ค่าตอบแทน (Compensation) คือ ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่องค์การจ่ายให้แก่ผู้ปฏิบัติงาน ค่าใช้จ่ายนี้อาจจ่ายในรูปตัวเงินหรือมิใช่ตัวเงินก็ได้ เพื่อตอบแทนการปฏิบัติงานตามหน้าที่ความรับผิดชอบ จูงใจให้มีการปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพส่งเสริมขวัญกำลังใจของผู้ปฏิบัติงาน และเสริมสร้างฐานะความเป็นอยู่ของครอบครัวผู้ปฏิบัติงานให้ดีขึ้นโดยการกำหนดค่าตอบแทนมีหลักการที่สำคัญหลายประการ ดังนี้
- หลักความพอเพียง (Adequacy) การกำหนดค่าตอบแทนถือเป็นความรับผิดชอบทางสังคมอย่างหนึ่งของนายจ้าง ดังนั้น นายจ้างควรกำหนดอัตราค่าจ้างให้ไม่น้อยกว่าระดับต่ำสุดที่ลูกจ้างควรได้รับในสังคมเป็นอย่างน้อย กล่าวคือพอเพียงแก่การดำรงชีวิตหรือสามารถเลี้ยงดูครอบครัวได้ การกำหนดค่าตอบแทนตามหลักความพอเพียงนี้เป็นเพียงมาตรฐานขั้นต่ำเท่านั้น นายจ้างอาจจ่ายค่าจ้างสูงกว่าระดับนี้ได้
- หลักความเป็นธรรม (Equity) การกำหนดค่าตอบแทนต้องเป็นธรรม กล่าวคือ จะต้องมีความเท่าเทียมกันสำหรับผู้ที่มีความรู้ความสามารถ วุฒิและประสบการณ์ที่เหมือนกัน และทำงานในระดับหน้าที่และความรับผิดชอบและความยากง่ายของงานที่เทียบเคียงกันได้ หลักความเป็นธรรมอาจจำแนกเป็น 3 ประการ คือ
- ความเป็นธรรมภายใน (Internal Equity) ภายในองค์การเดียวกันนั้น งานที่มีระดับหน้าที่และความรับผิดชอบและความยากง่ายของงานเทียบในระดับเดียวกันก็ควรได้รับค่าตอบแทนที่เท่ากันหรือที่เรียกว่า “เงินเท่ากันสำหรับงานที่มีมูลค่าเท่ากัน” (Equal Pay for Work of Equal Value)
- ความเป็นธรรมภายนอก (External Equity) การกำหนดค่าตอบแทนให้สามารถดึงดูดบุคลากรคุณภาพ จึงจำเป็นต้องพิจารณาถึงความเป็นธรรมภายนอก กล่าวคือ ค่าตอบแทนที่กำหนดจะต้องสอดคล้องกับการจ้างงานในตลาดแรงงาน โดยอุปสงค์และอุปทานของตลาดแรงงานมีบทบาทอย่างมากในการกำหนดค่าจ้างแรงงานในตลาด ดังนั้น จึงเป็นไปได้ว่างานหลายงานที่ประเมินค่าของงานแล้วอยู่ในระดับเดียวกัน แต่หากต่างสาขากันการกำหนดอัตราค่าตอบแทนอาจแตกต่างกันได้ เพราะความต้องการแรงงานในสาขาต่าง ๆ นั้นแตกต่างกัน แรงงานในสาขาที่เป็นที่ต้องการมาก และมีการผลิตที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดค่าตอบแทนย่อมสูงกว่าสาขาอื่น เพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขันให้แก่องค์การ ในการที่จะสามารถสรรหาคนเก่งคนดีให้เข้ามาทำงานในองค์การ
