มารยาทบนโต๊ะอาหาร ฝรั่งเศส

ไม่ว่าคุณจะมาปารีสเป็นครั้งแรก หรือมาเป็นครั้งที่ 10 แล้วก็ตาม เราเข้าใจเลยล่ะค่ะว่าความแตกต่างทางวัฒนธรรมก็ยังเป็นอะไรที่ต้องมานั่งปรับตัวกันตลอดเวลาไปเยือนประเทศไหนๆ ที่นี่ก็เหมือนกันค่ะ โดยเฉพาะมารยาทในร้านอาหารของชาวฝรั่งเศสเนี่ย บางอย่างที่เราคิดว่าเราก็ทำที่บ้านของเราก็โอเค แต่มาที่ฝรั่งเศสกลับกลายเป็นมารยาทที่ไม่ดี นี่แหละค่ะ เราถึงอยากนำเสนอบทความนี้ให้ดูกันว่ามารยาทบนโต๊ะอาหารของที่ฝรั่งเศสเป็นอย่างไร อะไรที่ควรทำ และอะไรที่ไม่ควรค่ะ

ห้ามพลาดมาสัมผัสวัฒนธรรมการกินอันเลื่องชื่อของปารีส! เพลิดเพลินไปกับอาหารการกินและเครื่องดื่มต่างๆที่ปารีสด้วยคู่มือตะลุยชิมที่ปารีสและพาสปอร์ตสายนักชิม 2019 ของ INSIDR !

มารยาทในร้านอาหารโดยทั่วไปของฝรั่งเศส

การเข้าร้านอาหาร

ร้านอาหาร Clamato – รูปภาพจาก: INSIDR paris

สิ่งแรกที่คุณต้องทำก่อนจะเข้าร้านอาหารในฝรั่งเศสก็คือ เช็คเวลาเปิด-ปิดผ่านทางออนไลน์ สำหรับร้านอาหารส่วนใหญ่ เวลาเปิด-ปิดของช่วงอาหารกลางวันก็จะเหมือนๆกัน ก็คือตั้งแต่เที่ยงวัน จนถึงบ่าย 2 โมงครึ่ง และร้านอาหารจะปิดเพื่อเตรียมตัวสำหรับอาหารเย็นค่ะ ช่วงเวลาอาหารเย็นอยู่ที่ 1 ทุ่ม จนถึง 5 ทุ่ม แต่อย่างไรก็ตามบางร้านอาหารก็อาจจะไม่ได้เปิดเวลานี้ ดังนั้นสำคัญมากว่าจะต้องเช็คเวลาเปิด-ปิดก่อนนะคะ ส่วนเรื่องเมนูอาหาร แม้ว่าร้านเดียวกัน แต่ราคาเมนูอาหารกลางวัน และอาหารเย็นอาจจะแตกต่างกันนะคะ นักท่องเที่ยวสามารถเช็คราคาเมนูอาหารได้ผ่านทางเว็บไซต์ของร้านอาหารได้เลย ส่วนนักท่องเที่ยวที่อยากจะเที่ยวแบบประหยัด ไปกินช่วงอาหารกลางวันก็ได้นะคะ เพราะถูกกว่าดินเนอร์เยอะเลยค่ะ

เมื่อเข้าไปในร้านอาหารแล้ว อย่าพึ่งเดินหาที่นั่งเองแบบบ้านเรานะคะ รอจนกว่าพนักงานจะเดินเข้ามาทักทาย แล้วก็จะถามเราว่าเรามากี่คน สามารถพูดเป็นภาษาฝรั่งเศสง่ายๆว่า “Table pour…” (ต๊าบบลอ-ปูร์) ตามด้วยบอกจำนวนคนของเราเป็นภาษาฝรั่งเศส จากนั้นพนักงานก็จะพาเราเข้าไปนั่งโต๊ะเองค่ะ

การเรียกพนักงานเสิร์ฟและมารยาทบนโต๊ะอาหาร

ร้านอาหาร Clamato – รูปภาพจาก: INSIDR paris

หลังจากเข้าไปนั่งที่โต๊ะอาหารแล้ว พนักงานจะนำเมนูของทางร้านมาให้ ถ้าอยากจะรับประทาน appetizer หรืออาหารและเครื่องดื่มเรียกน้ำย่อยก็ได้ค่ะ โดยบอกกับพนักงานว่า ‘aperitif’ (อาเปริติฟ) พนักงานก็จะเข้ามาถามเราเองว่าเราต้องการจะสั่งอะไรบ้าง หลังจากอิ่มอร่อยกับอาหารจานหลักแล้ว พนักงานจะเดินมาเก็บจานแล้วก็ให้เมนูของหวานให้ได้เลือกทานตบท้ายกันค่ะ

