ระบบน้ำเหลืองหรือน้ำเหลืองเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย หลายคนคงเคยประสบกับปัญหา ต่อมน้ำเหลืองที่คอบวม นั่นแสดงว่า ร่างกายกำลังส่งสัญญาณเตือนอะไรบ้างอย่าง นอกจากนั้น ต่อมน้ำเหลืองยังมีความเกี่ยวข้องกับโรคมะเร็งอีกด้วย ซึ่งทาง Hello คุณหมอ ได้นำเรื่องนี้มาฝากกัน
ทำความรู้จักกับ ระบบน้ำเหลือง
ระบบน้ำเหลืองหรือน้ำเหลือง เป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย รวมถึงเครือข่ายของท่อน้ำเหลืองและต่อมน้ำเหลือง ท่อน้ำเหลืองเปรียบเสมือนเส้นเลือดที่รวบรวมและนำพาเลือดไปทั่วร่างกาย แต่แทนที่จะเป็นเลือด หลอดเลือดเหล่านี้จะนำของเหลวใสที่เรียกว่า “น้ำเหลือง” ไปด้วย นอกจากนั้น น้ำเหลืองยังมีเม็ดเลือดขาวรวมอยู่ด้วย ซึ่งจะช่วยในการต่อสู้กับการติดเชื้อ
หากน้ำเหลือมีการสะสมมาก ๆ โดยไม่มีการระบายออกไปทางใดทางหนึ่ง สามารถส่งผลทำให้ร่างกายบวมได้ ท่อน้ำเหลืองจะดึงน้ำเหลืองจากรอบ ๆ เซลล์ เพื่อส่งไปที่หน้าอก ณ ตรงนี้น้ำเหลืองจะรวมตัวกันเป็นเส้นเลือดขนาดใหญ่ที่ไหลเข้าสู่เส้นเลือดใกล้หัวใจนั่นเอง
ต่อมน้ำเหลืองที่คอบวม เกิดจากอะไร
มีต่อมน้ำเหลืองรูปไตขนาดเล็กมากกว่า 600 ต่อมน้ำเหลือ กระจายอยู่ทั่วร่างกาย ได้แก่ ใต้คอ รักแร้ ขาหนีบ ตรงกลางหน้าอก และหน้าท้อง สิ่งเหล่านี้จะทำหน้าที่เก็บภูมิคุ้มกันและเป็นตัวกรอง เพื่อกำจัดเชื้อโรคที่ตายแล้ว เสียหาย หรือกำจัดของเสียอื่น ๆ ออกจากร่างกาย
ต่อมน้ำเหลืองที่คอบวม เป็นสัญญาณเตือนว่า มันกำลังทำงานอย่างหนัก อาจมีเซลล์ภูมิคุ้มกันเพิ่มขึ้นหรืออาจมีการสะสมของเสียมากขึ้นก็ได้เช่นกัน อาการบวมมักเป็นสัญญาณของการติดเชื้อบางชนิด แต่ก็อาจมาจากภาวะต่าง ๆ เช่น โรคข้ออักเสลรูมาตอยด์ โรคลูปัส แต่ไม่บ่อยนักที่จะเป็นโรคมะเร็ง
บ่อยครั้ง ต่อมน้ำเหลืองที่บวมมักจะอยู่ใกล้กับจุดที่มีปัญหา เมื่อคุณมีอาการคออักเสบ ต่อมน้ำเหลืองที่คอ ก็อาจเกิดอาการบวมได้ สำหรับผู้หญิงที่เป็นมะเร็งเต้านม อาจได้เกิดอาการต่อมน้ำเหลืองบวมที่รักแร้ เมื่อต่อมน้ำเหลืองในบริเวณต่าง ๆ บวมพร้อมกัน นั่นแสดงว่า มีปัญหาเกิดขึ้นทั่วร่างกายของคุณ อาจเป็นโรคอีสุกอีใส เอชไอวี หรือมะเร็ง เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
ต่อมน้ำเหลืองกับมะเร็ง มีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร
ในบางกรณี การบวมของต่อมน้ำเหลืองอาจเกี่ยวข้องกับมะเร็ง มะเร็งบางชนิดเริ่มต้นที่ต่อมน้ำเหลือง มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กิน (Non-Hodgkin Lymphoma) และมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน (Hodgkin Lymphoma) เป็นมะเร็งในระบบน้ำเหลือง เช่นเดียวกับมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน
