกมากขึ้น : การเล่น ช่วยให้เด็กก่อนวัยเรียนแสดงความรู้สึก เช่น ความสุข ความตื่นเต้น ความโกรธ หรือความกลัว ลูกของคุณอาจชอบการเล่นที่ยุ่งเหยิงในทราย หรือโคลน ทำท่าเล่นกับหุ่นหรือเล่นกลางแจ้งพร้อมกับวิ่งเล่นกลิ้งไปกลิ้งมา
- หาเวลาเล่นอย่างสร้างสรรค์และศิลปะ : อาจเป็นเกมระบายสี วาดรูป หรือแต่งตัว การเล่นดนตรีเป็นอีกแนวคิดหนึ่ง ลูกของคุณอาจชอบเต้นกระโดดไปรอบ ๆ หรือทำดนตรีด้วยเครื่องมือง่ายๆ
- อ่านหนังสือกับเด็กก่อนวัยเรียน : อ่านหนังสือด้วยกัน เล่าเรื่อง ร้องเพลง และท่องบทกวีของเด็กก่อนวัยเรียน ทุกอย่างกระตุ้นให้เด็กพูดคิดและจินตนาการ
- ทำอาหารกับลูกของคุณ : ช่วยให้เด็กก่อนวัยเรียนสนใจอาหารเพื่อสุขภาพ เรียนรู้คำศัพท์ใหม่และเข้าใจแนวคิดทางคณิตศาสตร์ คุณสามารถให้เธอทำสิ่งง่าย ๆ เช่น ทำสลัด หรือทำแซนวิชเข้าด้วยกัน
การเลี้ยงดูเด็กก่อนวัยเรียนที่ 3-4 ปี ในฐานะผู้ปกครองคุณจะเรียนรู้อยู่เสมอ การรู้สึกมั่นใจในสิ่งที่คุณรู้ และก็ยอมรับว่าคุณไม่ทราบและถามคำถามหรือขอความช่วยเหลือ เมื่อคุณจดจ่อกับการดูแลเด็ก คุณอาจจะหมดเวลาดูแลตัวเอง แต่การดูแลตัวเองทางร่างกาย จิตใจ และอารมณ์จะช่วยให้ลูกของคุณเติบโตมากขึ้น
ข้อสงสัยหรือแจ้งให้ทราบว่าสามปีของคุณมีปัญหาใด ๆ ต่อไปนี้
วัยก่อนเรียน การมองเห็น การได้ยินและการสื่อสาร
- ไม่มองคุณในสายตา
- มีปัญหาในการมองเห็นหรือได้ยินสิ่งต่าง ๆ
- ไม่ได้ใช้ประโยค
การพัฒนาเด็กก่อน วัยเรียน
พฤติกรรมและการเล่น
- ไม่เข้าใจคำแนะนำง่าย ๆ ตัวอย่างเช่น “โปรดให้ลูกบอลกับฉัน”
- เป็นเรื่องยากที่จะแยกออกจากผู้ปกครอง
- ไม่สนใจเด็กคนอื่น
ทักษะการเคลื่อนไหว
- พบว่ามันยากที่จะจัดการกับวัตถุขนาดเล็ก ตัวอย่างเช่น ดินสอหรือช้อนส้อม
- ไม่ได้วาดรูปทรงที่เรียบง่าย
Source : 1
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ทำอย่างไรเมื่อลูกไม่พูดทั้งยังมี พัฒนาการทางภาษาช้า การแก้ไขปัญหาและสาเหตุ
พัฒนาการเด็ก 6 ขวบ 11 เดือน ลูกมีการเปลี่ยนแปลงแบบไหน ทักษะจำเป็นต่อลูก
16 กิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการเด็กเล็ก เกมสำหรับเด็กที่พ่อทำเองได้ ไม่ต้องเสียเงิน
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!