เมืองลูกหลวงในสมัยอยุธยาตอนต้น

�ѧ����ʵ�� �Ѱ��ʵ�� ������ͧ ���ɰ��ʵ�� >>

���Ѳ�ҡ�÷ҧ������ͧ��û���ͧ�ͧ��

������⢷��
������ظ��
������ظ�ҵ͹��
������ظ�ҵ͹��ҧ��е͹����
�����ѵ���Թ���
��û���ٻ��û���ͧ�������稾�Ш�Ũ����������������
�����ɮ�

���稾�����ҸԺ�շ�� 1 (���ͧ) ��ç�ҧ�кͺ��û���ͧ��ǹ��ҧ��Ẻ ���ʴ��� ���Ẻ ��� �վ����ҡ�ѵ����ç�繼���ӹ�¡�û���ͧ�٧�ش ������ʹҺ�� 4 �� ��� �ع���ͧ (���§) �ع�ѧ �ع��ѧ ��Тع�� �繼����´��Թ�������ǡѺ�Ԩ��÷�� 4 ���

1. ���ͧ (���§) �Ѻ�Դ�ͺ��ҹ�ѡ�Ҥ���ʧ���л�Һ�����ü������
2. �ѧ ��˹�ҷ������ǡѺ�Ҫ�ӹѡ ����صԸ��� ��еѴ�Թ��դ�����ҧ�
3. ��ѧ ���� �ҹ��ҹ��ѧ������ѵ� ��ä�� ������յ�ҧ�
4. �� �Ѻ�Դ�ͺ����ǡѺ����ɵ�

����Ѻ��èѴ����º��û���ͧ�������ٻẺ�������⢷������ ����� ��ا�����ظ�����Ҫ�ҹ� ������ٹ���ҧ��û���ͧ ���ͧ���� ���� 3 ������

1. ������ͧ���� ��Сͺ�������ͧ˹�Ҵ�ҹ��������Ѻ��ͧ�ѹ��Ҫ�ҹ� 4 ��� ��� ž���� ��ù�¡ ��л��ᴧ ����ؾ�ó���� ������������ͧ�������§��µ�����зҧ���Ҥ� ����ö�Ե�͡Ѻ�Ҫ�ҹ������� 2 �ѹ �� ��þ�� �ԧ����� ��Ҩչ���� �ź��� ྪú��� �Ҫ���� �繵�
   
2. ������ͧ��鹹͡ �������ͧ�������ҹ�� ���� ���ͧ�������͡ࢵ������ͧ�����͡仵����ȵ�ҧ� ���� ��Ҫ �ѹ����� ��� �����ո����Ҫ �ѷ�ا ʧ��� ��ҧ �й����� ���� �����§��ҹ ���ͧ����ҹ��ҧ���ͧ�������⢷�� �Ѵ��������ͧ������Ҫ���������ظ��������¹��Ҿ����������ͧ��鹹͡
   
3. ���ͧ������Ҫ ���� ���ͧ���С� ������ �ҧ��������� ��С���٪Ҵ�ҹ���ѹ�͡�������ظ�ҹ�� �͡�ҡ�ШѴ��û���ͧ��ǹ�����Ҥ��������ͧ��ҧ� ���� �ѧ�ա�èѴ����º��û���ͧ��ͧ����������ͧ�����ա �����͡���ǧ �ǧ������繵Ӻ� ��еӺ����͡�������ҹ ���ռ�黡��ͧ����дѺ �ѧ��� �����ǧ �ӹѹ����ѡ���Ѻ��ô��ѡ����繾ѹ ��м���˭��ҹ