สิ่งที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งเลยก็คือ ที่ฝรั่งเศสเนี่ย การเรียกพนักงานโดยการโบกไม้โบกมือแบบบ้านเราถือว่าเป็นมารยาทที่ถือว่าไม่ดีมากๆเลยนะคะ โดยให้ใช้คำว่า ‘excusez moi’ (เอ็กซ์กูเซ่-มัว) หรือ Excuse me ในภาษาอังกฤษเรียกพนักงานแทนค่ะ สำหรับขนมปังและน้ำเปล่าที่มีเสิร์ฟไว้ให้ที่โต๊ะอยู่แล้ว ฟรีนะคะไม่เสียเงิน ยกเว้นแต่จะเป็นน้ำจากขวด อันนี้จะต้องเสียเงินค่ะ ถ้าอยากเติมน้ำให้พูดว่า ‘une carafe d’eau’ (อูน-การ้าฟ-โด) s’il vous plait’ (ซิลวูเปล) แล้วก็ตามด้วยคำขอบคุณ ‘Merci’ (แมร์-ซี) อีกอย่างหนึ่งก็คือ โดยทั่วไปแล้ว บนโต๊ะอาหารของร้านอาหารในฝรั่งเศสจะมีซอสต่างๆวางไว้ให้อยู่แล้วนะคะ เช่น ซอสมะเขือเทศ มายองเนส หรือ มาสตาร์ด แต่ถ้าไม่มีก็ขอจากพนักงานได้ค่ะ

การเช็คบิล การให้ทิป และเซอร์วิสชาร์จ

หลังจากรับประทานอาหารเสร็จแล้ว แน่นอนค่ะว่าต้องเช็คบิลเพื่อจ่ายเงิน ซึ่งร้านอาหารในฝรั่งเศสคุณต้องเรียกพนักงานเพื่อนำบิลมาให้ค่ะ ก็เรียกง่ายๆด้วยคำว่า ‘excusez moi’ (เอ็กซ์กูเซ่-มัว) หรือ Excuse me ในภาษาอังกฤษ แล้วก็พูดประโยคเพื่อขอบิลว่า ‘l’addition s’il vous plait’ (ลัดดิ๊ซซียง-ซิลวู-เปละ) แต่ถ้าพนักงานนำบิลมาให้ที่โต๊ะหลังจากที่ลูกค้ารับประทานอาหารเสร็จทันที โดยที่ยังไม่ได้ขอ จะถึงว่าเป็นมารยาทที่ไม่ดีเลยค่ะ เพราะเหมือนไปไล่ให้ลูกค้ารีบๆไปจ่ายเงิน

การจ่ายเงิน แนะนำให้จ่ายเป็นเงินสดค่ะ แต่ร้านอาหารส่วนใหญ่ก็ให้จ่ายด้วยบัตรได้ ส่วนร้านอาหารเล็กๆบางที่ก็สามารถจ่ายด้วยบัตรได้เช่นกันค่ะ อีกอย่างหนึ่งสำหรับร้านอาหารที่ฝรั่งเศสก็คือบางที่จะไม่รับชำระเงินด้วยบัตรหลายใบนะคะ เช่นเดียวกันกับร้านขนมหรือร้านกาแฟเล็กๆ ส่วนใหญ่ก็จะให้จ่ายด้วยบัตรได้ ขั้นต่ำ 10-15 ยูโร ค่ะ สามารถดูตามสัญลักษณ์ที่เขียนไว้ว่า ‘CB-15€’ CB ย่อมาจาก ‘carte bancaire’ หมายถึง บัตรเงินสดหรือบัตรเครดิตต่างๆ แล้วก็ตามด้วยจำนวนเงินขั้นต่ำที่สามารถชำระได้ด้วยบัตรค่ะ

