ความสัมพันธ์ของสุโขทัย กับพม่า

          ด้วยเหตุนี้จึงปรากฏว่าอย่างน้อยก็เมื่อ พ.ศ. ๑๙๘๑ ที่แคว้นสุโขทัยทั้งหมด ได้กลายเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของกรุงศรีอยุธยา ที่ชาวอยุธยาเรียกว่าเมืองเหนือแล้ว เพราะในปีนี้เป็นปีที่ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ ๒ (สมเด็จเจ้าสามพระยา) ได้ส่งโอรสที่สมภพจากพระชายาราชวงศ์สุโขทัย มาครองเมืองพิษณุโลก ในตำแหน่งพระราเมศวร อันเป็นตำแหน่งพระมหาอุปราช ปกครองกลุ่มเมืองเหนือทั้งมวล โดยขึ้นต่อกรุงศรีอยุธยาอีกทีหนึ่ง

����������������� ������� ���ͷ�����ѡ�ѹ�������ҳ������� ��л���Ȩչ �繻�������͹��ҹ�����§�Ҫ�ҹҹ �������Ъ�Ǩչ������������еԴ�������ѹ��ѹ��駷ҧ�Ѳ����� ���ɰ�Ԩ��С�����ͧ�ҵ������ҳ �����һ���Ȩչ�繻���ȷ���˭��������վ����ͧ�ҡ���һ�����¡��� ���������ѹ�������ҧ����ȷ���ͧ��ǹ�ҡ�����ѡɳз������ͻ���ª���͡ѹ�ѹ��ҵ��Ե� ��ʹ���������ѹ��ǹҹ�ͧ����ѵ���ʵ�� ������¡Ѻ����Ȩչ���դ�������ѹ���ѹ���Դ �ҧ����Ҩ��������ѹ���¤��� 㹺ҧ�����Ҩ��ҧ��Թ仺�ҧ �ѹ���ͧ�Ҩҡ�ѭ�����㹢ͧ���л�������ʶҹ��ó������ҧ�����

����������������� ����;�ä�����ǹ�ʵ�չ������ùӢͧ������͵ا�ִ�ӹҨ�蹴Թ�˭�չ �������¹�ŧ��û���ͧ�繤����ǹ�ʵ� ��ʶһ�һ������ ��Ҹ�ó�Ѱ��ЪҪ��չ� ��ѹ��� 1 ���Ҥ� �.�. 2492 �������Ѻ�ͧ�Ѱ����Ҹ�ó�Ѱ��ЪҪ��չ ����з���ѹ��� 1 �á�Ҥ� �.�. 2518 ����� Ͼ�� �.�.�. �֡ķ��� ������ ��¡�Ѱ����բͧ��㹢�й�� �Թ�ҧ����͹��ا�ѡ��� ���ŧ�����ŧ��ó��������ѹ��ҧ��÷ٵ���ҧ�繷ҧ��áѺ����Թ��� ��¡�Ѱ������Ҹ�ó�Ѱ��ЪҪ��չ �Ѻ��������Ҩ��֧�Ѩ�غѹ ��������ѹ�������ҧ������¡Ѻ�Ҹ�ó�Ѱ��ЪҪ��չ���դ������Դ��觢�� ���ա���Թ�ҧ��������ѹ�����дѺ��ЪҪ����������дѺ���Ӣͧ����ͧ����� �ա��駤�������ѹ�����¤�ͺ����价ء � ��ҹ ��駡�����ͧ ���ɰ�Ԩ ����ѧ���Ѳ�����

㹡���֡�����������������ѹ�������ҧ������¡Ѻ�Ҹ�ó�Ѱ��ЪҪ��չ ��ͺ 30 �շ���ҹ�� ���������͹Ҥ� ���繵�ͧ���㨤����������ͻ���ѵ�������ѧ�ͧ��������ѹ������Шչ�ʹյ����

��������ѹ�������ҧ����Шչ�ʹյ��͹���ʶһ�Ҥ�������ѹ��ҧ��÷ٵ���ҧ�繷ҧ���� �.�. 2518 ��� ��Ѳ���� 3 ���дѧ��� ���

����������������1.����������ѹ���������ҳ �繤�������ѹ�������ҧ�չ�Ҫǧ���ҧ� �Ѻ�� ��������·���ҳҨѡ���ҳ������ͧ��ǧ��������⢷��� �.�. 1825 ������������ͧ��ǧ�ҷ����ظ�� ������ ��С�ا෾� ���֧ �.�. 2396 ����¾�кҷ���稾�Ш��������������������Ҫǧ��ѡ�շ���ا෾�

��������������� 2.����������ѹ���������� ��͹ʧ�����š���駷�� 2 �繤�������ѹ�������ҧ�չ�Ѻ�·��༪ԭ�Ѻ�ѡ���ôԹ������ѹ�������ҧ �.�. 2400 � 2488 ����繻�����شʧ�����š���駷�� 2

รูปภาพ: เจดีย์ทิซองที่เมืองสะเทิม (Tizaung pagoda, Thaton) (หน้า 264) ชินตะมินดะที่เมืองสะเทิม (Hsindat myindat, Thaton)(หน้า264) พระวิษณุบรรทมบนอนันตนาคราชจากเมืองสะเทิม (Stone Sculpture of Visnu from Thaton) (หน้า265) พระพรหมพนมมือจากเมืองสะเทิม (Bhrama four faces from Thaton) (หน้า265) หอพระปิฎกไตรที่เมืองพุกาม (Pitakattaik, Pagon) (หน้า266) เจดีย์ชเวชะยันที่เมืองพุกาม(Shwezayan pagoda,Thaton) (หน้า266) เทวาลัยแน๊ตลองจองที่เมืองพุกาม (Nat Hlaung Kyaung temple, Pagan) (หน้า267) วัดปะโตโสมระเมืองพุกาม(Patothomya temple, Pagon) (267) พระพุทธรูปทวาราวดีในสุโขทัย(268) วัดกู่กุด จังหวัดลำพูน (หน้า 268) วัดพระยืน จังหวัดลำพูน (หน้า 269) เจดีย์บุพยะพุกาม (Bupaya pagoda, Pagan) (หน้า 269) สถูปแบบมยินปะกัน (Stupa of Myinpagan School, Pagan) (270) เจดีย์ชเวซันดอที่พุกาม (Shwesandaw temple, Pagan) (หน้า270) วิหารนันทปัญญาที่พุกาม (Nandawannya temple, Pagan)(หน้า271) วิหารชเว กุงกีที่พุกาม (Shwe-gu-gyi temple, Pagan) (หน้า 271) วิหารอภัยทนที่พุกาม (Abiyadana temple, Pagan)(หน้า272) วัดศรีชุม จังหวัดสุโขทัย (หน้า 272) วิหารเบเบ(Bebe temple)(หน้า 273) วิหารเลมเยถนา(Lemyethna temple)(หน้า 273) หน้าบันวงโค้งวัดถินกันยน(Thinganyon temple, Minnanthu, pagan)(หน้า 274) หน้าต่างด้านทิศใต้ของวัดนากยน (Nagayon temple, pagan) (หน้า 274) เจดีย์รายบางองค์ของเจดีย์วัดเจ็ดแถว อ. ศรีสัชชนาลัย จังหวัดสุโขทัย (หน้า 275) เจดีย์วัดป่าสัก อ.เชียงแสน จังหวัดเชียงราย (หน้า 275) วัดนางพญา อ.ศรีสัชชนาลัย จังหวัดสุโขทัย (หน้า 276) สถูปปยักสะ ขเวกุ (Hypatsa Shwe-gu Stupa) (หน้า 276) พระพุทธบาทจำลอง พบที่โลกานันทเจดีย์ (Lokanadazwdi, Pagan) (หน้า 277) สถูปบากยนปอดอมู (Nagayon Paw-daw-mu stupa) (หน้า278) เจดีย์วัดช้างล้อม อ.ศรีสัชชนาลัย จังหวัดสุโขทัย (หน้า278) แผนที่: แผนที่แสดงอาณาจักรแรกเริ่มของชนชาวพม่าที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในสหภาพพม่า (หน้า 5) แผนที่แสดงเมืองต่างๆ ที่ตั้งขึ้นก่อนสมัยพุกาม(หน้า 6) แผนที่แสดงอาณาจักรพุกาม(พ.ศ. 1587-1830) (หน้า 7) แผนที่ประเทศพม่า (หน้า 8) แผนผังแสดงราชวงศ์พุกาม(พ.ศ. 1587-1830)(หน้า 9) แผนที่ประเทศรามัญ (มอญ) (หน้า 48) แผนที่จังหวัดสุโขทัย (หน้า 87) แผนที่แสดงอาณาจักรพุกามในครอบครองของอาณาจักรไทยใหญ่ (ฉาน) (หน้า 94) แผนที่แสดงเส้นทางการติดต่อระหว่างสุโขทัยกับมอญ (หน้า 140)