��ЪҪ��������ظ�ҵ͹���հҹ������ ��˹�ҷ���駷ҧ�Ҫ��� ���˹�ҷ��ҧ�����͹ ������ѹ�������ҡ�û���ͧ����¹���ѧ����շ�ɮա���觧ҹ ��ЪҪ���������Ѻ���Թ�����赹��Ф�ͺ���Ǩзӡ����л�١�� ������ռż�Ե�Դ��鹾ǡ���е�ͧ�ͺ��ǹ˹�����Ѻ�ع�ѧ ���ͼ�������Ѻ�ͺ���������ŷ��Թ��� ���е�ͧ���������ǹ˹����Ѻ�� ����������鵹����㹷��Թ�ͧ�� �ع�ҧ���繼��Ǻ�������µç �����˹�ҷ���д����ѧ����֡ʧ���� ����ࡳ���ç�ҹ仪��·ӧҹ�Ҹ�ó����ª�� �����ҡѺ��һ�ЪҪ��������ء���е�ͧ�Ѻ������ҡ�ѵ���� �հҹ��繷��÷ء��

การปกครองในสมัยสุโขทัยจะมีลักษณะเป็นการกระจายอำนาจการบริหารจากราชธานีออกไปสู่หัวเมืองต่าง ๆ ซึ่งหัวเมืองในอาณาจักรสุโขทัยแบ่งออกเป็น 4 ชั้น ในแต่ละชั้นกษัตริย์ทรงใช้อำนาจการปกครอง ดังนี้

ที่มารูปภาพ : //sites.google.com/site/social00083/hawkhx-yxy1

1. เมืองหลวง (ราชธานี) อาณาจักรสุโขทัย มีกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี ซึ่งเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ ดังนั้นพระมหากษัตริย์ ดังนั้นพระมหากษัตริย์จึงทรงรับผิดชอบดูแลทั้งในด้านการปกครอง ด้านการศาสนา และด้านศิลปวัฒนธรรม โดยมีบรรดาขุนนางข้าราชการคอยช่วยเหลือในการดำเนินกิจการ
2. เมืองลูกหลวง (หัวเมืองชั้นใน) เป็นเมืองหน้าด่านาตั้งอยู่รายรอบราชธานีทั้ง 4 ทิศ คือ
ทิศเหนือ ได้แก่ เมืองศรีสัชนาลัย (สวรรคโลก)
ทิศใต้ ได้แก่ เมืองสระหลวง (พิจิตรเก่า)
ทิศตะวันออก ได้แก่ เมืองสองแคว (พิษณุโลก)
ทิศตะวันตก ได้แก่ เมืองนครชุม (ปากคลองสวนหมาก หน้าเมืองกำแพงเพชร)
เมืองลูกหลวงเหล่านี้ กษัตริย์จะทรงแต่งตั้งพระราชโอรส หรือเจ้านายเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงไปปกครองดูแล โดยรับนโยบายจากเมืองหลวง
3. เมืองพระยามหานคร (หัวเมืองชั้นนอก) เป็นเมืองที่อยู่ห่างจากเมืองหลวงออกไป พระมหาษัตริย์จะทรงแต่งตั้งขุนนางชั้นสูงหรือผู้ที่มีความสามารถไปปกครองดูแล เมืองพระยามหานครในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมีหลายเมือง เช่น เมืองพระบาง เมืองเชียงทอง เมืองบางพาน เมืองบางฉลัง เป็นต้น
เมืองเหล่านี้มีลักษณะการปกครองเหมือนกับหัวเมืองชั้นใน
4. เมืองประเทศราช (เมืองขึ้น) เป็นเมืองชายแดนที่อยู่นอกราชอาณาจักร จะทรงให้ชาวพื้นเมืองเป็นเจ้าเมืองปกครองเอง พระองค์จะไม่ยุ่งเกี่ยวกับการปกครองภายใน ยกเว้นกรณีที่จำเป็น
ในยามศึกสงครามหัวเมืองเหล่านี้จะต้องส่งกองทัพและเสบียงอาหารไปช่วย แต่ในยามที่ไม่มีศึกจะต้องส่งเครื่องราชบรรณาการมาให้กับอาณาจักรสุโขทัย
ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชมีเมืองประเทศราช ดังนี้ ทิศเหนือ ได้แก่ เมืองมะละกา เมืองยะโฮร์ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ เมืองเซ่า (หลวงพระบาง) เมืองเวียงจันทน์ ทิศตะวันตก ได้แก่ เมืองทวาย เมืองหงสาวดี เมืองเมาะตะมะ

//www.trueplookpanya.com/learning/detail/1630