ส่วนการให้ทิปในฝรั่งเศสนั้นไม่ค่อยจำเป็นเหมือนประเทศอื่นๆเท่าไรค่ะ แต่เราแนะนำว่าถ้าบริการของร้านอาหารนั้นดีมากจริงๆ คุณก็สามารถให้ทิปได้ประมาณ 10-20% ของราคาอาหาร ขึ้นอยู่กับว่าคุณอยากจะจ่ายเท่าไร อันนี้ไม่บังคับกันค่ะ อีกอย่างหนึ่งก็คือร้านอาหารบางร้านของที่นี่มีเซอร์วิสชาร์จแบบบ้านเราซึ่งจะระบุไว้ในใบเสร็จเหมือนกันค่ะ ดังนั้นถ้ามีเซอร์วิสชาร์จแล้วก็ไม่เป็นจำต้องให้ทิปอีก สิ่งสำคัญอีกอย่างก็คือคุณไม่สามารถให้ทิปโดยหักจากบัตรเครดิตหรือเดบิตที่คุณมีนะ ต้องให้เป็นเงินสดเท่านั้นค่ะ

เมนูในร้านอาหาร

Plat du jour ที่ร้านอาหาร 52 Faubourg – รูปภาพจาก: INSIDR paris

‘Plat du jour’ หรือเมนูประจำวัน

ร้านอาหารส่วนใหญ่ในฝรั่งเศสจะมีเมนูแยกออกมาเรียกว่า ‘Plat du jour’ หรือเมนูประจำวัน ซึ่งจะมีประมาณ 1-2 เมนูต่อวันค่ะ ส่วนใหญ่แล้วเมนูประจำวันจะเป็นอาหารที่สดใหม่ และเป็นอาหารท้องถิ่นของฝรั่งเศสค่ะ ส่วนราคาก็ถูกกว่าราคาอาหารอื่นๆในเมนูด้วย เมนู ‘Plat du jour’ จะโชว์ไว้อยู่ที่บอร์ดหน้าร้านเสียส่วนใหญ่ ถ้าไม่มีก็ถามพนักงานได้ค่ะว่าวันนี้มีเมนูประจำวันรึเปล่า

นอกจากเมนูประจำวัน หรือ ‘Plat du jour’ แล้ว ร้านอาหารในฝรั่งเศสยังมี ‘menu complet’ หรือเซ็ทเมนูที่จะเสิร์ฟ 2-3 คอร์ส พร้อมทั้งอาหารทั้งหมด 5 อย่างในแต่ละจาน ใครมาเที่ยวปารีสแล้วอยากจะประหยัดเงิน มาสั่งเซ็ทเมนูกินก็ได้นะคะ ประหยัดแถมอร่อยด้วยค่ะ

เมนูภาษาอังกฤษ

เมนูของร้านอาหาร Clamato ที่เปลี่ยนทุกวัน – รูปภาพจาก : INSIDR paris

สำหรับใครที่เที่ยวฝรั่งเศสแต่พูดภาษาฝรั่งเศสไม่เป็น กลัวจะสั่งอาหารไม่รู้เรื่อง ไม่เป็นไรค่ะ ส่วนใหญ่ร้านอาหารที่ฝรั่งเศสมีเมนูภาษาอังกฤษแยกให้อยู่แล้ว ถ้าพนักงานเห็นว่าเราดูเหมือนเป็นนักท่องเที่ยว แล้วก็พูดฝรั่งเศสไม่ได้แน่ๆ พนักงานก็จะเอาเมนูภาษาอังกฤษมาให้อยู่แล้วค่ะ แต่ถ้าไม่ได้เอามาให้ตั้งแต่แรกก็สอบถามพนักงานได้ค่ะ แต่ถ้าทางร้านไม่มีจริงๆก็ใช้ Google Translate ได้เลย สำหรับนักท่องเที่ยวที่เช่ามือถือ INSIDR กับเราก็จะมีแอปพลิเคชั่น Google Translate โหลดไว้ให้อยู่แล้วด้วย สามารถดูคำแปลของแต่ละคำได้โดยใช้ปุ่มกล้องที่อยู่ในแอป ถ่ายรูปเมนูที่เป็นภาษาฝรั่งเศส แล้วแอปก็จะแปลเป็นภาษาอังกฤษให้อัตโนมัติเลยค่ะ

เมนูสำหรับเด็ก

ร้านอาหารหลายๆร้านในฝรั่งเศสมีเมนูสำหรับเด็กด้วยนะคะ แต่ว่าไม่ได้รวมอยู่ในเมนูอาหารหลัก ต้องขอพนักงาน โดยภาษาฝรั่งเศสจะใช้คำว่า ‘menu enfant’