บ่อยครั้งที่มะเร็งอาจปรากฏในต่อมน้ำเหลืองในลักษณะการแพร่กระจาย โดยแพร่กระจายจากที่อื่นในร่างกาย เซลล์มะเร็งบางส่วนอาจแตกออกจากเนื้องอกแล้วแพร่กระจายไปยังที่อื่นของร่างกาย เซลล์มะเร็งเหล่านี้อาจเดินทางผ่านกระแสเลือดไปยังอวัยวะอื่น ๆ หรือเดินทางผ่านระบบน้ำเหลืองไปยังต่อมน้ำเหลือง อย่างไรก็ตาม ตามข้อมูลของAmerican Cancer Society (ACS) ระบุไว้ว่า เซลล์มะเร็งส่วนใหญ่ที่เดินทางผ่านกระแสเลือดหรือระบบน้ำเหลืองจะตายหรือถูกฆ่าตายก่อนที่จะมีโอกาสแพร่ระจาย
เมื่อมีมะเร็งอยู่ในต่อมน้ำเหลือง การตรวจชิ้นเนื้อจะช่วยระบุได้ว่าเป็นมะเร็งชนิดใด เมื่อตรวจเนื้อเยื่อหรือต่อน้ำเหลืองที่ถูกตัดออกมาด้วยกล้องจุลทรรศน์ จะเห็นได้ว่าเซลล์มะเร็งจะมีลักษณะเหมือนเซลล์มะเร็งของเนื้องอกที่เกิดขึ้น ดังนั้น เซลล์มะเร็งเต้านมในระบบน้ำเหลืองก็ยังจะคงมีลักษณะเหมือนมะเร็งเต้านมนั่นเอง
Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองสามารถเกิดได้ในทุกอวัยวะ อุบัติการณ์ของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเพิ่มขึ้น เมื่ออายุมาขึ้นโดยอุบัติการณ์สูงสุดอยู่ที่ช่วงอายุ 60-70 ปี เพศชายพบเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมากกว่าเพศหญิง
สาเหตุของการเกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่จากการศึกษาเบื้องต้นพบว่ามีปัจจัยเสี่ยง ได้แก่
- สารเคมี เช่น สารเคมีปราบศัตรูพืช น้ำยาย้อมผม เป็นต้น
- ภูมิคุ้มกัน ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันโรคลดลง เช่น โรคเอดส์ การปลูกถ่ายอวัยวะ โรคไขข้ออักเสบ เป็นต้น
- พันธุกรรม การเกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลืองนั้น มีความชัดเจนที่เกิดมาจากกรรมพันธุ์ทางครอบครัว เช่น พี่น้องอาจเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองตามลำดับ หรือเป็นพร้อมกัน
- การติดเชื้อไวรัสบางชนิด เช่น ไวรัส HIV, EBV เป็นต้น
อาการของมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
- จะพบก้อนที่บริเวณต่างๆ ของร่างกาย เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ โดยก้อนเหล่านั้นจะไม่มีอาการเจ็บ ต่างจากการติดเชื้อที่จะมีอาการเจ็บที่ก้อนเนื้อ มีไข้ หนาวสั่น มีเหงื่อออกมากในกลางคืน
- เบื่ออาหาร น้ำหนักลดเร็ว อ่อนเพลียโดยไม่ทราบสาเหตุ
- ไอเรื้อรัง
- หายใจไม่สะดวก
- ต่อมทอนซิลโต