- ความเป็นธรรมเฉพาะบุคคล (Individual Equity) การกำหนดค่าตอบแทนที่เป็นธรรม ยังต้องพิจารณาเป็นรายบุคคลด้วย เช่น ในระหว่างผู้มีวุฒิการศึกษา ความรู้ความสามารถ ประสบการณ์ และทำงานในระดับหน้าที่และความรับผิดชอบ และความยากง่ายของงานที่เทียบเคียงกันได้นั้น ผู้ที่มีผลการปฏิบัติงานที่ดีกว่าควรจะได้รับค่าตอบแทนที่สูงกว่า นอกจากนี้ ความเป็นธรรมเฉพาะบุคคลยังอาจพิจารณาจากระยะเวลาในการทำงานด้วย หรือหากมีประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับงาน หรือหน้าที่นั้นโดยตรงก็ควรที่จะได้รับค่าตอบแทนที่สูงกว่าผู้ที่บรรจุเข้าทำงานโดยไม่มีประสบการณ์ เป็นต้น
- หลักความสมดุล (Balance) การกำหนดค่าตอบแทนที่สมดุลอาจพิจารณาได้หลายประการ เช่น ความสมดุลระหว่างสัดส่วนของรายจ่ายด้านบุคคล กับรายจ่ายด้านอื่น ๆ เช่น รายจ่ายลงทุน รายจ่ายชำระคืนต้นเงินกู้ เป็นต้น นอกจากนี้ ความสมดุลยังอาจหมายถึง ความสมดุลในสัดส่วนของเงินเดือนกับสวัสดิการ และความสมดุลระหว่างเงินกับงาน
- หลักความมั่นคง (Security) การกำหนดค่าตอบแทนต้องคำนึงถึงความมั่นคงในการดำรงชีวิต ซึ่งรวมถึงสุขภาพและความปลอดภัย หรือความเสี่ยงในการทำงานของพนักงานด้วย เช่น การให้เงินเพิ่มสำหรับงานที่มีสถานการณ์เสี่ยงภัย ตลอดจนการให้สวัสดิการอื่น ๆ ที่จำเป็น เช่น การประกันสุขภาพ การประกันชีวิต การให้บำเหน็จบำนาญ เป็นต้น
- หลักการจูงใจ (Incentive) การกำหนดค่าตอบแทนต้องคำนึงถึงการจูงใจให้พนักงานทำงานให้ดีขึ้นทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพ และทำงานอย่างเต็มความรู้ ความสามารถของแต่ละบุคคลด้วย เช่น การกำหนดให้มีการเลื่อนเงินเดือนตามผลการปฏิบัติงานในแต่ละปี การให้เงินรางวัลประจำปี (Bonus) การให้ค่าตอบแทนในลักษณะเบี้ยขยัน (Commission) สำหรับบางลักษณะงาน เป็นต้น รวมทั้งการกำหนดโครงสร้างเงินเดือนค่าจ้างที่จูงใจ เช่น การกำหนดให้เงินเดือนแต่ละระดับมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญเพื่อจูงใจให้เกิดการพัฒนาตนเอง และแข่งขันกันเพื่อรับภาระหน้าที่ในตำแหน่งที่สูงขึ้น เป็นต้น
- หลักการควบคุม (Control) การกำหนดค่าตอบแทน ต้องสามารถควบคุมให้อยู่ภายใต้งบประมาณที่กำหนด และเหมาะสมกับความสามารถในการจ่าย (Ability to Pay) ในแต่ละปีด้วย เพื่อให้ต้นทุนของการดำเนินงานอยู่ในขอบเขต และยังสามารถขยายกิจการเพื่อความก้าวหน้าขององค์การได้
โครงสร้างค่าตอบแทนของข้าราชการพลเรือนสามัญ ในระบบค่าตอบแทนของข้าราชการพลเรือนสามัญสามารถจำแนกค่าตอบแทนออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