สุโขทัย ล้านนา (เชียงใหม่) มอญ พม่า ล้านช้าง (ลาว) เขมร และมลายูความสัมพันธ์กับอาณาจักรสุโขทัย  ซึ่งถูกรวมเป็นอันเดียวกับอยุธยาตั้งแต่ ปี 2006 เป็นต้นมาโดยตั้งแต่สมัยพระเจ้าอู่ทองก่อตั้งอยุธยาก็ดำเนินนโยบายแผ่ขยายอำนาจเข้าสู่สุโขทัย  โดยเข้ายึดเมืองพิษณุโลกซึ่งเป็นของสุโขทัยไว้ พระมหาธรรมราชาที่ 1 แห่งสุโขทัยได้ส่งเครื่องบรรณาการมาทูลขอคืนจึงคืนให้และเท่ากับว่า สุโขทัยได้ยอมอยู่ใต้อำนาจอยุธยาตั้งแต่นั้นมาก และสมัยพระอินทราชาได้ทูลขอธิดา พระมหาธรรมราชาที่ 2 ให้สมรสกับเจ้าสามพระยา (พระโอรส)   ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเป็น การสร้างสัมพันธ์ทางเครือญาติระหว่างสองอาณาจักรด้วยความสัมพันธ์กับสุโขทัยสิ้นสุดลงเมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ   ไปประทับที่พิษณุโลก สุโขทัยก็ถูกรวมเป็นส่วนหนึ่งของอยุธยาโดยสิ้นเชิง

ความสัมพันธ์กับล้านนา (เชียงใหม่)

 หลังจากที่ได้สุโขทัยไว้ในครอบครองแล้ว อยุธยาก็รุกต่อขึ้นเหนือหวังยึดครองล้านนา แต่ยกไปตีหลาย ครั้งไม่สำเร็จ 

ระยะหลังเกิดสงครามเพราะสุโขทัยไปยอมอ่อนน้อมต่อล้านนา ในสมัยพระเจ้าติโลกราช ของ ล้านนา เพื่อหวังให้ล้านนาช่วยรบกับอยุธยา

 แต่ในที่สุดสมัยพระไชยราชาธิราชล้านนาก็ตกเป็นของอยุธยา

อาณาจักรมอญส่วนใหญ่จะเป็นรัฐกันชนระหว่างพม่ากับอยุธยา ส่วนใหญ่พม่าจะยึดครองมากกว่าไทยเหตุผลของความสัมพันธ์

กับมอญเพราะอยุธยาต้องการครอบครองหัวเมืองชายฝั่งที่เป็นเมืองท่าเพื่อติดต่อค้าขายกับต่างชาติ เช่น เมือง ทวาย มะริด 