ความแตกต่างทางวัฒนธรรม

การใช้เครดิตการ์ด

ที่ฝรั่งเศส สำหรับนักท่องเที่ยวหรือชาวฝรั่งเศสเอง ไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะใช้บัตรเครดิตในการชำระเงินในร้านอาหาร แต่ก็จะมีข้อตกลงและเงื่อนไขต่างๆในการใช้บัตรเครดิตที่ค่อนข้างแตกต่างจากประเทศอื่นๆนิดหน่อย ที่นี่ถ้าพนักงานนำบัตรเครดิตของคุณไปชำระเงินโดยที่คุณไม่ได้เดินไปด้วยเนี่ย ถือว่าผิดกฎหมายนะคะ ถ้าต้องการชำระเงินโดยใช้บัตรเครดิต พนักงานจะขอให้ลูกค้าเดินไปชำระเองที่เคาท์เตอร์แคชเชียร์ หรือส่วนใหญ่แล้วก็จะนำเครื่องรูดบัตรมาที่โต๊ะของลูกค้าเลย

สำหรับใครที่ถือบัตร American Express ต้องเตือนไว้นิดหน่อยว่าไม่สามารถใช้ได้กับบางร้านนะคะ สามารถเข้าไปดูลิสร้านอาหารที่สามารถใช้บัตร AMEX ได้ที่นี่เลยค่ะ

การเหลืออาหารทิ้งไว้

แต่ก่อนถ้าคุณกินอาหารไม่หมดแล้วขอให้พนักงานเอาไปห่อกลับบ้าน ถือว่าเป็นมารยาทที่ไม่ดีของที่นี่นะคะ แต่ว่าตอนนี้ร้านอาหารส่วนใหญ่ก็เริ่มที่จะโอเคกับการให้ห่ออาหารกลับบ้านแล้วค่ะ เพราะว่าในฝรั่งเศสธุรกิจการส่งอาหารถึงบ้าน หรือ Delivery มีมากขึ้นด้วยก็เลยอนุญาตให้ลูกค้าขอห่ออาหารกลับบ้านได้ แล้วก็ไม่มองว่าเป็นมารยาทที่ไม่ดีด้วยล่ะค่ะ ดังนั้นไม่ต้องห่วงเลย แต่ก็ยังมีร้านอาหารบางร้านที่ไม่อนุญาตให้ลูกค้าห่ออาหารกลับบ้านนะ ยังไงก็ลองสอบถามพนักงานดูได้ค่ะ

เครื่องดื่ม

ภายในร้านอาหาร Ellsworth – รูปภาพจาก: INSIDR paris

สำหรับเครื่องดื่มตามร้านอาหารหรือบาร์ต่างๆในปารีส จะไม่เสิร์ฟน้ำแข็งมาให้ในเครื่องดื่มนะคะ ยกเว้นแต่จะขอให้พนักงานใส่น้ำแข็งมาด้วย แต่แน่นอนว่าถ้าสั่งเครื่องดื่มแบบ ‘on the rocks’ ก็ต้องเสิร์ฟน้ำแข็งอยู่แล้ว

สำหรับการสั่งเครื่องดื่มหลังอาหารของที่นี่ จะมีวัฒนธรรมบางอย่างที่อาจจะแตกต่างกับเรา ในบางประเทศถ้าจะจ่ายเงินค่าเครื่องดื่มก็สามารถจ่ายทีเดียวได้หลังจากที่สั่งทุกอย่างและดื่มหมดแล้ว แล้วก็สามารถจ่ายได้ทั้งด้วยบัตรเครดิต บัตรเงินสด หรือ

เงินสดก็ได้ แต่สำหรับที่นี่ บางร้านลูกค้าจะต้องชำระเงินหลังจากสั่งเครื่องดื่มทีละแก้วเลย

Happy Hour มีอยู่ทุกที่ในปารีส และส่วนใหญ่เครื่องดื่มในช่วง Happy Hour ราคาถูกมาก บางที่ก็ครึ่งหนึ่งของราคาปกติ บางที่ก็ถูกกว่านั้นอีก เวลา Happy Hour ก็คล้ายๆกับเรา ประมาณ 2-3 ชั่วโมง และส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วง 6 โมงเย็น ถึง 2 ทุ่ม ส่วนบาร์ที่นี่ปิดตอนตี 2 ค่ะ