- ปวดศีรษะ ซึ่งอาการนี้มักพบบริเวณต่อมน้ำเหลืองในระบบประสาท
แต่บางครั้งการคลำเจอก้อนก็อาจไม่ใช่ก้อนมะเร็งเสมอไป เพราะอาจเป็นเรื่องของการอักเสบจากการติดเชื้อ หรืออาจเป็นตัวโรคอื่นๆ ที่ไม่ใช่มะเร็ง โดยมะเร็งต่อมน้ำเหลืองสามารถรักษาให้หายขาดได้ จึงควรสังเกตตัวเองอยู่เสมอ หากพบความผิดปกติ รีบมาพบแพทย์
ระยะของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองแบ่งออกเป็น 4 ระยะ
- ระยะที่ 1 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองเพียงตำแหน่งเดียว เช่น บริเวณลำคอด้านซ้าย หรือบริเวณรักแร้ด้านขวา บริเวณใดบริเวณหนึ่ง
- ระยะที่ 2 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองตั้งแต่สองตำแหน่งขึ้นไป แต่จะต้องอยู่ภายในด้านเดียวกันของกระบังลม เช่น บริเวณคอด้านซ้าย และคอด้านขวา หรือคอซ้ายกับรักแร้ซ้าย
- ระยะที่ 3 พบมะเร็งต่อมน้ำเหลืองทั้งส่วนบนและส่วนล่างของกระบังลม เช่น มีต่อมน้ำเหลืองโตที่รักแร้ร่วมกับที่ขาหนีบ
- ระยะที่ 4 โรคจะกระจายออกนอกระบบน้ำเหลือง เช่น เกิดที่ไขกระดูก หรือเนื้อเยื่ออวัยวะอื่น เช่น ตับ ปอด สมอง กระดูก
แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง
คะแนนโหวต 10.00 of 10, จากจำนวนคนโหวต 6 คน
Related Health Blogs
การปลูกถ่ายไขกระดูกชนิดที่เหมือนกันเพียงครึ่งเดียว (Haploidentical Stem cell Transplantation) ทางเลือกที่เพิ่มโอกาสในการรักษาให้กับผู้ป่วยโรคในระบบเลือดที่ ศูนย์มะเร็งฮอไรซัน โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ “การปลูกถ่ายไขกระดูก เป็นหนึ่งในการรักษาโรคมะเร็งทางระบบเลือด ที่เป็นเหมือนความหวังผู้ป่วยที่จะหายขาดจากโรคได้ แต่โอกาสที่จะหาไขกระดูกที่เหมือนกันกับผู้ป่วยได้ 100% นั้นมีน้อยมาก การได้ไขกระดูกที่เหมือนผู้ป่วยเพียงแค่ครึ่งเดียว ก็รักษาได้แล้วในตอนนี้ และโอกาสหายค่อนข้างสูง” คำแนะนำในการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งและโลหิตวิทยา รศ.พ.อ.นพ.วิเชียร มงคลศรีตระกูล
การปลูกถ่ายไขกระดูกมะเร็งเม็ดเลือดขาวมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
อ่านเพิ่มเติม
จะมีสักกี่คนที่กลัวว่าหากหลับไปแล้วจะไม่ตื่นขึ้นอีก จะมีสักกี่คนที่กลัวความจำหายไป จำแม้แต่คนที่รักไม่ได้ จะมีสักกี่คนที่ต้องเผชิญกับโรคภัยที่ไม่อยากให้เกิดขึ้นเลย ความกลัวเหล่านี้เป็นแรงผลักที่สำคัญ ที่ทำให้ผู้หญิงคนหนึ่ง ก้าวออกจากความกลัว และตัดสินใจรักษาอย่างรวดเร็วและมั่นใจ
มะเร็งเต้านมมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
อ่านเพิ่มเติม