และตะนาวศรี เป็นต้นมอญเคยตกเป็นของไทยสมัยพระนเรศวร เท่านั้น นอกนั้น ตกเป็นของพม่าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2081 เป็นต้นมา

ความสัมพันธ์ไทยกับพม่าสมัยอยุธยาเป็นไปในรูปของสงครามโดยตลอดเพื่อแย่งชิงการปกครองเมือง ประเทศราช ส่วนปัจจัยทางเศรษฐกิจ

เป็นไปเพื่อแย่งชิงเมืองท่าในเขต อ่าวเบงกอล ของมอญด้วยสาเหตุที่พม่ามีแผ่นดินที่ขาดความอุดมสมบูรณ์ จึงต้องขยายอาณา

เขตออกมาทางมอญ และล้านนา ซึ่งมีพรมแดน ติดอยุธยา ดังนั้นมอญจึงเป็นรัฐกันชน เมื่อพม่าได้มอญกับล้านนาแล้วก็มักแผ่อำนาจมายังอยุธยาเสมอ

ความสัมพันธ์กับล้านช้าง (ลาว) ล้านช้า

เป็นมิตรที่แสนดีกับไทยสมัยอยุธยามาตลอดแม้เวลาเราติดศึกพม่าก็ส่งทัพมาช่วยรบมีความสัมพันธ์ ทางเครือญาติเช่นสมัยพระเจ้า

อู่ทองได้พระราชทานพระแก้วฟ้า แก่พระเจ้าสามแสนไทย สมัยสมเด็จ พระจักรพรรดิก็ได้ร่วมกันสร้างอนุสรณ์ความร่วมมือที่ดีต่อกัน

คือพระธาตุศรีสองรักที่จังหวัดเลย และ พระราชทานธิดาพระนางเทพกษัตรีแก่พระเจ้าไชยเชษฐาแต่ถูกพม่าชิงตัวไปก่อน

เป็นไปในลักษณะการรับวัฒนธรรมประเพณี เช่นการปกครองรูปแบบสมมุติเทพ และวัฒนธรรมประเพณี ในฐานะเป็นเมืองประเทศราชของไทย

 บางครั้งเขมรก็แยกเป็นอิสระหรือไปหันไปพึ่งญวณและมักมาโจมตี ไทยเวลาอยุธยามีศึกกับพม่าสมัยเจ้าสามพระยาของอยุธยาทรงยกทัพ

ไปยึดพระนครของเขมร เขมรต้องย้าย เมืองหลวงไปอยู่ป่าสานและพนมเปญปัจจุบัน ความสัมพันธ์ของเขมรกับไทยมีทั้งด้านการเมืองและ

ศิลปวัฒนธรรมในด้านการเมือง  

จะเป็นไปในรูปของผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจเพราะช่องแคบมะละกาเป็นทางผ่านที่จะไปสู่อินเดียและจีน อยุธยาจึงต้องการครอบครอง

จึงขยายอำนาจทางทหารไปครอบครอง โดยปรากฏหลักฐานว่าอยุธยายกทัพ ไปโจมตีหลายครั้ง จนถึงสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 

พ.ศ. 2054 โปรตุเกสยึดมะละกาได้ ส่วนหัวเมืองมลายูอื่นๆ ยังเป็นของอยุธยา จนถึงปี พ.ศ.2310 อยุธยาเสียกรุงครั้งที่ 2

ความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านส่วนใหญ่เป็นเรื่องเกี่ยวข้องกับการขยายเขตแดนและเรื่องผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจและการค้า

ดังนั้นจึงไม่พ้นการทำสงคราม โดยเฉพาะกับพม่าซึ่งเรามักเป็น ฝ่ายตั้งรับมากกว่าการยกทัพไปรุกราน อยุธยาต้องเสียกรุงแก่พม่าถึง 2 ครั้ง 

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

Toplist

โพสต์ล่าสุด

แท็ก