โดยทั่ว ๆ ไป หนทางที่จะเริ่มมองหาแหล่งงานได้นั้นมีหลายวิธี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในจุดที่สื่อมีการแข่งขันกันอย่างรุนแรงนี้ไม่ใช่เรื่อง ยากเลย ที่คุณจะ หาข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับองค์กรที่เปิดรับสมัครงาน ซึ่งคุณอาจจะเลือกดูได้จากแหล่งต่าง ๆ เหล่านี้ คือ����ͧ��� 8.2.1 ����ͧ���㹡�û�Ъ�����ѹ��
4. �Ҿ¹���
�Ҿ¹����繡��������÷���Ҿ������§ ��觪����������Դ������� �������㨤���µ����ʹ��
�繡�����ҧ��ȹ���������� �Ҿ¹������͡�û�Ъ�����ѹ���Ҩ�����ç�Ҿ¹������ͩ��
�ҧ�÷�ȹ����
��ʹբͧ�Ҿ¹���
���ҧ������зѺ�
������¢ͧ�Ҿ¹���
�������Ѻ�������·���ͧ�����
5. ˹ѧ��;����
˹ѧ��;������������Ū��������ö��Ҷ֧��ЪҪ��繨ӹǹ�ҡ ������������ҡ�˹��͡�����
�繻�Ш����ҧ�������� �͡�ҡ����ѧ���ҤҶ١�������ö����¹�ŧ����������¤��駵��������ͧ���
˹ѧ��;������������ҷ�駢������ �ѹ�ԧ ��ä�� �������ͧ��ǵ�ҧ� �������СѺ�Ҹ�ó�����С���� ��
˹ѧ��;�����ҹ���ɰ�Ԩ ������ͧ ���� �ѹ�ԧ �繵� ��û�Ъ�����ѹ����˹ѧ��;�������������͡�ҧ
㹡�����������������ЪҪ�
��ʹբͧ˹ѧ��;����
���ǹ������ �������ö���������ѡ�ҹ��ҧ�ԧ��
������˹ѧ��;��������������������Ѻ����ʹ���
����ö�����繻�Шӷء�ѹ���ͷء�ѻ������ �ѧ��鹻�ЪҪ�����ö�Դ���������������ҧ
����������е�����ͧ
������¢ͧ˹ѧ��;����
����ա�ä��Ҥ��������дǡ
�֧���˹ѧ��;���������ö����Ҿ��Сͺ��������ѡɳз�������§���дش��� ���ͧ�ҡ
���д���ҤҶ١����դس�Ҿ
����������ҹ��
6. ������
�����ä����觾������Ѵ������͡�����ٻ���� ���ͧ���èѴ�Ӣ���������������������ͧ��ǵ�ҧ�
���Ҹ�ó�� ���ա�˹����������͡�������е�����ͧ�ѹ� ����������ö�������������ͧ��ǵ�ҧ�
���ҡ������»��������������ͧ��âͧͧ���� �֧������ͧ����������ͷ����㹡�û�Ъ�����ѹ��
�����ҧ�ջ���Է���Ҿ ����µç��͡����������·���ͧ��� �������ҷ����ʹ� ��ҵԴ����������ö
��������������繨ӹǹ�ҡ
��ʹբͧ������
�ͧͧ������
������¢ͧ������
7. �Ե����
�Ե������������觾���������˹�觷���դ����Ӥѭ �Ե�������ٻ���������ʹ������դ�����зѴ�Ѵ
�����§�� ���к���þ�������гյ �����Ե���������ͷ��֧�ٴ���Ш٧�����Ѻ�����ҹ ����ö��Ҷ֧
�����������������ҧ�����ͧ�ҡ�Ե��������ҡ���»����� ���������ö���͡�ç���������ͧ���
�ͧ���������������С������ �� �Ե��������Ѻ�� ���������� ���� ʵ�� ö¹�� ���ᾷ�� �繵�
�͡�ҡ���Ե�����ѧ�ա�˹��͡���������ѻ���� ��»ѡ�� ���������
��ʹբͧ�Ե����
����ҡ���»�����
�Ե�������Ҿ��Сͺ�����§�����������ԧ
������¢ͧ�Ե����
�������º�Ѻ˹ѧ��;����
8. ������觾��������
������´��¨��������Ͷ����ŧ ��������ѧ���������Ǣ�ͧ
��Ъ�����ѹ�� �ѡ���繡�д����������ٻ�ͧ㺻������Ҩᨡ������������á
���˹ѧ��;�������Ե���õ�ҧ�
��л�ԺѵԵ�� �ѧ�������������蹻��»�С�ȵ�ͧ�դ����дش�� �֧�ٴ����ʹ